Poznaj najlepsze książki 2023 roku. Ogłoszono nominacje do 17. Nagrody Literackiej Warszawy
W Światowym Dniu Książki ogłoszono nominacje do Nagrody Literackiej Warszawy. Jury wskazało 15 najlepszych książek minionego roku w 5 kategoriach. Laureatów poznamy w czerwcu.
Do 17. edycji Nagrody Literackiej Warszawy zgłoszonych zostało aż 755 książek: 293 powieści, 212 tomów poezji, 149 książek dla dzieci, 37 komiksów i powieści graficznych oraz 75 książek o tematyce warszawskiej. W tej ostatniej kategorii liczba zgłoszonych tytułów wzrosła o blisko 50 procent w stosunku do roku ubiegłego.
„Nagroda Literacka Warszawy jest ważnym wydarzeniem kulturalnym, cieszącym się zainteresowaniem zarówno wśród czytelniczek, czytelników, jak i wydawców, bibliotekarzy i księgarzy. Jest liczącym się wyróżnieniem dla autorek i autorów książek, ale przede wszystkim to doskonały drogowskaz w poszukiwaniu kolejnych ciekawych lektur. Zachęcam do czytania nominowanych w tym roku tytułów, naprawdę warto” – mówi wiceprezydentka m.st. Warszawy Aldona Machnowska-Góra.
W kategorii „proza” nominację otrzymał Grzegorz Bogdał, który – jak podkreśla jury – w swoich opowiadaniach ze zbioru „Idzie tu wielki chłopak” (wyd. Czarne) z nieposkromioną pasją wystawia bohaterów i bohaterki na próby, a potem przygląda się, jak wszystko zaczyna się sypać. Kolejna książka to „Złodzieje żarówek” Tomasza Różyckiego (wyd. Czarne). W uzasadnieniu tej nominacji podano, że autor „uplata gęsty od dygresji poemat prozą o życiu kłębiącym się w bloku z wielkiej płyty gdzieś pod koniec lat 80.”. W tej kategorii nominację otrzymała również Aleksandra Tarnowska za „Wniebogłos” (wyd. ArtRage), czyli opowieść o dorastaniu na polskiej wsi w latach 70., wysnutą wbrew wszelkim stereotypom.
Pierwsza nominacja w kategorii „poezja” trafia do Justyny Kulikowskiej za tom „Obóz zabaw” (wyd. WBPiCAK). W tej książce podlaskie rzeźnie, głowa pęknięta jak kość, postaci uprzedmiotowionych kobiet – wszystkie te tematy tworzą misternie skonstruowane sploty, zmuszając do zadawania pytań o to, co w ogóle może język w obliczu przemocy. Drugą nominację otrzymało „Późne słońce” Marcina Orlińskiego (wyd. Wolno) – tom, w którym poeta opowiada o doświadczaniu świata zarówno w skali makro, jak i w skali mikro, a bohaterami tej poetyckiej książki są ludzie, komety, zwierzęta, ogródki działkowe i język, który to wszystko nazywa. Kolejna nominacja przypadła Marcie Podgórnik. W książce „Erwin i Fatum” (wyd. WBPiCAK) poetka znana z ironii i gorzkich rozpoznań tym razem przynosi nam nie tylko „ponury foxtrot życia”, ale i poczucie wolności, które ustawia na nowo właściwą perspektywę – tak jury uzasadnia przyznanie tej nominacji.
Kto zdobył nominację w kategorii „literatura dziecięca”? Listę otwiera Anna Kaźmierak z książką „Gdzie ty jesteś, koguciku?” (wyd. Wytwórnia). Jak wyjawiło jury, ta książka dla najmłodszych „kipi i krzyczy jaskrawymi kolorami, ogrywa konwencję wyszukiwanki, formy tak lubianej przez najmłodszych czytelników, by pokazać, jak wielka siła tkwi w polskiej tradycji wizualnej sztuki ludowej”. Drugą nominację otrzymał „Ferment w mieście” Marty Lipczyńskiej-Gil i Marty Ignerskiej(wyd. Hokus-Pokus). Jak czytamy w uzasadnieniu wyboru, to „istna jazda bez trzymanki przez słowa, kolory i smaki. Książka aż nimi buzuje. Każda kolejna strona to nowy zaskok. Wszystko kręci się tu jak szalone i nic nie jest oczywiste”. Trzecia nominacja trafiła do Marii Strzeleckiej i książki „Hajda. Beskid bez kitu” (wyd. Libra PL). Autorka rozmawia z niepamięcią, wsłuchuje się w historie opowiadane przez beskidzki pejzaż, obleka w ciało cienie Łemków zamieszkujących te ziemie przed wysiedleniami. Pozwala poczuć czytelnikowi miłość do miejsca, którego częścią się jest – oraz dojmujący ból jego utraty.
