Brytyjczycy wybrali ulubione początki powieści. Jakie tytuły znalazły się na liście?

24 grudnia 2023

Najsłynniejsze, zapadające w pamięć i urzekające swym magnetyzmem. Takie potrafią być pierwsze zdania największych dzieł literackich. Mieszkańcy Wielkiej Brytanii wybrali w tym roku ulubione początki powieści. Kto znalazł się na pierwszym miejscu zestawienia?

Jak pisał Amos Oz w tomie esejów „Opowieść się rozpoczyna”, każdy początek narracji jest „swego rodzaju kontraktem zawieranym między autorem a odbiorcą”.

Z badania przeprowadzonego w tym roku na zlecenie Amazon Books UK wynika, że w ocenie czterech na dziesięciu Brytyjczyków (dokładnie 43 procent) kilka pierwszych linijek tekstu może być decydujące dla książki. Aż 64 procent przyznało, że przestało czytać daną pozycję, jeśli początek nie przykuł ich uwagi, a 50 procent jest zdania, że napisanie dobrego otwarcia fabuły wymaga niemałych umiejętności.

Prawie dwie na pięć osób (38 procent) stwierdziło, że kilka pierwszych zdań ich ulubionych książek wywarło na nich tak duże wrażenie, że znają je na pamięć, a 63 procent respondentów uważa, że potrafi zidentyfikować książkę, którą przeczytało i pokochało, po lekturze pierwszego wersu.

Przy okazji brytyjscy czytelnicy zostali poproszeni o wskazanie ulubionych początków powieści. Respondenci mogli wybierać więcej niż jeden tytuł. Które dzieła wskazywano najczęściej?

Oto 25 ulubionych początków powieści według Brytyjczyków (w nawiasie podajemy procent wszystkich głosów):

1. „Była to najlepsza i najgorsza z epok” – Charles Dickens „Opowieść o dwóch miastach”, tłum. Tadeusz Jan Dehnel (29 procent),

2. „Był jasny, zimny dzień kwietniowy i zegary biły trzynastą” – George Orwell „Rok 1984”, tłum. Tomasz Mirkowicz (24 proc.),

3. „Wszystkie dzieci – oprócz tego jednego – dorastają” – J.M. Barrie „Piotruś Pan i Wendy”, tłum. Michał Rusinek (22 proc.),

4. „W pewnej norze ziemnej mieszkał sobie pewien hobbit” – J.R.R. Tolkien „Hobbit”, tłum. Maria Skibniewska (22 proc.),

5. „Państwo Dursleyowie spod numeru czwartego przy Privet Drive mogli z dumą twierdzić, że są całkowicie normalni, chwała Bogu” – J.K. Rowling „Harry Potter i Kamień Filozoficzny”, tłum. Andrzej Polkowski (22 proc.),

6. „Zabawna sprawa z tymi rodzicami. Nawet jeśli ich dziecko jest najobrzydliwszym bachorem pod słońcem, zawsze uważają, że jest cudowne” – Roald Dahl „Matylda”, tłum. Mariusz Arno Jaworowski (21 proc.),

7. „Czwartek 1 stycznia, święto państwowe w Anglii, Irlandii, Szkocji i Walii. Oto moje postanowienia noworoczne: 1. Będę przeprowadzał ślepców przez ulicę. 2. Będę wieszał spodnie. 3. Będę wkładał płyty do okładek. 4. Nie zacznę palić. 5. Przestanę wyciskać pryszcze. 6. Będę dobry dla psa. 7. Będę pomagał ubogim i niedouczonym. 8. Po wysłuchaniu odrażających odgłosów, które wczoraj wieczorem dobiegły mnie z dołu, przysięgam także, że nigdy nie wezmę do ust alkoholu” – Sue Townsend „Adrian Mole lat 13 i 3/4. Sekretny dziennik”, tłum. Barbara Kopeć-Umiastowska (17 proc.),

8. „Mam całkowicie przesrane” – Andy Weir „Marsjanin”, tłum. Marcin Ring (16 proc.),

9. „Było raz czworo dzieci: Piotr, Zuzanna, Edmund i Łucja” – C.S. Lewis „Lew, czarownica i stara szafa”, tłum. Andrzej Polkowski (16 proc.),

10. „James Bond, pokrzepiony dwiema szklaneczkami bourbona, siedział w sali odlotów lotniska Miami, rozmyślając o życiu i śmierci” – Ian Fleming „Goldfinger”, tłum. Jan Kraśko (16 proc.),

11. „Nazywałam się Salmon, łosoś, jak ta ryba; na imię miałam Susie. Kiedy zostałam zamordowana szóstego grudnia tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego trzeciego roku, miałam czternaście lat” – Alice Sebold „Nostalgia anioła”, tłum. Hanna Szajowska (15 proc.),

