W zbiorach australijskiej biblioteki znaleziono autorski egzemplarz debiutu powieściowego Virginii Woolf. Zeskanowaną książkę w całości udostępniono online
Biblioteka Fishera Uniwersytetu w Sydney (Australia) odnalazła w 2021 roku w swoich zbiorach egzemplarz pierwszego wydania debiutanckiej powieści Virginii Woolf należący do samej pisarki. Z uwagi na fakt, że książka zawiera autorskie poprawki, postanowiono ją zeskanować i udostępnić online.
Unikatowy egzemplarz powieści „Podróż w świat” został zakupiony przez dział rzadkich książek w latach 70. XX wieku, ale długo nikt nie zdawał sobie sprawy ze znaczenia tego woluminu. Natknął się na niego w 2021 roku pracownik biblioteki, Simon Cooper, podczas katalogowania kolekcji. Zauważył, że książka leżała na półkach w dziale publikacji naukowych. W jego ocenie została tam umieszczona omyłkowo. Sygnatura woluminu miała bowiem podobną sekwencję liter jak książki naukowe.
„Wiedziałem, że książka nie powinna tam być, więc ją wyjąłem i zobaczyłem nazwisko autorki odręcznie napisane na pierwszej stronie” – mówi. „Mogłem wyczuć, że w środku są inne rzeczy, jak wklejone kawałki kartek. Pomyślał: 'Czy to naprawdę może być jej egzemplarz, czy też egzemplarz jakiegoś redaktora lub kogoś innego?’. Porównałem więc jej charakter pisma i pasowało” – dodaje.
Próbując dowiedzieć się więcej o znalezionej w zbiorach książce, Simon Cooper natrafił na artykuł, który wyjaśniał, że była to jedna z dwóch kopii roboczych. Woolf nanosiła w niej poprawki przed ponownym wydaniem powieści w Stanach Zjednoczonych. Ten egzemplarz najprawdopodobniej należał do samej pisarki, a drugi oznaczony jako kopia został wysłany do amerykańskiego wydawcy.
Podpis Virginii Woolf w książce.
Woolf dokonała znaczących zmian w dwóch rozdziałach powieści. W rozdziale 16. widać poprawki lub przekreślenia naniesione niebieskim i brązowym ołówkiem, a także całe nowe fragmenty napisane na maszynie i wklejone w książkę. Natomiast w rozdziale 25. autorka skreśliła odręcznie duże fragmenty tekstu. „Wklejone notatki pisane na maszynie zostały ostatecznie wprowadzone w amerykańskim wydaniu, ale odręczne nie” – zauważa Cooper.
Co mogło skłonić Virginię Woolf do zrewidowania tekstu? Pisarka była wówczas niedługo po przeżytym załamaniu nerwowym. Badacze spekulują, że być może czuła dyskomfort na myśl o tym, jak bardzo stan psychiczny bohaterki „Podróży w świat” korespondował z jej własnym. Rachel Vinrace, podobnie jak Woolf, dorastała pod okiem apodyktycznego ojca, straciła matkę w młodym wieku i nie uzyskała formalnej edukacji, tylko uczyła się w domu.
Poprawki Woolf mają wprowadzić dystans między narracją a intymnymi myślami bohaterów. Tym samym przesuwa się ciężar tekstu w kierunku większej dwuznaczności. Słowa i gesty bohaterów mają być interpretowane przez czytelników, a nie podane na tacy przez wszechwiedzącego narratora. W ocenie profesora Marka Byrona, cytowanego przez „The Guardian”, skutkuje to rozmyciem niektórych niewygodnych dla autorki elementów autobiograficznych, a jednocześnie nawiązuje do popularnej wówczas teorii nieświadomości Freuda.
Jak zwraca uwagę Biblioteka Fishera, poprawki dają fascynujący wgląd w ówczesny sposób myślenia Woolf, a także pokazują, jak rozwijało się jej rzemiosło. Dlatego też uznano, że warto egzemplarz książki zeskanować i udostępnić w całości online. Można go przeglądać w zasobach cyfrowych książnicy.
[am]
fot. The University of Sydney
źródło: The University of Sydney, The Guardian
Kategoria: newsy
