Kim naprawdę był Starszy Pan B? Premiera biografii Jeremiego Przybory zatytułowanej „Żuan Don”
Od 22 listopada w księgarniach znajdziecie biografię Jeremiego Przybory, jednego z najciekawszych artystów powojennej Polski. „Żuan Don” autorstwa Marii Wilczek-Krupy odpowiada na pytanie „Kim naprawdę był Starszy Pan B?”.
Twórca legendarnego Kabaretu Starszych Panów. Niekwestionowany geniusz słowa o wyrafinowanym poczuciu humoru, poeta (choć sam wolał określenie: lirycysta). Tak w skrócie można określić Jeremiego Przyborę. Ale jego życia nie da się zamknąć w kilku zdaniach. To materiał na wielowymiarową książkę.
Przybora wychował się w nietypowej rodzinie, w latach 30. był guwernerem rosyjskiego hrabiego, w czasie wojny prowadził sklep, a w czasie powstania warszawskiego był głosem Polskiego Radia. Choć jego radiowa kariera rozpoczęła się przez przypadek, całe życie był związany właśnie z radiem. Przedwojenny dżentelmen, przystojny i szarmancki, uroczy i kochliwy. Jego sercem rządziły kobiety, niekwestionowaną królową była Agnieszka Osiecka, a prawdziwą miłość i szczęście znalazł dopiero w trzecim małżeństwie, z Alicją Wirth.
Alicja Wirth i Jeremi Przybora (fot. archiwum prywatne Konstantego Przybory)
Portret jednego z najciekawszych artystów powojennej Polski postanowiła nakreślić w swej książce Maria Wilczek-Krupa, autorka książek o Kilarze i Góreckim. Jak przyznaje, praca nad biografią Jeremiego Przybory zajęła jej prawie pięć lat. „Nigdy wcześniej nie pisałam książki tak długo. Po pierwsze, długie życie. Po drugie, ogromna spuścizna literacka, ogromna twórczość. To wszystko trzeba było przejrzeć. Dotarłam do niepublikowanych i mało znanych utworów. Takich, które warto przybliżyć. Kolejna sprawa to archiwa – dokumenty, listy, inskrypcje nagrobne – przez które trzeba było przebrnąć. Dzięki nim odkryłam fakty, których nie znała nawet rodzina Przybory” – wyjaśnia autorka.
„Jest i rzesza osób, z którymi udało mi się porozmawiać, a które najpierw musiałam namierzyć, umówić się z nimi, znaleźć wspólny czas na rozmowę. A przecież o Jeremim Przyborze, jak powiedział jeden z rozmówców, nie można rozmawiać byle jak, siedząc przy biurku, pomiędzy pierwszą a drugą kawą i pisaniem maila. Była to praca ogromnie żmudna, ogromnie ciekawa, a miejscami przerażająca. Czasami odkrywałam oblicze Jeremiego Przybory albo fakty z życia, które były trochę szokujące” – dodaje.
Maria Wilczek-Krupa (fot. Rafał Siderski)
Podczas zbierania materiałów Marii Wilczek-Krupie udało się odkryć tajemnice rodzinne, a także poznać fakty, mogące zadziwić nawet tych, którzy dobrze znali bohatera książki. „Przytaczam utwory z informacjami, dla kogo zostały stworzone. Jeremi Przybora, jak
wiadomo, miał mnóstwo kobiet, ale zwykle mówi się o tym ogólnikowo. W książce piszę o odkrytych przeze mnie miłościach. Zaowocowały one najlepszą poezją, którą doskonale znamy, ale często nie zdajemy sobie sprawy z tego, dla kogo była napisana. Teraz już będziemy wiedzieć. W biografii są również informacje o znanych wydarzeniach, ale pokazanych z nowej perspektywy. Myślę tu na przykład o miłości do Agnieszki Osieckiej” – wylicza Wilczek-Krupa.
Autorka podkreśla, że świat Jeremiego Przybory, który starała się ukazać w książce, utkany jest ze wspomnień. Te zaś to efekt wielu godzin spotkań z różnymi osobami. „Jest dużo rozmów z rodziną – są przecież syn, córka, pasierbice, wnuki i prawnuki. Wszystkie te osoby udało mi się odnaleźć i z nimi porozmawiać. Są też współpracownicy, przyjaciele i jest oczywiście Magda Umer. Barbara Krafftówna odsłoniła mi kulisy współpracy z Jeremim Przyborą, w tym oczywiście przy Kabarecie Starszych Panów. Są Zofia Kucówna, Grzegorz Turnau, Krzysztof Materna, Janusz Józefowicz i wielu innych – potrafili oni opowiedzieć o pracy Przybory od kuchni” – podsumowuje Wilczek-Krupa.
Książkę „Żuan Don. Biografia Jeremiego Przybory” publikuje Wydawnictwo Znak.
Kategoria: premiery i zapowiedzi
