Przedstawiono plany związane z obchodami 100. rocznicy urodzin Zbigniewa Herberta
Fundacja im. Zbigniewa Herberta przedstawiła plany związane ze świętowaniem przypadającego w 2024 roku jubileuszu setnej rocznicy urodzin autora „Pana Cogito”. Przygotowywany cykl działań i wydarzeń zatytułowany „Stulecie Herberta” ma być okazją do spojrzenia na ostatnie sto lat przez pryzmat dzieła pisarza.
„’Stulecie Herberta’ to duże przedsięwzięcie, do którego Fundacja długo się przygotowywała” – mówi dr Maria Dzieduszycka (na zdj.), prezes Fundacji im. Zbigniewa Herberta. „Zaplanowaliśmy cykl komplementarnych względem siebie działań edukacyjnych, społecznych i artystycznych związanych z setną rocznicą urodzin Zbigniewa Herberta. Działania te – o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym – mają pokazać, że dzieło autora 'Pana Cogito’ jest nadal żywe, że elektryzuje myśl, porusza wyobraźnię, zadaje pytania, z którymi wciąż na nowo powinniśmy się mierzyć” – dodaje.
Wśród wydarzeń zaplanowanych przez Fundację im. Zbigniewa Herberta w ramach obchodów jubileuszu 100-lecia urodzin poety nie zabraknie corocznej uroczystości wręczenia Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta, którą w tym roku otrzyma chiński poeta Yang Lian. Kontynuowana będzie również akcja „Podaruj Wiersz”, przeprowadzana nie tylko w Polsce, ale i w wielu innych krajach, co będzie możliwe dzięki nawiązanej przez Fundację współpracy z międzynarodową siecią Szkół Stowarzyszonych UNESCO. Tym razem wierszami do przepisania i podarowania będą wybrane przez uczestników akcji wiersze Herberta. Symboliczna inauguracja zaplanowana jest na 21 marca – w Światowy Dzień Poezji.
Przewidziano też „Debaty Herbertowskie”, czyli cykl rozmów i esejów mówionych na temat kluczowych kwestii stawianych przez dzieło Herberta. Elementem każdego ogniwa cyklu – obok esejów mówionych i dyskusji – będzie komentowana antologia wierszy poety (wiersze wybiorą, przeczytają i skomentują uczestnicy debat). W ramach tego projektu odbędą się również następujące inicjatywy: „Herbert dzisiaj” – rozmowa laureatów Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta; „Herbert: archipelagi” – poświęcone Herbertowi seminaria i konwersatoria dla studentów oraz monograficzny numer kwartalnika „Konteksty” wydawanego przez Instytut Sztuki PAN.
Setne urodziny poety obchodzone będą 29 października 2024 roku. Na ten dzień przewidziano uroczysty wieczór poezji Zbigniewa Herberta. W wydarzeniu udział wezmą wybitni poeci z Polski i innych krajów, dla których dzieło autora „Pana Cogito” jest ważnym punktem odniesienia.
Fundacja nie zapomina też o szkołach i domach kultury, gdzie prowadzone będą działania edukacyjne. Pod nazwą „Herbert: odczytania” zorganizowany zostanie cykl lekcji mistrzowskich i warsztatów: „Sztuka czytania”, „Sztuka pisania” oraz „Poezja i pamięć”. Obędzie się również cykl warsztatów aktorskich „Herbert: teatr wiersza” skoncentrowanych na twórczości poety.
Interesującą przedstawiają się działania związane z ważnymi książkami Herbertowskimi, które mają ukazać się w 2024 roku – w Polsce i za granicą. W ramach tego projektu zaplanowano m.in. publikację „Kanonu Herberta” – na tryptyk złożą się reedycja tomów „89 wierszy” i „Król mrówek” oraz wydanie wyboru esejów poety. Nie zapomniano również o czytelnikach spoza naszego kraju. Ukaże się m.in. anglojęzyczny wybór wierszy Herberta (John Maxwell Coetzee, tłum. Alissa Valles), anglojęzyczny tom „Rekonstrukcja poety: wiersze rozproszone, sztuki radiowe” (tłum. Alissa Valles), wybór esejów „Chciałem opisać” po słoweńsku oraz włoska monografia „Tekst i rękopis. O brulionach Zbigniewa Herberta” (Francesca Fornari).
