O czym piszą Gertrude Stein, Maria Peszek i Aleksandra Konieczna. Marcowe spotkania w warszawskim Big Book Cafe

9 marca 2021

W marcu na scenie warszawskiego centrum innowacji literackich Big Book Cafe zaistnieją niezwykli bohaterowie współczesności i przeszłości. Wśród nich: ksiądz Józef Tischner, Gustaw Holoubek, Maria Peszek i Aleksandra Konieczna. Reżyser Michał Borczuch zrealizuje teatralny eksperyment o odmienności. Będzie można posłuchać rozmowy o literackim fenomenie Gertrude Stein. Wystartują dwa nowe cykle nieszablonowych prezentacji twórczości literackiej – prozy i poezji, tej dawnej i tej dzisiejszej.

W środę 10 marca na spotkaniu Uwaga: premiera! To co najważniejsze. 21 tekstów ks. Józefa Tischnera na XXI wiek znawca twórczości krakowskiego filozofa, poeta i redaktor Wojciech Bonowicz mówić będzie o tym, jak teksty autora „Historii filozofii po góralsku” pomagają rozumieć otaczającą nas rzeczywistość. Z okazji 90. rocznicy urodzin ks. Tischnera Wydawnictwo Znak wydało właśnie zbiór jego pism „To co najważniejsze” w wyborze i pod redakcją Bonowicza. Tom zawiera teksty, które nie tylko nie straciły na aktualności, ale dziś ich mądrość i przesłanie rezonują jeszcze silniej. Mówią bowiem o podstawowych wartościach jak prawda czy solidarność, które we współczesnym, pogrążonym w chaosie świecie na wartości tracą. Spotkanie z okazji premiery książki poprowadzi Justyna Dżbik-Kluge.

Dzień później, w czwartek 11 marca, odbędzie się spotkanie Uwaga: premiera! Autobiografia Alice B. Toklas poświęcone głośnej powieści z 1933 roku z okazji jej ponownego wydania w Polsce przez Wydawnictwo Marginesy. Amerykańska pisarka i mecenaska artystów Gertrude Stein głosem swej wieloletniej partnerki Alice opisała w książce paryską bohemę z początku XX wieku. A znała wszystkich najbardziej utalentowanych malarzy swoich czasów, w tym Picassa i Matisse’a, wspierała młodych literatów, jak Hemingway czy Fitzgerald, i prowadziła w Paryżu salon, przez który przewinęły się setki najsłynniejszych artystów pierwszej połowy stulecia. „Autobiografia Alice B. Toklas” to najpopularniejsza i najbardziej przystępna książka w awangardowym dorobku literackim Stein. Kto ją za tę książkę pokochał, a kto znienawidził? I jak czytać tę literaturę dzisiaj? W Big Book Cafe opowie Anna Dżabagina, ekspertka literatury queerowej w rozmowie z Karoliną Sulej.

Teatr, poezja, proza

W piątek 19 marca w wydarzeniu Próba czytana: Odmieńcza rewolucja wezmą udział aktorzy i performerzy Anu Czerwiński i Filip Rutkowski oraz jeden z najzdolniejszych reżyserów młodego pokolenia Michał Borczuch, zdobywca „Paszportu Polityki” w 2017 roku, którego spektakle można oglądać na scenach m.in. Nowego Teatru i TR Warszawa oraz Starego Teatru w Krakowie.
Ich wspólny eksperyment teatralny w Big Book Cafe to poruszająca opowieść o równości, różnorodności i odmienności płciowej inspirowana książką wybitnej teatrolożki Joanny Krakowskiej „Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi”. Opisała w niej fascynujący wycinek historii teatralnego Nowego Jorku, historii queeru, historii kontrkultury i zarazem popkultury. Książka opowiada o twórcach odmieńczego performansu (słowo to rozumiane jest tu bardzo szeroko) na Manhattanie – na scenie, w piwnicy, w klubie i na ulicy – od lat sześćdziesiątych po dziewięćdziesiąte, z wycieczkami w przyszłość i w przeszłość, a nawet do Polski. Michał Borczuch, który nie po raz pierwszy zajmuje się tematyką odmienności płciowej uważa, że „historia queeru, szczególnie polskiego, który nie został nadal zbadany i opisany, jest czymś niezbędnym, koniecznym do opowiedzenia w Polsce 2021 roku”.

