„Dobrze jest mieć dokąd pójść” – dziennikarskie teksty Emmanuela Carrère’a w zbiorczym tomie
Nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazała się książka „Dobrze jest mieć dokąd pójść” zawierająca reportaże oraz inne teksty Emmanuela Carrère’a, autora głośnej biografii Limonowa. Publikacja ta daje wgląd w zainteresowania francuskiego pisarza, a przy okazji stanowi zbiór fascynujących historii.
Carrère twierdzi, że „prawie nie rozróżnia” literatury od dziennikarstwa. „To, co mnie interesuje, to móc napisać historię, jaką pisałbym do książki” – mówi. Z równą intensywnością poświęca się więc pisaniu tak dłuższych, jak i krótszych form. „Dobrze jest mieć dokąd pójść” jest tego najlepszym dowodem.
Książka zawiera 33 teksty, które wcześniej ukazały się w prasie na przestrzeni 25 lat. Pierwszy reportaż został opublikowany w 1990 roku, gdy Carrère był w przełomowym momencie swojego życia. Miał bowiem coraz większe trudności z pisaniem powieści. Przerażony tym faktem zwrócił się więc ku dziennikarstwu. Szukał gazet, które mogły być zainteresowane kronikami sądowymi. „Ponieważ funkcjonowali już dziennikarze specjalizujący się w sprawach karnych, którzy zajmowali się wielkimi procesami, zainteresowałem się tymi małymi. Często byłem jedynym obecnym na sali dziennikarzem, ale były to jednak fascynujące procesy”.
Tak powstały reportaże o niedoszłym matkobójcy i dzieciobójczyni oraz przejmujący list do matki mordercy, które tworzą pierwszy tekst w książce. Dały one początek drodze pisarskiej, którą Carrère podąża od lat, tworząc specyficzną odmianę literatury faktu, przefiltrowaną przez własne doświadczenia i akcentującą jego osobę jako narratora. „Obecnie wymyślanie historii i bohaterów jest czymś, czego nie mogę już robić. Nie ma we mnie ideologicznej wrogości wobec fikcji, jestem czytelnikiem powieści, ale w tym momencie nie jest to forma, w której czułbym się w naturalny sposób dobrze. To trochę jak z filmowcem, który zauważyłby, że ma raczej talent do bycia dokumentalistą” – twierdzi autor.
Zakres tematów, którymi zajmuje się Carrère, jest niesamowicie szeroki. Opisuje życie genialnego matematyka Alaina Turinga na długo przed tym, zanim zainteresowało się nim kino, zwiedza Pałac Ceauşescu tuż po upadku rumuńskiego dyktatora, udaje się na Sri Lankę spustoszoną przez tsunami czy spędza bez akredytacji cztery dni w Davos, gdzie odbywa się forum gospodarcze. Niektóre z jego tekstów są szczególnie uderzające. Jak ten, w którym opisuje wyprawę na Syberię, aby odnaleźć „najstarszego więźnia II wojny światowej”: Węgra zamkniętego w szpitalu psychiatrycznym przez ponad 50 lat.
Czytelnicy zaznajomieni z twórczością Carrère’a znajdą też tu tematy dobrze już znane z jego książek: dwie relacje z procesu Jean-Claude’a Romanda, który został później bohaterem jego „Przeciwnika”, czy obszerny portret Eduarda Limonowa, który daje nam pojęcie o tym, dlaczego ten kontrowersyjny rosyjski pisarz tak go zafascynował. Nie brak tu również elementów humorystycznych, jak wtedy, gdy Carrère opowiada o swoim dziennikarskim fiasku – nieudanej, bo kompletnie nieprzygotowanej rozmowie z legendą francuskiego kina Catherine Deneuve. Trudno nie wymienić też refleksji poświęconych mistrzom pióra i kina, jak: Philip K. Dick, Truman Capote, Sébastien Japrisot lub Claude Miller.
Carrère ma niezwykły dar mówienia o ludziach i ich życiu. Zamieszczone w książce teksty składają się na intymną i literacką autobiografię człowieka, który jest ciekawy wszystkiego, a w tej ciekawości znajduje źródło rozwijania swojego warsztatu, jako pisarza i obserwatora. „Zdarzyło się, że ktoś zaoferował mi temat, ale gdy go zaakceptowałem, nigdy tego nie żałowałem. Zawsze czułem, że to otwiera mnie na coś innego. To, co mnie motywuje, to chęć wychodzenia poza dom i poza siebie. Kiedy jesteś pisarzem, czasami jesteś zamknięty w sobie, w swojej bańce, podczas gdy reportaż zmusza cię do wyjścia w teren i poznania ludzi” – wyjaśnia Carrère.
Książka „Dobrze jest mieć dokąd pójść” autorstwa Emmanuela Carrère’a ukazała się w przekładzie Agaty Kozak.
[am]
fot. ActuaLitté/Flickr
Kategoria: premiery i zapowiedzi