„Świdermajerowie” Katarzyny Chudyńskiej-Szuchnik (wyd. Dowody) otwierają listę nominowanych w kategorii „książka o tematyce warszawskiej”. „To udana próba mapowania podwarszawskości architektonicznym tropem. Autorka bada historię letniskowych miejscowości na tzw. linii otwockiej w XX i XXI wieku przez pryzmat splątanych historii jej budowniczych i mieszkańców” – brzmi fragment uzasadnienia jury. Kolejną nominację otrzymał Tymon Grabowski i jego „Paskudnik Warszawski” (wyd. Złomnik), czyli fascynująca opowieść fotograficzno-narracyjna o Warszawie „B” – jej zapomnianych zaułkach, ruderach, zachwaszczonych ogródkach działkowych, destruktach budowlanych. Trzecia nominacja została przyznana książce „Atlas dziur i szczelin” Michała Książka (wyd. Znak) za tworzony z uwagą dziennik dzikiej natury, pozostającej w zasięgu i poza zasięgiem ludzkiego wzroku, uparcie trwającej w mieście betonu i plastiku.
W kategorii „komiks i powieść graficzna” jury nominowało „Czy wszystko smakuje?” Katarzyny „Falauke” Czarnej (wyd. Kultura Gniewu). Ten komiks zdradza sekrety kuchennego zaplecza, ale też opisuje ludzi przygotowujących i serwujących twój posiłek. To zabawny, słodkogorzki portret pracy we współczesnej gastronomii. Druga nominowana książka to „Spotkanie po latach” Macieja Sieńczyka (Wydawnictwo Literackie). „Swoje okrutnie zabawne historie, zapętlane dygresjami, sztukowane sentencjami, utkane z chaosu informacyjnego i zasłyszanych fraz, Sieńczyk, niczym jakaś Szeherezada blokowisk i podmiejskich altan, snuje bez końca w przestrzeniach niewygodnie znajomych, a zarazem przerażająco nieoswojonych, odkrywając przy okazji własną formułę surrealizmu” – tak swój wybór wyjaśnia jury. „Festiwal” Jacka Świdzińskiego to z kolei książka, w której autor pokazuje, jak projekt propagandowy wymyka się spod kontroli i staje się momentem otwarcia nowej epoki. Opisuje wnikliwie nie tylko relacje międzyludzkie, a także polskie traumy i lęki tamtej epoki.
Zwycięzców tegorocznej edycji Nagrody Literackiej Warszawy poznamy 15 czerwca podczas gali finałowej. Wtedy dowiemy się też, do kogo trafi tytuł warszawskiego twórcy lub warszawskiej twórczyni. Jury nagrody obraduje w tym roku w składzie: Justyna Sobolewska (przewodnicząca), Maciej Jakubowiak (sekretarz), Jarosław Klejnocki, Anna Kramek-Klicka, Piotr Sadzik, Agnieszka Sowińska i Karolina Szymaniak.
Nagroda Literacka Warszawy w obecnej formie funkcjonuje od 2008 roku, ale jej korzenie sięgają dwudziestolecia międzywojennego. Współczesny konkurs jest kontynuacją nagrody o tej samej nazwie, przyznawanej w latach 1926-38. Jej laureatami są m.in. Wiesław Myśliwski, Ewa Lipska, Zyta Rudzka, Ernest Bryll, Justyna Bednarek, Jakub Żulczyk, Anna Bikont, Andrzej Stasiuk, Grzegorz Piątek oraz Wanda Hagedorn i Ola Szmida.
Organizatorem konkursu i fundatorem nagród pieniężnych jest miasto stołeczne Warszawa. Booklips.pl jest patronem medialnym nagrody.
[am]
fot. Bartosz Mikulski, projekt dekoracji: Piotr Matosek
Kategoria: newsy
