Ogłoszono finalistów Nagrody Bookera 2023. Żaden z sześciu autorów nie był wcześniej na krótkiej liście

21 września 2023

W czwartek 21 września w National Portrait Gallery w Londynie ogłoszono finalistów tegorocznej Nagrody Bookera. W gronie tym znalazło się sześcioro pisarzy i pisarek, którzy nigdy wcześniej nie figurowali na krótkiej liście.

Spośród całej finałowej szóstki jedynie Paul Murray trafił w 2010 roku na długą listę nominowanych. Jak przekazała Gaby Wood, dyrektor generalna Fundacji Nagrody Bookera, w tym roku wyłoniono krótką listę, która wykracza poza państwowe granice. „Wśród nominowanych znajdują się Brytyjka indyjskiego pochodzenia, Amerykanin jamajskiego pochodzenia, Kanadyjka uznana niedawno przez magazyn Granta za jedną z najlepszych młodych pisarek i pisarzy brytyjskich oraz dwóch irlandzkich autorów. Choć wszyscy ci pisarze są nowi na krótkiej liście Bookera, byli wychwalani gdzie indziej lub w inny sposób” – powiedziała Wood.

Wprawdzie w nominowanych książkach nie brak nadziei, humoru i człowieczeństwa, to poruszają wiele najpilniejszych problemów mijającego roku, jak zmiany klimatyczne, imigracja, trudności finansowe, prześladowania mniejszości, ekstremizm polityczny i erozja wolności osobistych. Są wśród nich dzieła osadzone w naszej współczesności, rzucające światło na wstydliwe epizody z historii, jak i pokazujące przerażającą przyszłość.

Kilka książek na krótkiej liście opisuje rodziny w kryzysie. Znajdziemy również fabuły inspirowane prawdziwymi wydarzeniami i osobistymi doświadczeniami autorów. Pojawiają się też pytania dotyczące tożsamości i przynależności. Najdłużej swoją powieść pisał Jonathan Escoffery, który poświęcił na ten cel 10 lat. Paul Murray spędził nad swoją książką 5 lat, Paul Lynch pracował 4 lata, a Chetna Maroo – 3 lata.

W finale Nagrody Bookera 2023 znaleźli się (w kolejności alfabetycznej wg nazwiska):

Sarah Bernstein „Study for Obedience” (Kanada) – historia kobiety, która jedzie na daleką północ, aby zająć się domem brata i doświadcza wrogości ze strony lokalnej społeczności,
Jonathan Escoffery „If I Survive You” (Stany Zjednoczone) – opowieść o zmaganiach jamajskich imigrantów w Miami,
Paul Harding „This Other Eden” (Stany Zjednoczone) – historia Apple Island, enklawy u wybrzeży Stanów Zjednoczonych, gdzie rozbitkowie, uciekając przed społeczeństwem i jego osądami, odnaleźli swój dom,
Paul Lynch „Prophet Song” (Irlandia) – dystopijna wizja przyszłości, w której zdeterminowana matka robi wszystko, by chronić swoją rodzinę, podczas gdy irlandzka liberalna demokracja pogrąża się w totalitaryzmie,
Chetna Maroo „Western Lane” (Wielka Brytania) – powieść o jedenastolatce grającej w squasha, która po śmierci matki zostaje zapisana przez ojca na wyczerpujące treningi, a gra staje się jej całym światem,
Paul Murray „The Bee Sting” (Irlandia) – tragikomiczna saga o rodzinie Barnesów, która popada w tarapaty.

„Dzieła te razem ukazują rozpiętość możliwości literatury światowej, jednocześnie wyrażając niepokoje naszego czasu. Od outsiderów u Bernstein i Hardinga próbujących ułożyć sobie życie w społecznościach, które ich odrzucają, przez często zabawne zmagania nastolatków Escoffery’ego i Murraya, gdy kształtują sobie tożsamość ponad błędami rodziców, po zgrabne przywołania żałoby rodzinnej przez Maroo i Lyncha – każde z nich wyraźnie mówi o naszych wspólnych drogach, jednocześnie nie dając się jednoznacznie zdefiniować” – powiedziała Esi Edugyan.

Komu z grona sześciorga finalistów przypadnie Nagroda Bookera 2023? Tego dowiemy się podczas ceremonii, która odbędzie się wieczorem w niedzielę 26 listopada w Old Billingsgate w londyńskim City. Wydarzenie będzie transmitowane na żywo w kanałach społecznościowych Bookera oraz na YouTubie. Laureat lub laureatka otrzyma 50 tysięcy funtów i może spodziewać się międzynarodowego rozgłosu, który znacząco wpłynie na pozycję rynkową uhonorowanej książki (powieść ubiegłorocznego laureata Shehana Karunatilaki w samej Wielkiej Brytanii przekroczyła pułap 100 tysięcy sprzedanych egzemplarzy, została przetłumaczona na 19 języków, a kolejnych 10 jest w przygotowaniu). Każdy z finalistów otrzyma 2500 funtów.

W 2023 roku wyboru laureata dokonuje kapituła w składzie: powieściopisarka Esi Edugyan (przewodnicząca), aktorka, pisarka i reżyserka Adjoa Andoh, poetka, redaktorka i krytyczka Mary Jean Chan, profesor literatury angielskiej James Shapiro oraz aktor i pisarz Robert Webb.