„Czerwone jezioro” Julii Łapińskiej wybrane kryminalnym debiutem 2022 roku

24 kwietnia 2023

Julia Łapińska otrzymała Nagrodę Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego za Kryminalny Debiut Roku 2022. Kapituła uhonorowała ją za powieść „Czerwone jezioro”, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Agora. Gala wręczenia nagrody odbyła się w sobotę 22 kwietnia w Teatrze Muzycznym w Toruniu.

W laudacji wygłoszonej podczas uroczystości wręczenia nagrody przewodniczący kapituły Ryszard Ćwirlej podkreślił to, że kryminał „Czerwone Jezioro” Julii Łapińskiej to połączenie zgrabnie skomponowanej intrygi, pogłębionego portretu psychologicznego postaci oraz nieoczywistych relacji między kierującymi się różnorodnymi motywacjami bohaterów, którzy zostali osadzeni w znaczącym dla współczesnej geopolityki miejscu.

„Mało jest przestrzeni nieistniejących, nieobecnych w świadomości społecznej, będących białą plamą na mapie Polski. Takim z pewnością do początku lat 90. pozostawało Borne Sulinowo, siedziba wojsk radzieckich. Łapińska postanowiła wypełnić tę białą plamę blisko sześciuset stronicową opowieścią, w której przeszłość wkrada się niepostrzeżenie w teraźniejszość, a postaci utrwalone na taśmie fotograficznej przerywają milczenie i zaczynają zdradzać kolejne, głęboko skrywane sekrety” – powiedział Ćwirlej.

„Łapińska nie napisała zwykłego kryminału. Zrobiła coś więcej. W morderczą intrygę wplątała figurę homo sovieticus, pokazując jak ujawniał się on zarówno w okresie PRL-u, ale jak przetrwał w niektórych spośród nas przez ostatnie trzy dekady. Autorka obnaża mechanizmy władzy, manipulacji, przymykania oczu na zło w imię poprawy swojego losu, żądzy i nieliczenia się z nikim i z niczym, w imię osiągnięcia własnej korzyści, a czasem po prostu banalnie zwykłej, okrutnie powszechnej chęci upokorzenia innych. 'Czerwone jezioro’ nie jest lekturą lekką, nie jest powieścią, którą zabiera się na plażę czy do pociągu. Oczywiście można, ale trzeba powiedzieć, że tej książki nie da się pochłonąć na raz. Co jakiś czas trzeba ją odłożyć, przetrawić, pomyśleć. Łapińska zmusza nas do konfrontacji… Z naszą wspólną przeszłością, z naszymi wyobrażeniami o historii, z sobą…” – wyjaśnił przewodniczący kapituły.

„W jednym autorka 'Czerwonego jeziora’ nas, zafascynowanych czytelników, oszukuje. Jedną rzecz zapowiada, ale jej nie wyjaśnia. Jest nią legenda 'czerwonego jeziora’… Po zakończeniu książki nie wiemy, ile jest w niej prawdy, ile fałszu… I po chwili przychodzi olśnienie! Julia Łapińska zrobiła to celowo! Możemy wierzyć, że ona do Bornego Sulinowa wróci, żeby zmierzyć się z tą historią, żeby odpowiedzieć na pytanie o los dziewczyn z okolicznych wiosek. I napisze kolejną powieść kryminalną. Równie dobrą co ta, która dziś nagradzamy” – podsumował.

Julia Łapińska studiowała filozofię i dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim, jest też absolwentką Instytutu Reportażu. Publikowała reportaże i wywiady w tygodniku „Przegląd”, „Polityce”, „Tygodniku Powszechnym” i „Dużym Formacie”. Jej teksty ukazywały się w antologiach opowiadań i zbiorach reportaży. Zadebiutowała kryminałem „Czerwone jezioro”, którym zwyciężyła pierwszy konkurs Wydawnictwa Agora na najlepszą powieść sensacyjną.

O Nagrodę Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego za Kryminalny Debiut Roku 2022 „Czerwone jezioro” Julii Łapińskiej konkurowało z „Krainą złotych kłamstw” Anny Górnej i „Złym pasterzem” Michała Wierzby. Laureatka otrzymała pamiątkową statuetkę oraz nagrodę finansową w wysokości 25 tysięcy złotych. Nagrodę wręczyła Elżbieta Piniewska, przewodnicząca Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego (na zdj.). Dodatkowo laureatka została uhonorowana nagrodą specjalną w wysokości 4 tysięcy złotych ufundowaną przez Książnicę Kopernikańską w Toruniu.

Nagroda Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego jest pierwszym w Polsce wyróżnieniem honorującym twórców debiutujących w literaturze gatunkowej. W zeszłym roku, podczas pierwszej edycji konkursu, statuetkę otrzymał Grzegorz Dziedzic za powieść „Żadnych bogów, żadnych panów”. W ramach drugiej edycji Julię Łapińska wskazało jury w składzie: Ryszard Ćwirlej (przewodniczący), Agata Koss-Dybała, Georgina Gryboś i prof. Rafał Moczkodan.

Nagroda Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego przyznawana była pod patronatem Booklips.pl.