Grafiki Brunona Schulza w zderzeniu z pracami grupy artystycznej The Krasnals. Wystawa w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu

12 września 2022

Brunon Schulz pozostawił po sobie nie tylko wybitne dzieła literackie, ale także dorobek plastyczny. 13 oryginalnych grafik artysty ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie znalazło się na nowo otwartej wystawie w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu, gdzie zostały skonfrontowane z 18 obrazami grupy artystycznej The Krasnals. Ekspozycję można oglądać do 31 grudnia.

Bruno Schulz w ciągu 50 lat swojego życia stworzył niewielki pod względem liczebnym, ale charakteryzujący się wysokim poziomem zestaw utworów literackich i plastycznych. Korowody barwnych słów, opracowywane skrupulatnie ryciny, a także liczne studia i autoportrety dowodziły nieposkromionej wyobraźni autora i stały się krainą zmagań dla artystów współczesnych, którzy próbują skonfrontować się ze światem Schulza.

W 2022 roku przypada 130. rocznica urodzin Brunona Schulza. W związku z tym w Bytomiu, który jest miastem partnerskim Drohobycza, organizowanych jest szereg wydarzeń, m.in. przedstawienia teatralne, spotkania literackie i konkursy plastyczne związane z twórczością artysty. Z kolei w Muzeum Górnośląskim można oglądać nietuzinkową wystawę.

(fot. Witalis Szołtys/Muzeum Górnośląskie)

„Wystawa 'Schulz wg The Krasnals. Ignorabimus. By nikt nie porywał się na odgadywanie zamiarów boskich’ jest ekspozycją niezwykłą, ponieważ pokazujemy na niej prace Brunona Schulza udostępnione przez Muzeum Narodowe w Krakowie. Swój absolutnie premierowy pokaz mają również obrazy grupy artystycznej The Krasnals, która podjęła się swoistej próby interpretacji sztuki tego wyjątkowego artysty, zwanego także muszkieterem awangardy. Oczywiście wielu artystów czerpie inspirację z twórczości epok poprzednich, ale tutaj de facto mamy sztukę współczesną, która czerpie ze sztuki nowoczesnej, z awangardy międzywojnia. Jest to więc tym bardziej niezwykłe” – mówi Iwona Mohl, dyrektor Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.

The Krasnals to grupa anonimowych artystów, która swoją działalność rozpoczęła w 2008 roku. W swych pracach podejmują polemikę z zasadami rządzącymi rynkiem sztuki, prowokują, kpią z nadętych autorytetów, wykorzystując poczucie humoru, ironię i dystans.

Jak informuje w komunikacie Muzeum Górnośląskie, w przestrzeni wystawy The Krasnals poprzez własny, plastyczny komentarz, a także bezpośrednią konfrontację z dziełami Schulza spotykają się w tym samym czasie i miejscu – istotnych zagadnieniach dla twórczości pisarza. To szczególna kompozycja poddawanej analizom biografii Schulza i biografii artystów anonimowych, kompozycja monochromatycznych cliché-verre na niewielkich rozmiarów światłoczułym papierze i przesyconych kolorami – jak utwory literackie – płócien dominujących swymi wymiarami.

(fot. Witalis Szołtys/Muzeum Górnośląskie)

„Realizację dzieł eksponowanych na wystawie artystów dzieli niemalże stulecie. Łączy je hierarchia wartości, demaskowanie pozornej moralności ludzi szczycących się nienaganną postawą. The Krasnals fascynuje atmosfera dzieł Schulza. Obrazy 'Krasnali’ zostały przygotowane specjalnie na muzealną ekspozycję. Schulz pojawiał się w twórczości The Krasnals już wcześniej w formie autoportretu czy Xięgi Bałwochwalczej. Tym razem jednak mamy odwołania do jego twórczości plastycznej i literackiej oraz adaptacji filmowych, nie tylko związanych z Schulzem, ale także kina francuskiego. To bardzo wiele wątków w zawiłym labiryncie znaczeń. W przestrzeni wystawy znalazła się także praca rzeźbiarska The Krasnals, która jest ewenementem w działalności tego ugrupowania” – wyjaśnia Agnieszka Bartków, kuratorka wystawy.

Ekspozycja prezentowana będzie przez blisko cztery miesiące, do 31 grudnia 2022 roku. Wystawie towarzyszyć ma szereg działań edukacyjnych, w tym oprowadzenia kuratorskie oraz lekcje dla uczniów szkół podstawowych i średnich.

„Chcemy, żeby Schulz i grupa The Krasnals inspirowali. Żebyśmy dalej interpretowali ich dzieła, czyli dochodzili do meta interpretacji. Postaraliśmy się o specjalną ścieżkę zwiedzania dla osób indywidualnie odwiedzających muzeum. Krótko mówiąc, jeśli ktoś przyjdzie na ekspozycję, może oglądać obrazy i jednocześnie zwiedzić wystawę przy pomocy ulotki, którą pobiera przy wejściu na wystawę. Nazywa się to 'Wyspy determinacji’. W tych wyspach chcieliśmy przybliżyć fakty z życia Schulza i jego artystycznej drogi. Nie chodziło o chronologię, ale o pewne zagadnienia, które skłaniają do refleksji i pozwalają wyciągnąć pewne elementy z naszego życia. Uważamy, że Schulz jest bardziej aktualny dziś niż 100 lat temu” – podsumowuje Anna Rak, kuratorka wystawy.

Zdjęcia pochodzą z wernisażu wystawy, który odbył się w czwartek 8 września w Muzeum Górnośląskim.

(fot. Witalis Szołtys/Muzeum Górnośląskie)

Dorobek literacki Schulza przypomniało niedawno Wydawnictwo Marginesy w tomie „Sklepy cynamonowe i inne opowiadania”. Prace plastyczne autora można znaleźć w „Księdze obrazów” opublikowanej przez oficynę słowo/obraz terytoria.