Poznaliśmy program Europejskiej Nocy Literatury 2023. Które książki czytane będą w „Gabinecie osobliwości” Sylwii Chutnik?

17 lipca 2023

Poznaliśmy szczegóły programu 12. Europejskiej Nocy Literatury! Kolejna odsłona jednego z najpopularniejszych wrocławskich wydarzeń literackich odbędzie się 19 sierpnia na osiedlu Huby. Kuratorką tej edycji jest Sylwia Chutnik, a wybrane przez nią teksty łączy temat „Gabinet osobliwości”.

Formuła Europejskiej Nocy Literatury od pierwszej edycji pozostaje niezmienna: fragmenty dziesięciu książek czytane są przez dziesięć postaci polskiej kultury w dziesięciu lokalizacjach wybranego osiedla Wrocławia. Od 2018 roku za koncepcję programową wydarzenia odpowiedzialny jest zaproszony kurator lub kuratorka. W poprzednich latach byli to: Michał Nogaś, Justyna Sobolewska, Max Cegielski, Anna Dziewit-Meller i Michał Rusinek. Literacki program 12. edycji przygotowała Sylwia Chutnik – pisarka, feministka i działaczka społeczna.

19 sierpnia spotkamy się w stworzonym przez kuratorkę „Gabinecie osobliwości”. „Tu nic nie jest takie, jakim się wydaje, a każdy artefakt, każda osoba przekracza siebie i tworzy nowe znaczenia. A może to wcale nie jest osobliwość, tylko tak właśnie wygląda nasze życie?” – zastanawia się Sylwia Chutnik. „W transgresji, przekroczeniu, czai się nadzieja, że odnajdziemy prawdę. O sobie i otaczającym nas świecie. Tegoroczna edycja Europejskiej Nocy Literatury poświęcona jest takim właśnie przekroczeniom i aktom oporu, które mają na celu znalezienie sensu w pozornie chaotycznym zbiorze znaczeń” – dodaje kuratorka.

W „Gabinecie osobliwości” Sylwii Chutnik nie zabrakło więc miejsca na opowieści o ludziach, którzy zmieniają dotychczasowy sposób patrzenia na świat i próbują wyrwać się z napisanych dla nich scenariuszy. Chilijski pisarz Benjamín Labatut w „Straszliwej zieleni” (wyd. Czarne, tłum. Tomasz Pindel) zabierze nas w podróż przez XX wiek, opowiadając o potędze nauki i wyobraźni, ludzkich upadkach oraz tym, jak wiele jesteśmy w stanie poświęcić w imię tego, w co wierzymy. Z kolei książka Rene Karabasz „Zanim dojrzeją granaty” (Wydawnictwo Poznańskie, tłum. Mariola Mikołajczak) będzie okazją do wizyty w Albanii i poznania hipnotyzującej opowieści o poszukiwaniu miłości i ucieczce od konwenansów.

W poszukiwaniu osobliwości przeniesiemy się także do „Lata, gdy mama miała zielone oczy” (wyd. Książkowe Klimaty tłum. Dominik Małecki). Debiut Tatiany Țîbuleac w zmysłowy, pełen melodii, nienawiści i czułości sposób opowiada o więzi z matką. Za to dzięki nowości wydawnictwa Wyszukane, czyli książce „Ta żałosna myśl, że nigdy więcej Cię nie zobaczę” Rosy Montero (tłum. Wojciech Charchalis) zastanowimy się nad miejscem kobiet i zmieniającymi się czasami, które wprawdzie przyniosły emancypację, to czasem wciąż przypominają XIX wiek…

Na daleką północ zawędrujemy za sprawą Tove Ditlevsen z Danii i jej zbioru opowiadań „Moja żona nie tańczy” (wyd. Czarne, tłum. Iwona Zimnicka), a także Szwedki Agnety Pleijel, której „Wróżba. Wspomnienia dziewczynki” (wyd. Karakter, tłum. Justyna Czechowska) prezentuje rzadki w literaturze obraz dziewczyńskości – sugestywny zapis młodzieńczych niepokojów i wewnętrznego rozedrgania. Tegoroczny program literacki pozwoli nam nie tylko zwiedzić Europę, ale udać się nawet w … kosmos! Na orbitę wystrzeli nas kolejna Skandynawka w tegorocznym programie – Ida Linde, która zgodnie z tytułem swojej książki „Poleciały w kosmos” (wyd. Lokator, tłum. Justyna Czechowska), pozwoli nam przekroczyć z bohaterkami granice naszej planety.

Polskę reprezentuje w tym roku Zyta Rudzka i jej zachwycająca niekonwencjonalną formą powieść „Ten się śmieje, kto ma zęby” (wyd. W.A.B), za to dzięki Belgijce Adeline Diudonné poznamy „Prawdziwe życie” (wyd. Znak Literanova, tłum. Beata Geppert), czyli współczesną historię rodzinną snutą językiem mrocznej baśni. 19 sierpnia posłuchamy też fragmentu nowości wydawnictwa Czarne – literackiej gawędy o poszukiwaniu bliskości, śmierci i celebracji życia: „Ja śpiewam, a góry tańczą” Irene Soli (tłum. Barbara Bardadyn).