Próba czytana to cykl wydarzeń łączących cechy teatru i performance. Aktorzy pod okiem reżysera przymierzają się do odegrania tekstu literackiego. Ich próba może mieć charakter czytany, performatywny lub być rozmową. Jakąkolwiek formę przybierze, zawsze pozwala przyglądać się pracy artystów z bliska, rozumieć ich intencje i poznać sposoby na teatr. W cyklu występowali już m.in. Aleksandra Konieczna, Wojciech Kalarus, Jakub Skrzywanek, Wiktor Loga-Skarczewski i Michał Czernecki.

We wtorek 23 marca w repertuarze centrum pojawi się nowy cykl Między słowami prezentujący związki poezji z innymi dziedzinami sztuki jak muzyka czy sztuki plastyczne. Bohaterką pierwszego spotkania będzie Maria Peszek. Z aktorką, wokalistką i autorką tekstów o tym, jak pisze, czym jest dla niej słowo oraz jak szukać mocy w języku rozmawiać będzie Anna Król. Będzie mowa m.in. o zbiorze „Bezwstydnik”, w którym Maria Peszek ukazała swój literacki talent, tworząc mocną, poruszającą opowieść o kobiecości, ciele i opresjach, jakim jest poddawane. Podczas spotkania będzie można zamówić ten poetycki, niezwykły dziennik z autografem artystki.

W Big Book Cafe w marcu rusza jeszcze jeden nowy cykl: Evergreen. Pierwszy wieczór, we wtorek 30 marca, wypełnią fragmenty „Lolity” Vladimira Nabokova, słynnej powieści o miłosnej relacji dorosłego mężczyzny i trzynastolatki. To niewątpliwe arcydzieło o obsesji, złudzeniach i pożądaniu do dziś budzi kontrowersje i dyskusje o granice w literaturze. Powieść Nabokova w świetnym tłumaczeniu Michała Kłobukowskiego w marcu wznawia Wydawnictwo W.A.B. W Big Book Cafe historię uwodziciela i ofiary zinterpretują Marek Kalita i Magdalena Koleśnik, a muzykę zagra akordeonista Fabian Włodarek. W kolejnych prezentacjach cyklu w aktorskich interpretacjach z muzyką będzie można posłuchać fragmentów m.in. „Procesu” Franza Kafki i „Folwarku zwierzęcego” George’a Orwella.

Historie zakulisowe

W centrum dwóch marcowych spotkań znajdą się wielkie osobowości teatru i filmu – historyczna i współczesna. W poniedziałek 22 marca podczas wieczoru Uwaga: premiera! Gustaw. Opowieść o Holoubku wielkiego aktora i reżysera wspominać będą żona Magdalena Zawadzka i autorka nowej biografii artysty, Zofia Turowska. Ta ostatnia zasłynęła świetnymi książkami o Agnieszce Osieckiej, Januszu Majewskim i Zofii Nasierowskiej. W nowej odkrywa nieznane fakty z życia Gustawa Holoubka, analizuje postawy i losy środowiska, a także określone działania Holoubka w kontekście osobistym i politycznym. Turowska zyskała dostęp do rodzinnych dokumentów i archiwum, wcześniej niedostępnych. W swej opowieści o Holoubku porusza wiele ważnych i nieznanych wątków i faktów – dotychczas nieomawianych. O ich znaczenie w biografii aktora, a także o tajniki jego warsztatu, sposób dobierania ról i źródła niezłomnej postawy etycznej pytać będzie autorkę Łukasz Maciejewski.

W czwartek 25 marca odbędzie się spotkanie Anyżowe dropsy. Wszystkie role Aleksandry Koniecznej. W rok po literackim debiucie i początku pandemii jedna z najlepszych polskich aktorek, znana m.in. z kreacji w filmach „Ostatnia rodzina” i „Boże ciało”, opowie o tym, jak w tym czasie zmienił się świat filmu i teatru. Co przez ten rok stało się z widzami? Jakiej sztuki dziś potrzebujemy? Rozmowę z Aleksandrą Konieczną, która jest także reżyserką i pisarką, na marginesie jej książki „Anyżowe dropsy”, poprowadzi Anna Król.

Wszystkie wydarzenia rozpoczynają się o godz. 20:00 i będą transmitowane na Facebooku, a następnie udostępnione na kanale YouTube Big Book Cafe. W marcu w dwóch wydarzeniach, z cyklu Między słowami i Evergreen będzie można wziąć udział także na miejscu. Szczegóły programu dostępne są na: http://bigbookcafe.pl/repertuar/.

[am]

Tematy: , , , , , , , , , ,

Kategoria: wydarzenia