Po przeszło 21 latach dobiega końca publikacja „Dzieł zebranych” Czesława Miłosza. Dwa ostatnie tomy trafiły właśnie do księgarń

14 stycznia 2021

Trwające przeszło 21 lat przedsięwzięcie wydawnicze, którego celem było wydanie „Dzieł zebranych” Czesława Miłosza, dobiega właśnie końca. Nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazały się tomy „Z archiwum. Wybór publicystyki z lat 1945–2004” oraz „Bibliografia przedmiotowa 1932–2020. Wybór”.

W grudniu 1998 roku Czesław Miłosz podpisał w Krakowie z Wydawnictwem Literackim i Społecznym Instytutem Wydawniczym „Znak” umowę na edycję „Dzieł zebranych” zawierającą całość jego dorobku. Pierwszym tytułem w tej monumentalnej serii był „Zniewolony umysł” opublikowany w 1999 roku. Wszystkie wydane książki obejmują blisko siedem dekad. Ułożone w porządku chronologicznym dają niepowtarzalny i fascynujący wgląd w drogę życiową poety oraz to, jak jego poglądy ewoluowały wraz z upływem lat.

Każdy tom opatrzono przypisami i komentarzem krytycznym opracowanymi przez najwybitniejszych znawców twórczości Miłosza, ze wsparciem Komitetu Naukowego serii, do którego od 1998 roku należeli: Jan Błoński, Aleksander Fiut, Andrzej Franaszek, Kamil Kasperek, Marian Stala i Marek Zaleski. Pierwsze tomy – aż do śmierci Miłosza – opatrzone były aktualizującym autorskim wprowadzeniem. Od 2018 roku w ramach serii wydawana jest edycja krytyczna tekstów rozproszonych oraz niepublikowanych z lat 1945–2004, zebrana i opracowana pod kierunkiem Aleksandra Fiuta.

„Wprost trudno uwierzyć, że od wydania pierwszego tomu Czesława Miłosza w jego 'Dziełach zebranych’ minęło już ponad dwadzieścia lat! Nie sposób przecenić znaczenia tego monumentalnego, opatrzonego starannymi przypisami wydania – wspólnego przedsięwzięcia Wydawnictwa Literackiego oraz Społecznego Instytutu Wydawniczego 'Znak’ – dla polskiej kultury, dla kolejnych generacji czytelników, miłośników i badaczy pisarstwa Miłosza. Warto przypomnieć, że był on osobiście zainteresowany tym wydaniem, skrupulatnie przeglądał swoje teksty, a wiele tomów opatrzył 'Przypisami po latach'” – mówi prof. Aleksander Fiut.

Ostatnim tomem „Dzieł zebranych” Miłosza jest wydana właśnie książka „Z archiwum. Wybór publicystyki z lat 1945–2004”. Zawiera ona teksty noblisty niewydane drukiem za jego życia. Są to głównie odczyty oraz szkice i artykuły poruszające między innymi następujące tematy: życie w USA, literatura polska i amerykańska, związki polityki ze sztuką, kwestie narodowości i patriotyzmu, różnice między poezją Zachodu i Wschodu. „Choć 'rozproszone’ i przechowane jedynie w archiwum, teksty te oddają pewne zasadnicze rozdziały ewolucji intelektualnej (i zarazem biograficznej) poety: od okolicznościowych prelekcji, wygłaszanych przez polskiego dyplomatę; poprzez analizy ideologicznych pokuszeń; szerszą, bardziej wielowątkową perspektywę z dekad kalifornijskich i wreszcie skupienie na poszczególnych osobach, wspomnieniu czy swego rodzaju rozliczeniu – w latach ostatnich” – komentuje Andrzej Franaszek.

Kolekcję dopełnia opracowana przez Emila Pasierskiego „Bibliografia przedmiotowa. 1932–2020. Wybór”. To pierwszy zakrojony na tak szeroką skalę spis niemal wszystkich tekstów, jakie poświęcono życiu i twórczości Miłosza. Książka ta stanowi bezcenne kompendium dla profesjonalnych czytelników dzieł polskiego noblisty. „Tysiące poświęconych Miłoszowi publikacji zostało przez Pasierskiego nie tylko odnotowane, ale także podane w uporządkowany i przejrzysty sposób. Godna uznania jest również decyzja, by obok publikacji książkowych i prasowych uwzględnić także ślady recepcji zawarte w opublikowanych listach i zapisach dziennikowych. W ten sposób powstało dzieło, które z pewnością będzie podstawowym punktem odniesienia dla badaczy dzieła Miłosza, pozwalające choćby autorom prac magisterskich na ustalenie niezbędnej do uwzględnienia bibliografii” – zauważył Franaszek.

Dzięki serii „Dzieł zebranych” ogromna spuścizna Czesława Miłosza – obejmująca zarówno utwory dobrze znane czytelnikowi, jak i te w ogóle dotąd niepublikowane – została wydana w jednolitym opracowaniu i z niezbędnymi objaśnieniami przygotowanymi przez znakomitych ekspertów. Szkoda jedynie, że pierwsze tomy od dawna się już niedostępne w sprzedaży. Może to dobry moment, żeby je wznowić?

[am]
źródło: Wydawnictwo Literackie

Tematy: , , , ,

Kategoria: premiery i zapowiedzi