Głosy Europejskiej Nocy Literatury

Dziesięć wybranych przez kuratorkę fragmentów przeczyta dziesiątka znakomitych postaci polskiej kultury. Poznaliśmy właśnie siedem głosów tegorocznej Europejskiej Nocy Literatury. Wśród aktorek, które spotkać będzie można 19 sierpnia, znalazły się: Olga Bołądź („Matka”, „Służby specjalne”), Justyna Wasilewska („Sztuka kochania”, „Nieobecni”) oraz Edyta Jungowska („Detektyw Bruno”, „Na dobre i na złe”). Aktorzy, których interpretacji będzie można posłuchać na Hubach, to: Mirosław Zbrojewicz („Chłopaki nie płaczą”, „Minuta ciszy”), Piotr Cyrwus („Fanatyk”, „Klan”) oraz Cezary Kosiński („Bogowie”, „Dług”). Dołączy do nich pisarz i publicysta Łukasz Orbitowski („Kult”, „Inna dusza”).

Osobliwa mozaika wrocławskich Hubów

Przez ostatnie lata wrocławskie wydarzenie gościło na Starym Mieście, Szczytnikach, Nadodrzu, Przedmieściu Oławskim i Świdnickim, Placu Grunwaldzkim, osiedlu Powstańców Śląskich i Karłowicach. W tym roku wybór padł na rozciągające się pomiędzy ulicami Hubską, Ślężną i Armii Krajowej Huby. To osiedle, w którym przedwojenna zabudowa jest w dość osobliwy sposób przemieszana z budownictwem epoki PRL oraz dzikiego kapitalizmu lat 90., a kwartały i ulice, pozornie do siebie niepasujące, tworzą z tego chaosu wyjątkową historyczną i architektoniczną mozaikę – świadka trudnych losów miasta.

Trasa 12. edycji Europejskiej Nocy Literatury naświetli różne aspekty tożsamości osiedla: słuchacze i słuchaczki będą mieli okazję odwiedzić m.in. dwie przestrzenie położone na terenach postindustrialnych – dojo Wrocław Aikikai (ul. Hubska 20) oraz jeden z budynków Browaru Mieszczańskiego (ul. Hubska 44). ENL zagości również w jeszcze do niedawna górującym nad okolicą budynku Dyrekcji Kolei – czytanie odbędzie się na dziedzińcu klubu muzycznego Ciało (wejście od ul. Suchej). Na trasie nie mogło też zabraknąć kilku spośród licznie rozsianych po osiedlu placówek edukacyjnych. Uczestnicy odwiedzą zabytkową aulę Instytutu Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego (ul. Dawida 1), Zespół Szkół Gastronomicznych (ul. Kamienna 86), a także amfiteatr najmłodszego budynku licealnego w mieście – Liceum Ogólnokształcącego nr V (ul. Kuronia 14). 19 sierpnia będzie także okazją do poznania osiedlowej zieleni. Jedno z czytań zaplanowano w samym środku Parku Andersa (ul. Kamienna), a kolejne w położonym w sercu osiedla Parku Goethego (ul. Przestrzenna 34).

To jeszcze nie koniec ogłoszeń – kolejne nazwiska i lokalizacje ogłoszone zostaną w najbliższych tygodniach.

Więcej niż czytania

Park Goethego będzie dla tegorocznej edycji wydarzenia lokalizacją szczególną. Oprócz jednego z czytań ugości on również strefę literackiego relaksu. Pojawi się tam mobilna księgarnia, strefa gastronomiczna z dostępem do świeżej wody, a także specjalne punkty partnerów ENL-u. „Storytel, Biuro Parlamentu Europejskiego we Wrocławiu, Miejska Biblioteka Publiczna oraz grupa Halo Huby szykują dla odwiedzających atrakcje, które uzupełnią literackie przeżycia” – informuje organizator, Wrocławski Instytut Kultury.

19 sierpnia szukający pozaliterackich wrażeń powinni zajrzeć też do siedziby Teatru Ad Spectatores, gdzie o 21:30 rozpocznie się organizowany w ramach Polish Cinema for Beginners pokaz filmu „Lombard”, którego akcja dzieje się w prawdziwym, górnośląskim „gabinecie osobliwości”.

Program główny wydarzenia przygotowany został w sposób, który umożliwi udział wszystkim zainteresowanym. Na 19 sierpnia we współpracy z Fundacją Katarynka, zaplanowano dwa specjalne spacery – jeden z audiodeskrypcją, drugi z tłumaczeniem na Polski Język Migowy. Obie wędrówki połączone będą z wizytami na dostosowanych czytaniach. Dodatkowo jedno z miejsc, przez wszystkie dziesięć czytań będzie wyposażone w pętlę indukcyjną i projekcję napisów, a 9 z 10 lokalizacji będzie dostępna architektonicznie.

Literacka rozgrzewka

Organizatorzy szykują również propozycje „na rozgrzewkę”. W trzy poprzedzające Europejską Noc Literatury soboty zaplanowano „osobliwe spacery”, które odkryją przed uczestnikami osiedlowe ciekawostki dotyczące architektury (29 lipca), historii i legend (5 sierpnia) oraz osobliwych miejsc i wydarzeń (12 sierpnia). Z kolei na najmłodszych czytelników czekają propozycje w filii nr 4 Miejskiej Biblioteki Publicznej – osobliwe warsztaty ilustratorskie z Gosią Kulik (10 sierpnia) oraz interaktywne spotkanie z Sylwią Chutnik, które odbędzie się w dniu ENL-u o godzinie 11:00.

12. edycja Europejskiej Nocy Literatury zapowiedziana została na 19 sierpnia 2023 roku na Hubach. Kolejne czytania rozpoczynać się będą co 30 minut między godziną 18:00 a 22:30. Udział w ENL-u jest bezpłatny. Wydarzenie odbywa się pod patronatem Booklips.pl.