Nie taki cudny
R. J. Palacio „Cud chłopak”, wyd. Albatros
Ocena: 7 / 10
Niełatwo być dziesięciolatkiem w nowej szkole, a co dopiero chłopcem o zdeformowanej twarzy, na widok którego każdy krzywi się i odwraca wzrok. Miano cudu, czy też „Cud chłopaka”, nosi się nie tyle z godnością, co jako nie lada ciężar, zwłaszcza gdy domniemana wspaniałość okupiona jest licznym cierpieniem. Czasem jednak można znaleźć kroplę szczęścia w nieszczęściu.
R. J. Palacio stworzyła przepiękną historię o niezwykle dzielnym chłopcu, który pomimo wszystkich przeciwności losu wychodzi naprzeciw wyzwaniom rzuconym przez życie. August Pullman, medyczny ewenement, choruje na „nieznany wcześniej typ dyzostozy żuchwowo-twarzowej, wywołanej przez autosomalną mutację recesywną w genie TCOF1 zlokalizowanym na chromosomie piątym, z towarzyszącym połowicznym niedorozwojem twarzy charakterystycznym dla zespołu Goldenhara”. Auggie, w gruncie rzeczy zwykły dziesięciolatek, który wewnątrz jest taki sam jak każde inne dziecko, choć doświadczeń starczyłoby mu na zapełnienie niejednego życia, stara się udowodnić otoczeniu i sobie, że jest gotowy na normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. „Cud chłopak” to wyjątkowo mądra książka dla dzieci i całkiem przyjemna lektura dla dorosłych, przybliżająca rodzicom, dziadkom czy rodzeństwu szkolne trudny dziesięciolatków, nie tylko tych ze zdeformowaną twarzą i innymi chorobami, ale wszystkich dzieciaków, które przechodzą przez trudny etap dorastania. Jak wiadomo, dzieci potrafią być bardziej okrutne od dorosłych, bywają wstrętne i złośliwe, autorka pokazuje jednak, że ludzie mają w sobie też olbrzymie pokłady dobra.
Nie bez przyczyny powieść Palacio była najlepiej sprzedającą się książką na Amazonie w 2012 roku. Publikacja Amerykanki jest interesującą opowieścią o wyjątkowym chłopcu. Pociąga już sam jej temat – walka pogodnego dziecka z nietypowym schorzeniem. „Cud chłopak” napisany jest przystępnym, a jednocześnie naprawdę dobrym językiem, zdania konstruowane są w przemyślany, konsekwentny sposób, dzięki czemu powieść czyta się szybko, ale i przyjemnie. Do tego nie brak jej poczucia humoru, które doskonale przełamuje powagę trudnych i przykrych sytuacji, w których znajduje się główny bohater. Książka doskonale spełnia funkcje dydaktyczne, jakimi powinna odznaczać się dobra publikacja dla najmłodszych. „Cud chłopak” nie odznacza się jednak nużącym dydaktyzmem, lecz wspaniale przekazanymi prawdami o człowieku i próbą zawalczenia o jego lepszą kondycję w świecie. Dzięki takim elementom, jak „wskazania”, czyli złote myśli nauczyciela angielskiego, Pana Browne’a, czerpane z przeróżnych dzieł, także filozoficznych, książka zyskuje wiele na wartości. Takie zdania, jak „Kiedy możesz dać dowód albo swej racji, albo dobroci, daj dowód swojej dobroci” (Dr Wayne W. Dyer), „Dobre słowa nie kosztują dużo, choć czynią wiele dobrego” (Blaise Pascal), a pośród nich jeszcze cytaty z Konfucjusza, Wergiliusza, Safony, Johna Donne’a czy nawet Johna Wesleya, przypominają o tym, jak łatwo jest w biegu codziennych spraw zapomnieć o prostych zasadach, które czynią nas lepszymi. Co ważne, dobre rady nie płyną tylko z ust dorosłych i nauczycieli, są także prawdami tworzonymi przez dzieci, a każda z części książki opatrzona jest mottem zaczerpniętym np. z utworów Christiny Aguilery i Davida Bowiego, z „Małego Księcia” i „Człowieka-Słonia”…
Istotne jest również to, że powieść napisana jest z perspektywy dzieci, na osiem rozdziałów przypada wielogłos siostry i przyjaciół Augusta. Różna perspektywa opisywanych zdarzeń jest wyjątkowo cenna dla całej fabuły i zrozumienia zachowania bohaterów. Takie rozwiązanie narracyjne umożliwiło ukazanie w zwięzły sposób odmiennego spojrzenia na życie Auggiego, szkoda tylko, że Palacio nie pokusiła się o zróżnicowanie stylistyczne wypowiedzi poszczególnych bohaterów. Autorka nie tworzy landrynkowej powieści: mimo pozytywnej wymowy całej książki pojawiają się w niej opisy trudności dorastania, zmian, jakie zachodzą wraz z wiekiem, problemy nierówności społecznej, a nawet temat cierpienia i śmierci najbliższych. To powieść opisująca wiele złożonych problemów, z którymi styka się na co dzień nie tylko Auggie, ale my wszyscy.
Milena Buszkiewicz
TweetKategoria: recenzje