12. „Kiedy myślę o swojej żonie, od razu staje mi przed oczami jej głowa. (…) Rozpoznałbym tę głowę wszędzie. I to, co w środku. O tym też myślę: o jej umyśle. Jej mózg, wszystkie te zwoje i myśli kursujące po nich jak szybkie, oszalałe stonogi. Jak dziecko wyobrażałem sobie, że otwieram jej czaszkę, rozwijam mózg niczym szpulkę i przeszukuję go, próbując uchwycić i przyszpilić jej myśli” – Gillian Flynn „Zaginiona dziewczyna”, tłum. Magdalena Koziej (15 proc.),*

13. „Jest prawdą powszechnie znaną, że samotnemu a bogatemu mężczyźnie brak do szczęścia tylko żony” – Jane Austen „Duma i uprzedzenie”, tłum. Anna Przedpełska-Trzeciakowska (15 proc.),

14. „Jeśli rzeczywiście interesuje was ta historia, najpierw pewnie chcielibyście usłyszeć, gdzie się urodziłem, jak spędziłem zasrane dzieciństwo, czym zajmowali się moi rodzice, zanim sobie mnie zafundowali, i wszystkie te bzdety jak z 'Dawida Copperfielda’, ale – uprzedzam z góry – nie mam zamiaru się w to wdawać” – J.D. Salinger „Buszujący w zbożu”, tłum. Magdalena Słysz (13 proc.),

15. „Hen, daleko, w nieobjętych przez mapy peryferiach niemodnego końca Zachodniej Spirali Galaktyki świeci małe, niecieszące się uznaniem, żółte słońce” – Douglas Adams „Autostopem przez Galaktykę”, tłum. Paweł Wieczorek (12 proc.),

16. „1 stycznia, niedziela. 58,5 kg (wiadomo, święta), jedn. alkoholu 14 (ale właściwie przez dwa dni, bo cztery godziny sylwestra przypadły już na Nowy Rok), papierosy 22, kalorie 5424” – Helen Fielding „Dziennik Bridget Jones”, tłum. Zuzanna Naczyńska (12 proc.),

17. „Siedzę okrakiem na balustradzie i spoglądam na bostońskie ulice z wysokości dwunastego piętra. Chcąc nie chcąc, myślę o samobójstwie” – Colleen Hoover „It Ends With Us”, tłum. Anna Gralak (12 proc.),

18. „Imię moje: Izmael” – Herman Melville „Moby Dick”, tłum. Bronisław Zieliński (11 proc.),

19. „Zawsze ciągnie mnie do miejsc, w których dawniej mieszkałem, do domów i okolic” – Truman Capote „Śniadanie u Tiffany’ego”, tłum. Robert Sudół (11 proc.),

20. „Gdy się budzę, czuję, że druga strona łóżka już zdążyła wystygnąć” – Suzanne Collins „Igrzyska śmierci”, tłum. Małgorzata Hesko-Kołodzińska, Piotr Budkiewicz (11 proc.),

21. „Jeśli chcecie odnaleźć ulicę Czereśniową, zapytajcie o nią Policjanta na skrzyżowaniu” – P.L. Travers „Mary Poppins”, tłum. Marcin Mortka (11 proc.),

22. „Wszyst­kie szczę­śliwe rodziny są do sie­bie podobne, każda nie­szczę­śliwa rodzina jest nie­szczę­śliwa na swój spo­sób” – Lew Tołstoj „Anna Karenina”, tłum. Jan Cichocki (11 proc.),

23. „Nie mów nikomu, najwyżej Bogu” – Alice Walker „Kolor purpury”, tłum. Michał Kłobukowski (10 proc.),

24. „Jeżeli masz zamiar to czytać, odpuść sobie” – Chuck Palahniuk „Udław się”, tłum. Robert Ginalski (10 proc.),

25. „Jestem człowiekiem niewidzialnym” – Ralph Ellison „Niewidzialny człowiek”, tłum. Andrzej Jankowski (9 proc.).

W badaniu wzięło udział dwa tysiące mieszkańców Wielkiej Brytanii.

[md]
fot. Unsplash

* W sondażu zamiast cytatu z powieści „Zaginiona dziewczyna” Gillian Flynn błędnie podano pierwsze słowa z ekranizacji książki w reżyserii Davida Finchera, które brzmią: „Gdy myślę o swojej żonie, widzę zawsze jej głowę. Wyobrażam sobie, jak otwieram jej kształtną czaszkę. I przeszukuję mózg, licząc na odpowiedzi”.

Tematy: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Kategoria: newsy