„Nagi Lunch” Burroughsa dostępny w księgarniach

12 listopada 2012

Wydawnictwo Vis-?-vis/Etiuda wznowiło od dawna niedostępną na polskim rynku najsłynniejszą powieść Williama S. Burroughsa pt. „Nagi lunch”.

Burroughs uważany za jednego z najwybitniejszych i najbardziej kontrowersyjnych amerykańskich pisarzy pisał „Nagi lunch” przez ponad dziewięć burzliwych lat, podczas podróży po czterech kontynentach. Główna część tekstu powstała w latach 1954-58 w Tangerze, gdzie pisarz udał się po lekturze powieści Paula Bowlesa. Osamotniony w wielkim mieście określanym jako siedlisko występku, Burroughs stał się tam niewolnikiem syntetycznych narkotyków. W krytycznym okresie nie kąpał się, nie zmieniał ani nie zdejmował z siebie ubrania. W pokoju piętrzyły się sterty śmieci, a światło i wodę odłączono, gdyż rachunek nie był opłacony. „Nagi lunch” jest zapisem świadomości autora z tego czasu, zapisem rozlicznych psychodelicznych wyobrażeń związanych z używaniem narkotyków oraz relacją z późniejszego poddania się terapii apomorfiną i uwalniania od nałogu. W powieści pojawia się także szereg niezwykle ostrych ? jak na ówczesną epokę ? opisów seksu głównie zresztą homoseksualnego.

O wydanie książki zaczął zabiegać już w 1957 roku Allen Ginsberg. Wydawca odrzucił jednak nieporządny manuskrypt, uważając, że to oznaka niezrównoważenia psychicznego autora. Dwa lata później dał się ostatecznie przekonać, a gotowa powieść to połączenie wysiłków Burroughsa jako autora oraz duetu Kerouac-Ginsberg jako redaktorów tekstu. Publikacja powieści w Stanach Zjednoczonych okazała się skandalem. W 1965 roku w Bostonie rozpoczął się proces przeciwko książce za jej obsceniczność. W obronie autora zeznawali John Ciardi (tłumacz „Boskiej Komedii” Dantego), Norman Mailer, Allen Ginsberg, literaturoznawcy i profesorowie. Sąd przychylił się do wniosku prokuratury i „Nagi lunch” został uznany za obsceniczny. Dopiero złożone w następnych roku odwołanie do Sądu Najwyższego stanu Massachusetts uratowało powieść, przyczyniając się jednocześnie do wielkiej sławy pisarza.

„Nagi lunch” był jedną z ostatnich amerykańskich książek, jakie stały się przedmiotem postępowania sądowego za obsceniczność. Powieść była źródłem inspiracji dla całej gamy artystów tej klasy co David Byrne, Dawid Bowie czy Lou Reed. Na jej podstawie David Cronenberg nakręcił w 1991 roku niezmiernie sugestywny, psychodeliczny film pod tym samym tytułem, w którym główną rolę zagrał Peter Weller. Książka znalazła się na liście 100 najważniejszych powieści anglojęzycznych z lat 1923 – 2005 wg magazynu „Time”.

Najnowsze wydanie „Nagiego lunchu” od Vis-?-vis/Etiuda to tzw. wersja zrekonstruowana, czyli oprócz właściwej treści książka zawiera również przedmowę J. G. Ballarda, oryginalne wstępy i dodatki autora oraz teksty Burroughsa dodane przez redaktorów (w sumie ponad 80 stron dodatków).

Poniżej możecie zobaczyć prospekt promocyjny do pierwszego amerykańskiego wydania „Nagiego lunchu”, zawierający noty pochwalne od Normana Mailera, Jacka Kerouaca, Roberta Lowella i Johna Ciardiego (kliknij, żeby powiększyć):