Filmowy musical na podstawie powieści „Kolor purpury” Alice Walker. Polska premiera na płytach DVD

12 kwietnia 2024

„Kolor purpury”, nowa adaptacja bestsellerowej powieści Alice Walker, ukazała się na płytach DVD. Trwająca dziesięciolecia opowieść o Celie i jej drodze do niezależności tym razem została przedstawiona w formie musicalu. Film wyprodukowali Oprah Winfrey, Steven Spielberg, Scott Sanders i Quincy Jones.

„Kolor purpury” to historia Celie, dziewczynki napastowanej przez własnego ojca, a później wydanej za mąż brutalowi, który podobnie jak wcześniej ojciec, traktował ją jak niewolnicę. Przez wiele lat Celie, rozdzielona od siostry Nettie, a także swoich dzieci, musi stawiać czoła życiowym trudnościom uosabianym przez agresywnego męża, a jedynymi chwilami wytchnienia od męki są dla niej spotkania z jazzową szansonistką Shug Avery. Ostatecznie Celie odnajduje siłę płynącą z przyjaźni, kobiecej solidarności i więzi siostrzeństwa.

„Historia Celie oparta jest na życiu mojej babki Rachel, miłej i kochającej kobiety, która została brutalnie wykorzystana przez mojego dziadka” – mówiła Alice Walker po latach. Powieść „Kolor purpury” przerwała zmowę milczenia wokół przemocy domowej i wywołała obyczajową burzę, stając się jedną z najczęściej zakazywanych książek w Stanach Zjednoczonych. Niektórym przedstawicielom konserwatywnej białej społeczności przeszkadzał wulgarny język, opisy scen seksualnych, związków jednopłciowych i przemocy fizycznej. Z kolei Afroamerykanie narzekali, że autorka pokazała czarnoskórych mężczyzn jako niebezpiecznych agresorów. Oskarżenia te jednak nie przeszkodziły powieści zdobyć ogromnej popularności i uznania krytyków. Walker otrzymała – jako pierwsza czarnoskóra kobieta w historii – Nagrodę Pulitzera, a sprzedaż jej książki przekroczyła 10 milionów egzemplarzy.

Do sukcesu powieści w niemałym stopniu przyczyniła się adaptacja filmowa w reżyserii Stevena Spielberga, którą nakręcono w 1985 roku, z Whoopi Goldberg w roli głównej. Film ten w jednej zasadniczej kwestii różnił się od literackiego pierwowzoru – intymna relacja między Celie i Shug została zredukowana do jednej krótkiej sceny w garderobie, gdy grana przez Margaret Avery szansonistka mówi głównej bohaterce, że jest piękna i ją kocha, po czym delikatnie całuje ją w czoło, policzki i usta. Alice Walker wspominała w swojej biografii „The Same River Twice”, że producent Quincy Jones otrzymywał liczne listy od osób, które stanowczo sprzeciwiały się jakiemukolwiek pokazywaniu przejawów uczuć między obiema kobietami pod groźbą bojkotu filmu. Wspomniana wyżej scena znalazła się w filmie jedynie dzięki namowom autorki. Sam Spielberg przyznał po latach, że wyreżyserowana przez niego produkcja była złagodzoną wersją historii i w niewystarczającym stopniu przedstawiała więź łączącą Celie i Shug. Decyzję taką podjęto, żeby film otrzymał kategorię PG-13 (dla odbiorców od 13. roku życia) i tym samym zyskał szeroką grupę docelową.

Złagodzenie historii przez Spielberga było jednym z powodów, dla których pod koniec lat 90. producent Scott Sanders zaczął namawiać Alice Walker, by zgodziła się na realizację musicalu. „Powiedziała, że relacja między Celie i Shug jest dla niej bardzo ważna. Wyjawiłem, że chciałbym to szczegółowo rozwinąć. Przekonywałem: 'To jest Broadway, możemy poruszać takie tematy, to nie jest problem” – wspomina Sanders. Musical miał swoją premierę na Broadwayu 1 grudnia 2005 roku i spotkał się z równie dobrym przyjęciem jak film. Spektakl wystawiano ponad 900 razy i zarobił ponad 103 miliony dolarów. Po latach wystawiania na całym świecie wrócił na deski Broadwayu i cieszył się tam drugą falą popularności. Najnowsza ekranizacja oparta jest właśnie na tym przedstawieniu. Trudno jednak nazwać film jedynie kopią spektaklu.

„’Kolor purpury’ to święty tekst, więc jeśli nie masz nic do wniesienia do niego, nie powinieneś go tykać. To świetna książka, powstała też wspaniała sztuka teatralna i znakomity film fabularny” – mówi reżyser Blitz Bazawule. „Moim celem było zadać sobie pytanie: 'Co możemy do tego wnieść?'” – dodaje. Twórcy postanowili uchwycić na ekranie świat wyobraźni Celie. „Wiemy, że ta historia wiązała się z traumą. A ludzie pokonywali traumę m.in. dzięki bogactwu wyobraźni” – zauważa Bazawule. Musicalowa ekranizacja odsłania też więcej intymności między Celie i Shug. „Naszym zadaniem było po prostu bardziej się nad tym pochylić i nadać momentowi coming-outu Celie nieco więcej kontekstu i piękna” – wyjaśnia reżyser.

Takie podejście spodobało się autorce powieści. Jak powiedziała Alice Walker w rozmowie z „The Hollywood Reporter”, widzowie muszą zobaczyć, że „miłość to miłość”, dlatego ucieszyła się, że w nowej adaptacji udało się to oddać w sposób, jaki pierwotnie pokazała w książce.

W filmie występują trzy aktorki, które grały również swoje role w różnych inscenizacjach broadwayowskiego musicalu: Taraji P. Henson („Ciekawy przypadek Benjamina Buttona”) ponownie wciela się w Shug, Danielle Brooks („Orange Is the New Black”) gra Sofię, a Fantasia Barrino może jeszcze raz pokazać się jako Celie. Na ekranie partnerują im: Corey Hawkins, H.E.R., Halle Bailey i Aunjanue Ellis-Taylor.

Film na płytach DVD jest dostępny w sklepach sieci Empik, sklepach internetowych oraz w sklepie dystrybutora.