Książka o tłumaczeniu „Ulissesa” autorstwa Macieja Świerkockiego wybrana najlepszym dziełem humanistycznym roku

30 stycznia 2023

Opublikowana przez wydawnictwo Officyna książka „Łódź Ulissesa” autorstwa Macieja Świerkockiego została ogłoszona najlepszą pracą z zakresu nauk humanistycznych w Polsce w VIII edycji Nagrody im. Prof. Tadeusza Kotarbińskiego. Laureat otrzyma od organizującego konkurs Uniwersytetu Łódzkiego 50 tysięcy złotych na dalsze badania naukowe.

„Łódź Ulissesa” to częściowo przewodnik, który ma za zadanie ułatwić czytelnikowi poruszanie się po nowym polskim przekładzie „Ulissesa”, którego dokonał Maciej Świerkocki. Tłumacz naświetla czas i miejsce akcji, przedstawia autentycznych i fikcyjnych bohaterów, a czasami wyjaśnia też tło historyczne albo polityczne. Przy okazji opisuje też potyczki translatorskie, jakie stoczył w pracy nad przekładem.

„To książka dziennik tłumacza, dziennik przyjaciel rejestrujący żmudny, długoletni proces tłumaczenia jednego z najtrudniejszych, jak się mówi, jednego z najbardziej nieczytanych arcydzieł – myślę, że ta sytuacja się zmieni – rejestrujący zmagania tłumacza zarówno z materiałem językowym, jak i z kontekstami. Rejestrujący jego znakomite pomysły na rozszyfrowanie aluzji, wyjaśnienie szczegółów szyfrowanych, biograficznych elementów” – powiedziała w uzasadnieniu wyboru laureata prof. Anna Legeżyńska, członkini kapituły nagrody.

„Ta książka jest wydarzeniem w humanistyce polskiej, ale jest też i będzie wydarzeniem w humanistyce europejskiej i szerzej – światowej. 'Łodzią Ulissesa’ przepłyniemy przez arcydzieło Joyce’a, a sterujący nią Maciej Świerkocki przekona nas, że żyjemy w świecie przekładów, w czasach przekładu tzn. w czasach szukania porozumienia, w czasach dialogu. A dialog, tak nam dzisiaj potrzebny, sztuka i nauka dialogu, jest pierwszą umiejętnością i powinnością humanisty” – dodała.

Członkowie kapituły wraz ze wszystkimi nominowanymi (fot. Maciej Andrzejewski/Uniwersytet Łódzki)

Laureat pojawił się na gali w Filharmonii Łódzkiej, by odebrać nagrodę przyznaną przez swoją Alma Mater. Świerkocki ukończył bowiem filologię angielską (1985) i filozofię (1988) na Uniwersytecie Łódzkim. Od 1987 roku był asystentem w Zakładzie Teorii Literatury Instytutu Teorii Literatury, Teatru i Filmu na tej uczelni. Doktorat obronił w 1995 roku, a w październiku 2011 roku zrezygnował ze stałej pracy akademickiej i utrzymuje się wyłącznie z pisania i przekładów.

„Chciałem zadedykować tę pracę prof. Grzegorzowi Gaździe (zasiadającemu wcześniej w Kapitule Nagrody im. Prof. T. Kotarbińskiego – przyp. red.), mojemu wieloletniemu szefowi na kierunku Kulturoznawstwo, w dawnym Instytucie Teorii Literatury Uniwersytetu Łódzkiego, który bardzo na tę książkę czekał, podobnie, jak na ten przekład 'Ulissesa’, niestety zmarł kilka miesięcy przed ukazaniem się tych książek, więc dziękuję, Grzegorz, byłeś dobrym szefem i dobrym przyjacielem” – powiedział Maciej Świerkocki.

„Po 25 latach pracy na Uniwersytecie zdecydowałem się żeglować samodzielnie między innymi po to, żeby napisać te książki. Ta dedykacja dla prof. Gazdy jest także moją rehabilitacją, taką namiastką pracy habilitacyjnej, której nie zdążyłem, nie zdołałem u niego napisać i niech ta książka będzie taką formą habilitacyjnej przeprawy” – dodał.

Nagroda im. Prof. Tadeusza Kotarbińskiego za wybitną pracę naukową z zakresu nauk humanistycznych została ustanowiona, by „dawać dowód na istnienie niezwykle silnej grupy polskich naukowców, zajmujących się na co dzień humanistyką we wszystkich jej odmianach”. To jedyna tego rodzaju nagroda w Polsce. Laureatów wybiera kapituła, którą tworzą wybitni polscy humaniści, w tym obecni i byli rektorzy polskich uczelni.

Do VIII edycji konkursu zgłoszono ponad 60 prac z całej Polski. W ścisłym finale znalazło się 5 dzieł. Oprócz „Łodzi Ulissesa” Macieja Świerkockiego (wyd. Officyna) były to: „Stanisław Lem. Wypędzony z wysokiego zamku. Biografia” Agnieszki Gajewskiej (Wydawnictwo Literackie), „Cień Boga w ogrodzie filozofa. Parc de La Villette w Paryżu w kontekście filozofii chôry” Cezarego Wąsa (Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego), „Każdy pyta, co z nami będzie. Mieszkańcy getta warszawskiego wobec wiadomości o wojnie i Zagładzie” Marii Ferenc (wyd. Żydowski Instytut Historyczny) i „Pierre Jacquelot, L’Art de vivre longuement sous le nom de Medee, éd.” Magdaleny Koźluk (wyd. Classiques Garnier).

[am]
fot. główna: Maciej Andrzejewski/Uniwersytet Łódzki
źródło: Uniwersytet Łódzki


Tematy: , , , , , ,

Kategoria: newsy