Znani brytyjscy pisarze sprawdzali, jak na ich twórczość wpłynie zamknięcie w ciemności
Znani brytyjscy autorzy, w tym nominowany do Bookera Max Porter i laureatka tej nagrody Bernardine Evaristo, zaangażowali się w nową inicjatywę twórczą: szukali inspiracji, zamykając się na wiele godzin w ciemności.
Pomysł wyszedł od Sama Winstona i stanowi część jego większego projektu A Delicate Sight. Prozaicy Bernardine Evaristo i Max Porter, a także poeci Raymond Antrobus i Don Paterson zamknęli się samotnie na kilka godzin w całkowicie ciemnym pomieszczeniu. Następnie mieli spisać swoje wrażenia wynikające z działania wyostrzonych zmysłów, wyobraźni, poczucia tożsamości i ograniczenia bodźców w nowych warunkach.
Sam Winston od 2015 roku eksperymentuje z tworzeniem obrazów w ciemnościach. Spędzał długie okresy w izolacji, najdłużej trwało to miesiąc, a dokładnie ? 672 godziny. Chciał zbadać, w jaki sposób „umysł tworzy obrazy na podstawie tego, czego nie widzi”. Siedząc w pomieszczeniu bez świateł, Winston naszkicował trzy duże rysunki, zapisywał też swoje obserwacje. Po zakończeniu eksperymentu spróbował również odtworzyć na papierze obrazy, które zapamiętał. Wszystkie jego dzieła staną się częścią wystawy w National Writing Centre.
Swoje doświadczenia uznał za „głęboko odświeżające” i kreatywne. Stwierdził więc, że warto zaproponować eksperyment innym twórcom, włączając pisarzy. Zachęcił ich do tego, by „nic nie robili, dosłownie się zatrzymali, dali sobie czas i miejsce na odprężenie, bez żadnego planu, po prostu obserwując, co z tego wyniknie”. Jak mówi, wie z własnego doświadczenia, że „właśnie w tym momencie nowy pomysł dosłownie chce wyskoczyć z głowy”.
Max Porter, który jest autorem nominowanej do Bookera powieści „Lanny” (w Polsce książka ukazała się nakładem wydawnictwa Zysk i S-ka), zamknięcie w ciemności zaczął od nucenia pod nosem i wygłaszania monologów do siebie, szybko jednak postanowił odpuścić „wszelkie wcześniejsze założenia”. „Wiodę bardzo dynamiczne i głośne życie rodzinne, więc zrobiło się radykalnie cicho. To prawdopodobnie pierwszy raz, kiedy byłem całkowicie sam i nie robiłem niczego. Nie podróżowałem, nie wypełniałem obowiązków rodzicielskich, nie pracowałem, nawet nie myślałem. Po prostu byłem w pokoju” ? zauważył.
Raymond Antrobus, nagradzany poeta, u którego we wczesnym dzieciństwie zdiagnozowano głuchotę, podczas pięciu godzin spędzonych w ciemnościach doświadczył całej palety emocji: „Na początku napłynęło wiele wspomnień z dzieciństwa, łącznie ze wspomnieniem pierwszej nocy, którą spędziłem w sypialni bez mojej siostry (dzieliliśmy pokój do jej 10., a mojego 6. roku życia), mocno odczuwając jej nieobecność”. Stwierdził też, że wyostrzył mu się zmysł smaku i kiedy wypił shake proteinowy, poczuł olbrzymią chęć na „coś treściwego”, jak „chleb i hummus”.
Max Porter wyjaśnił, że tekst, który napisał, dotyczy rozdźwięku między osobą zamkniętą w ciemności a osobą, która wychodzi na światło dzienne. Wrażenia z przebywania w ciemności kojarzyły mu się z izolacją w czasie obecnej pandemii. Jak stwierdził, pandemia pozwala „widzieć wszystko niezwykle wyraźnie”, „daje pewien stopień dziwnej jasności w odniesieniu do systemu, skali, dźwięku, samego siebie w relacji z otoczeniem, rodziną, czasem”, a „jednocześnie towarzyszy temu nicość”.
Również Sam Winston dostrzega powiązania między ciemnością a obecną sytuacją na świecie. „To dobra okazja do tego, by naprawdę zacząć słuchać (?) i ocenić, co jest dla nas priorytetem”. Zachęca też wszystkich, by poszli śladem artystów i przeprowadzili własny eksperyment z zamknięciem w ciemności. „Często szukamy wyobraźni w książkach, literaturze, muzyce? czemu nie spróbować poszukać jej też wewnątrz siebie?” ? pyta Winston.
Projekt Sama Winstona obejmuje m.in. warsztaty, wywiady i film zarejestrowany przez zwyciężczynię nagrody BAFTA, autorkę filmów dokumentalnych Annę Price. W tym roku ma powstać również książka i wystawa.
[kch]
źródło: The Guardian
Kategoria: newsy
