„Olimpia de Gouges” – komiksowa biografia pierwszej francuskiej feministki

22 sierpnia 2019


Catel Muller i José-Louis Bocquet, duet, który przedstawił w formie graficznej życie Kiki z Montparnasse’u, stworzył opowieść o losach innej sławnej Francuzki. Nakładem wydawnictwa Kultura Gniewu ukazał się komiks biograficzny „Olimpia de Gouges”. Tym razem główną bohaterką jest XVIII-wieczna abolicjonistka, feministka i dramatopisarka, autorka historycznej Deklaracji Praw Kobiety i Obywatelki.

Po wydaniu albumu „Kiki z Montparnasse’u”, który spotkał się z pozytywnym odbiorem, Catel i Bocquet postanowili przybliżyć sylwetkę kolejnej kobiety, która przez lata była marginalizowana na kartach historii, a odegrała ogromną rolę w kształtowaniu świadomości społecznej i walce o równe prawa. „Otworzyła drzwi do wolności kobietom. Jest niejako matką wszystkich feministek” – mówi o Olimpii de Gouges scenarzysta komiksu José-Louis Bocquet.

Przez długi okres postać Olimpii de Gouges rzadko pojawiała się w źródłach historiograficznych. Historycy podchodzili do niej z pobłażaniem, a często nawet z pogardą. Taki pogląd wywodził się od pisarzy żyjących w czasach jej współczesnych. Uważano ją za przesłodzoną, wesołą wdówkę, która zabawiała się z kochankami. Na salonach mówiła trochę za głośno, na dodatek posługując się charakterystycznym akcentem. Wszystkie następne pokolenia historyków powtarzały te powierzchowne opinie. Sytuacja zmieniła się dopiero na początku lat 80. XX wieku, kiedy to historyk Olivier Blanc zrobił coś, na co nikt wcześniej się nie zdobył. Zdecydował się ocenić Olimpię na podstawie jej własnych tekstów.

Przekopanie się przez stare rękopisy, druki i inne dokumenty pozwoliło odkryć zdumiewające fakty: okazało się, że Olimpia de Gouges była jedną z pierwszych osób, które walczyły z niewolnictwem, opowiadała się za prawem do rozwodu i możliwością głosowania dla kobiet, zabiegała o utworzenie hospicjów dla ubogich i domów spokojnej starości dla osób starszych. Ta wątpliwej reputacji utrzymanka, która miała problem ze stylem i ortografią, była więc niesamowicie postępową postacią, która wyprzedzała ruchy społeczne mające odegrać ważną rolę w następnych stuleciach.

Duet Catel i Bocquet przywraca należyte miejsce Francuzce będącej symbolem XVIII-wiecznej emancypacji kobiet. „Olimpia de Gouges” to obszerny tom, na który składa się 400 stron komiksowej opowieści oraz 80 stron szkiców biograficznych. Życie Olimpii, zakończone tragicznie na szafocie, nierozerwalnie związane było z burzliwą historią Francji. Rewolucjoniści walczyli o pozbycie się króla i reżimu monarchicznego, dlatego ani im w głowie były równościowe postulaty kobiet.

Komiks Catel i Bocqueta to efekt skrupulatnie przeprowadzonej kwerendy – bibliografia liczy sobie ponad 170 pozycji. Choć nie sposób było uniknąć pewnych zabiegów narracyjnych, to jednak wszystkie postacie historyczne mówią to, co naprawdę mówiły lub myślały. Odtworzono nawet drobiazgowo stroje i fryzury z epoki. To wszystko przyczynia się do wiarygodności historii, która musiała w końcu zostać opowiedziana w przystępnej, atrakcyjnej formie. Medium komiksowe nadaje się do tego celu doskonale.

[am]

Tematy: , , , , , ,

Kategoria: premiery i zapowiedzi