Akademia Szwedzka ujawniła, jak przebiegał wybór laureata literackiej Nagrody Nobla w 1968 roku
Akademia Szwedzka tradycyjnie, jak co roku, ujawniła informacje na temat procesu wybierania laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury sprzed 50 lat. Dzięki temu mamy okazję dowiedzieć się, jak doszło do tego, że Yasunari Kawabata został pierwszym japońskim pisarzem wyróżnionym prestiżowym medalem.
Na tzw. długiej liście kandydatów do Nagrody Nobla w 1968 roku znalazły się 83 nazwiska, w tym trzech japońskich pisarzy: Yasunari Kawabata, Yukio Mishima i Junzaburo Nishiwaki. Lata 60. to był dobry czas dla literatury z Kraju Kwitnącej Wiśni. Akademia Szwedzka przyglądała się wówczas twórczości aż czterech mocnych kandydatów z Japonii. Poproszono nawet dziesięciu badaczy dobrze zorientowanych w literaturze japońskiej o przeanalizowanie i porównanie dzieł tych autorów. Kiedy w 1965 roku zmarł Junichiro Tanizaki, jako najbardziej prawdopodobnego laureata zaczęto postrzegać Yasunariego Kawabatę, który pojawiał się na liście już od 1961 roku.
Kłopot polegał na tym, że w tamtym okresie w językach obcych dostępne były jedynie powieści „Tysiąc żurawi” i „Kraina śniegu”. Potwierdzały one pozycję Kawabaty jako czołowego japońskiego pisarza, ale dla Akademii Szwedzkiej tak ograniczona ilość przekładów nie wystarczyła, żeby móc dokładnie ocenić czyjś dorobek i przyznać mu nagrodę. Tymczasem Kawabata w każdym kolejnym roku powracał na liście kandydatów.
W 1968 roku w ścisłym gronie nominowanych znaleźli się: irlandzki dramaturg Samuel Beckett, brytyjski poeta W.H. Auden, francuski pisarz Andre Malraux oraz Yasunari Kawabata. Opinie członków Akademii Szwedzkiej były ponoć bardzo podzielone: część optowała za Beckettem, inni za Malraux. Wybór Japończyka był więc kompromisem. To przewodniczący Akademii miał wielkie uznanie dla jego twórczości i miał stwierdzić, że wybór Kawabaty jako prawdziwego przedstawiciela literatury japońskiej byłby właściwy i mile widziany. W uzasadnieniu przyznania nagrody podano, że Nobel należy się pisarzowi za „mistrzostwo narracji, które z wielką wrażliwością oddaje istotę japońskiej świadomości”. W wywiadzie udzielonym po otrzymaniu nagrody Kawabata przyznał z pokorą, że udało mu się zdobyć medal dzięki tłumaczowi i temu, że Yukio Mishima był jeszcze za młody.
Jak wiadomo, Beckett zdobył Nobla w następnym roku. Akademia zamierzała dalej przyglądać się Mishimie jako potencjalnemu laureatowi, ale w 1970 roku pisarz popełnił rytualne samobójstwo. Co znamienne, dwa lata później Kawabata, który był przyjacielem Mishimy, również odebrał sobie życie, trując się gazem. Miał 72 lata.
W Polskim przekładzie dostępne są najsłynniejsze dzieła Yasunariego Kawabaty, w tym wspomniane wyżej powieści „Tysiąc żurawi” i „Kraina śniegu”.
[am]
źródło: Asahi Shimbun, CCIBJ, Wikipedia, The Japan News
Kategoria: newsy
