Skradziony kilkadziesiąt lat temu manuskrypt XVI-wiecznej „Antologii poezji tureckiej” wraca do Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

7 listopada 2023

Do macierzystych zbiorów wraca „Antologia poezji tureckiej”, czyli XVI-wieczny manuskrypt skradziony w latach 1964-1977 z Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Dzieło odzyskano dzięki działaniom Ministerstwa Kultury, które zaprezentowało kilka nowo odzyskanych obiektów podczas poniedziałkowej konferencji prasowej.

„Antologia poezji tureckiej” to XVI-wieczny zbiór utworów poetyckich wielu twórców, posługujących się przede wszystkim językiem tureckim, ale także arabskim. Utwory spisano na papierze prążkowanym, zdobionym roślinnymi znakami wodnymi, w dwóch kolumnach, po 17 wierszy na stronę. W 1596 roku manuskrypt został podarowany przez Fryderyka von Schliwitza do zbiorów bibliotecznych przy kościele św. Marii Magdaleny we Wrocławiu. Następnie dzieło trafiło do wrocławskiej Biblioteki Miejskiej, która powstała w latach 1860-1865. Po zakończeniu II wojny światowej zachowane zbiory biblioteczne, w tym manuskrypt „Antologii poezji tureckiej”, znalazły się m.in. w Bibliotece Uniwersyteckiej.

Jak wyjaśnia resort kultury, duża liczba rękopisów tureckich w dawnych wrocławskich zbiorach wynikała z licznych kontaktów Ślązaków z Turkami. Bezpośrednie przełożenie miały na to także wydarzenia po wyprawie wiedeńskiej w 1683 roku oraz walkach o Budę w 1686 roku. Z dokumentacji bibliotecznej wiadomo, że manuskrypt był wypożyczany do badań dzieł orientalnych w polskich kolekcjach, prowadzonych przez naukowców. Na tej podstawie ustalono, iż został on skradziony z Biblioteki Uniwersyteckiej pomiędzy 1964 a 1977 rokiem.

„Antologia poezji tureckiej” oraz rysunek Steidla zaprezentowane na konferencji resortu kultury (fot. Danuta Matloch/MKiDN)

„Jedynie z przybliżeniem możemy określić, kiedy nastąpiła kradzież, ponieważ instytucje kultury wcześniej były na tyle niedofinansowane, że nie mogły badać swoich kolekcji na bieżąco. To już drugi manuskrypt z wrocławskiej Biblioteki Uniwersyteckiej odzyskany w ostatnich miesiącach. Obydwa dzieła zostały zwrócone przez dotychczasowych posiadaczy” – poinformował na konferencji minister kultury prof. Piotr Gliński.

Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu posiadała szczegółowe informacje na temat zaginionej „Antologii poezji tureckiej”. Pozwoliły one potwierdzić tożsamość manuskryptu w Wiedniu, gdzie miał być wystawiony na sprzedaż. Po uzyskaniu informacji sprzedający podjął decyzję o dobrowolnym zwrocie dzieła.

Resort kultury przekazał, że do macierzystych zbiorów wróci również rysunek Melchiora Steidla „Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny”, skradziony w 2005 roku z prywatnej kolekcji. Obiekt odzyskano dzięki współpracy z FBI. Natomiast do Muzeum Okręgowego w Toruniu powróci osiem zabytkowych monet, skradzionych w latach 2008-2017. W tym przypadku odzyskanie przedmiotów było możliwe dzięki polskim organom ścigania, specjalistom z dziedziny numizmatyki, a także spadkobiercy jednego z największych domów aukcyjnych w Europie.

[am]
fot. główne: Danuta Matloch/MKiDN

Tematy: , , , , , , ,

Kategoria: newsy