Scenarzysta Józef Hen ? pokazy i spotkania podczas festiwalu Warszawa Singera
Józef Hen jest nie tylko cenionym pisarzem, autorem książek, które weszły do kanonu polskiej literatury, ale również dramaturgiem, reżyserem i scenarzystą. Ta ostatnia jego aktywność jest tematem filmowego programu tegorocznego, XVI Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera. Na pokazy i rozmowy z autorem zaprasza warszawskie Kino Iluzjon w dniach między 24 sierpnia a 1 września.
Józef Hen urodził się 8 listopada 1923 roku w rodzinie żydowskiej w Warszawie, a pierwotne nazwisko ? Józef Henryk Cukier, zmienił w 1944 roku. Debiutował w „Małym Przeglądzie” Janusza Korczaka, a wspomnienia z dzieciństwa spędzonego na warszawskim Muranowie opisał w adresowanej do wnuków opowieści „Nowolipie”. W późniejszym czasie wielokrotnie wykorzystywał wątki autobiograficzne w pisanych przez siebie dziełach. W swoim bogatym literackim dorobku Hen porusza głównie tematykę wojenną, biograficzną i historyczną, wykazując się niezwykłą zdolnością do barwnego ujęcia fabuły i przykładając wagę do realizmu psychologicznego. W latach 50. zaczął pisać scenariusze według własnej prozy, później także do ekranizacji polskiej prozy obyczajowej oraz seriali telewizyjnych i spektakli teatralnych.
Przegląd w kinie Iluzjon, towarzyszący XVI edycji Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera, obejmie sześć projekcji, a wszystkie filmy zostaną wyświetlone z taśmy 35 mm. Każdy z pokazów będzie też niezwykłą szansą spotkania Józefa Hena. Rozmowy z tym wyjątkowym gościem poprowadzi Monika Wasowska. Będzie to też okazja do zakupu aż ośmiu tytułów autorstwa pisarza, które ukazały się nakładem wydawnictwa Sonia Draga (na stoisku dostępne będą: wznowione niedawno „Nowolipie. Najpiękniejsze lata”, a także „Królewskie sny”, „Powrót do bezsennych nocy”, „Bruliony Profesora T.”, „Mój przyjaciel król”, „Błazen-wielki mąż. Opowieść o Tadeuszu Boyu-Żeleńskim”, „Oko Dajana. Pingpongista”, „Ja, deprawator”).
W programie przeglądu w kinie Iluzjon znalazł się „Krzyż Walecznych” (1958), debiutancki film Kazimierza Kutza będący adaptacją opowiadań Hena o II wojnie światowej i jej następstwach, ukazanych jednak zupełnie odmiennie od romantycznej maniery polskiej szkoły filmowej spod znaku „Popiołu i diamentu”. Hen i Kutz w głównych rolach obsadzają everymanów z klasy robotniczej, dla których wojna jest wyzwaniem egzystencjalnym, a nie historycznym czy tożsamościowym. Kolejny prezentowany w Iluzjonie film to „Kwiecień” (1961) w reżyserii Witolda Lesiewicza. To filmowa adaptacja powieści wojennej Józefa Hena opowiadającej o dylematach dowódców II Armii Wojska Polskiego podczas ostatnich dni wojny.
Przegląd będzie też okazją do przypomnienia pierwszych odcinków seriali: „Życie Kamila Kuranta” (1983) oraz „Królewskich snów” (1988) w reż. Grzegorza Warchoła. Akcja pierwszego rozpoczyna się w roku odzyskania przez Polskę niepodległości, prezentując losy młodego bohatera (w tej roli debiutujący na ekranie czternastoletni Olaf Lubaszenko) na tle wstydliwego oblicza epoki: biedy, która prowadzi do chorób i niemoralnych wyborów. Z kolei w „Królewskich snach” Hen, portretując pierwszego władcę z dynastii Jagiellonów, nie tylko prowadzi nas przez świat politycznych intryg i militarnych zmagań, ale także pokazuje ludzką, przyziemną twarz królewskiego dworu. Właśnie ta, uciekająca od koturnowości i patosu wielowymiarowość postaci, miała przekonać Gustawa Holoubka do wcielenia się w rolę Władysława Jagiełły.
Wreszcie uczestnicy przeglądu będą mogli zobaczyć telewizyjną inscenizację sztuki zrealizowanej na podstawie biografii Michela de Montaigne?a autorstwa Hena z 1978 roku („Ja, Michał z Montaigne”, reż. Grzegorz Warchoł, 1993). W roli tytułowej wystąpił Gustaw Holoubek, w roli Margaryty ? Joanna Trzepiecińska. Na koniec wyemitowany zostanie „Don Gabriel” (1966) w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich. Pierwowzorami scenariusza do filmu były opowiadania „Czyn” Gabriela Karskiego oraz „Ten i tamten brzeg” Jerzego Putramenta. W przededniu II wojny światowej miłośnik kultury niemieckiej, profesor Gabriel Tomicki, nazywany „don Gabrielem” (w tej roli Bronisław Pawlik), inicjuje zacięty spór ze znawcą kultury francuskiej, profesorem Dogiem-Leśniewskim. Tomicki podważa możliwość niemieckiej okupacji.
Przegląd filmowej twórczości Józefa Hena jest wydarzeniem towarzyszącym XVI edycji Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera, który w tym roku odbędzie się w dniach od 24 sierpnia do 1 września. Szczegółowy program przeglądu znajdziecie na stronie kina Iluzjon.
fot. Jerzy Troszczyński / Fototeka FINA
TweetKategoria: wydarzenia
