W sobotę odbywa się Narodowe Czytanie. Lekturą 12. edycji akcji jest „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej
W sobotę w całej Polsce, ale również w wielu miejscach za granicą odbywa się coroczna akcja wspólnego czytania wybranego dzieła literackiego. Lekturą 12. edycji Narodowego Czytania jest powieść „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej.
„Nad Niemnem” to najbardziej znana książka Elizy Orzeszkowej. Ze względu na barwne opisy, wyrazistych bohaterów i odwołania historyczne dzieło porównywano do Mickiewiczowskiego „Pana Tadeusza”. Żadna inna powieść pisarki nie została tak entuzjastycznie przyjęta przez recenzentów. Chwalono m.in. sprawne połączenie dydaktyzmu z walorami artystycznymi i przemyślaną kompozycję całości. „Nad Niemnem” cieszyło się popularnością i uznaniem kolejnych pokoleń czytelników. W Drugiej Rzeczypospolitej powieścią zainteresowało się kino. Ekranizację książki ukończono w 1939 roku, ale obraz zaginął w czasie II wojny światowej. Kolejny film nakręcono w połowie lat 80. XX wieku. „Nad Niemnem” to jeden najważniejszych utworów literatury polskiej podejmujący tematykę Powstania Styczniowego, którego 160-lecie obchodzone jest w 2023 roku. I właśnie dlatego dzieło to stało się lekturą tegorocznej odsłony Narodowego Czytania.
„To książka nastrojowa, napisana barwnym językiem, a zarazem donośna i sugestywna w swoim patriotycznym przesłaniu. Bo przecież jej autorka nie tylko maluje szeroką panoramę rodzinnych Kresów, nie tylko przybliża folklor i szlacheckie zwyczaje, ale bardzo wyraźnie przywołuje też historię Rzeczypospolitej, a poprzez tematykę Powstania Styczniowego (…) doskonale oddaje przeżycia, emocje i dylematy ówczesnych Polaków” – napisał w liście prezydent RP Andrzej Duda, który jest organizatorem akcji.
„Spotkajmy się z rodzinami Bohatyrowiczów, Korczyńskich i innymi postaciami, wysłuchajmy ich rozmów o Polsce, ale też tych codziennych pogawędek 'przy polskim stole’. Odkryjmy na nowo atmosferę tego dzieła, bogatą nadniemeńską przyrodę, wspaniałe pejzaże i krajobrazy. Przypomnijmy wreszcie ważne dziedzictwo Powstania Styczniowego, które powraca we wspomnieniach bohaterów i legendzie jako symbol i fundament narodowej pamięci i którego znaczenie jest istotne także dla innych narodów naszego regionu. I nie zapominajmy o komizmie, o pełnych humoru dialogach i zabawnych sytuacjach. To również wielki walor tej powieści” – dodał, zachęcając do udziału w akcji.
Co roku Narodowe Czytanie organizowane jest w największych polskich miastach, licznych mniejszych miejscowościach, jak również w wielu miejscach za granicą. Akcja odbywa się w instytucjach kultury, szkołach, bibliotekach, zakładach karnych, szpitalach, a nawet domach pomocy społecznej. Czytaniu towarzyszą często inne inicjatywy – nie brak też inscenizacji, koncertów, warsztatów oraz konkursów.
Centralne wydarzenie z udziałem pary prezydenckiej odbywa się w godzinach 11:00-16:00 w Ogrodzie Saskim w Warszawie. Na scenie w bohaterów powieści Elizy Orzeszkowej wcielą się znani aktorzy: Izabella Bukowska, Ewa Domańska, Joanna Jeżewska, Kaja Kozłowska-Żygadło, Andrzej Ferenc, Wiesław Komasa, Szymon Kuśmider, Elżbieta Nagel, Iwona K. Pawlak (grająca Justynę Orzelską w filmowej wersji „Nad Niemnem”), Aleksandra Radwan, Lidia Sadowa, Piotr Bajor, Marek Barbasiewicz, Adam Marjański (filmowy Jan Bohatyrowicz z 1986 roku), Michał Mikołajczak, Marcin Przybylski, Przemysław Stippa, Krzysztof Szczepaniak, Mirosław Wieprzewski, Rafał Zawierucha, Jerzy Zelnik i Konrad Żygadło. Za reżyserię widowiska odpowiada Janusz Kukuła – główny reżyser Teatru Polskiego Radia. Transmisja z wydarzenia prowadzona jest na profilach facebookowych Kancelarii Prezydenta RP i Narodowego Centrum Kultury, a także w kanałach internetowych i na antenach Polskiego Radia.
Akcja Narodowego Czytania została zainicjowana przez prezydenta Bronisława Komorowskiego w 2012 roku wspólną lekturą „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a w rok później przeczytano „Trylogię” Henryka Sienkiewicza. Po przejęciu urzędu przez Andrzeja Dudę lekturami Narodowego Czytania były: „Lalka” Bolesława Prusa, „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza i „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego.
W 2018 roku akcja Narodowego Czytania miała wyjątkowy charakter – w związku z jubileuszem 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości para prezydencka zaprosiła do lektury „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego, a ponadto, przez cały rok, „Antologii Niepodległości”, czyli specjalnie przygotowanego na tę okazję zbioru powstałych na przestrzeni wieków utworów, zaliczanych do kanonu polskiej literatury patriotycznej.
W 2019 roku lekturą Narodowego Czytania były nowele polskie – zbiór 8 utworów autorstwa Elizy Orzeszkowej, Marii Konopnickiej, Bolesława Prusa, Brunona Schulza, Władysława Stanisława Reymonta, Stefana Żeromskiego, Henryka Sienkiewicza i Henryka Rzewuskiego. Lekturą Narodowego Czytania w 2020 roku była „Balladyna” Juliusza Słowackiego, rok później „Moralność pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej, a w 2022 roku – w Roku Romantyzmu Polskiego – w całej Polsce i na świecie odbyło się Narodowe Czytanie „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza.
[am]
TweetKategoria: wydarzenia