Miłośnicy audio mogą spodziewać się antologii wierszy Herberta w interpretacjach wybitnych aktorów różnych pokoleń (pierwsza pomyślana w ten sposób i przygotowana przez Fundację antologia audio to dziesięć wierszy z tomu „Raport z oblężonego Miasta” – nagrania tworzące ten wybór dostępne są już na stronie fundacjaherberta.com). Powstaną również podcasty poświęcone spotkaniom z Herbertem i jego dziełem.
Działania związane z teatralnymi i parateatralnymi formami uobecniania utworów Herberta obejmują m.in. projekt „Herbert live” – cykl performatywnych czytań wierszy poety; m.in. podczas festiwalu Warszawa Wierszy, którego edycja w roku 2024 – zatytułowana „Studium przedmiotu” – poświęcona będzie Herbertowi, oraz podczas festiwalu SchulzFest 2024 w Drohobyczu (Ukraina). W ramach projektu „Sztuki na głosy i dźwięki” zaplanowano czytania performatywne dramatów radiowych Herberta (z udziałem improwizujących na żywo muzyków). Natomiast w listopadzie w Teatrze Narodowym w Warszawie przedstawiony zostanie spektakl poetycki „Godzina wierszy” według scenariusza przygotowanego przez Herberta i zrealizowanego 25 maja 1989 roku.
Z kolei w dniach 14-16 sierpnia w Krasnogrudzie odbędzie się wydarzenie zatytułowane „Pamiętanie: Miłosz – Herbert”. Będzie to rodzaj misterium, w którym kluczową rolę odegrają dwa przenikające się pasma: „teatr wierszy” (utwory w głośnych odczytaniach) i „głosy” (debaty, hermeneutyczny namysł, komentarze, rozwinięcia). Każdy dzień będzie miał swój motyw przewodni inicjowany w porannej debacie i następnie rozwijany m.in. w warsztatach i czytaniach. Wśród tematów debat i wątków przewodnich poszczególnych dni znajdą się: „duchowość wiersza”, „poezja jako pamięć” oraz „demony historii”.
Fundacja podkreśla, że „Stulecie Herberta” pomyślane jest jako cykl działań i wydarzeń pokazujących, że literatura potrafi łączyć, że uczy rozumieć to, co inne i tajemnicze, że ze szczególną siłą inspiruje i uwrażliwia, daje do myślenia, budzi wyobraźnię.
„Na sto lat, które minęły od narodzin poety, warto spojrzeć przez pryzmat jego twórczości. Takie spojrzenie uzmysławia, jak celnie Herbert diagnozował swój czas, w jak przenikliwy sposób patrzył na świat, jak wyraziście widział jego grozę i piękno, jak umiejętnie – płynąc pod prąd, dążąc do prawdy, nazywając rzeczy po imieniu – sięgał do źródeł i w jak wizjonerski sposób wyprowadzał z nich wątki biegnące w przyszłość” – wyjaśnia prof. Paweł Próchniak, członek rady Fundacji im. Zbigniewa Herberta, współautor projektu „Stulecie Herberta”.
„Poprzez 'Stulecie Herberta’ chcemy wyakcentować żywą obecność dzieła poety – w Polsce i na świecie. Dlatego zamierzamy pokazać, że dzieło to wciąż mówi rzeczy ważne i konieczne, że zadaje dramatyczne pytania i udziela intrygujących odpowiedzi, że jest – i powinno pozostać – jednym z kluczowych punktów odniesienia w namyśle nad ludzką rzeczywistością, nad jej fundamentami i perspektywami” – dodaje prof. Próchniak.
[am]
fot. Fundacja im. Zbigniewa Herberta
Kategoria: wydarzenia
