Kpiarski i wzruszający „Pamiętnik z mrówkoszczelnej kasety” Marka Helprina pod patronatem Booklips.pl

6 października 2014

8 października nakładem wydawnictwa Otwarte ukaże się kolejna po „Zimowej opowieści” powieść amerykańskiego pisarza Marka Helprina. „Pamiętnik z mrówkoszczelnej kasety” to kpiarska i wzruszająca, nostalgiczna i krzepiąca, dramatyczna i arcyzabawna książka, od której trudno się oderwać. Booklips.pl jest patronem medialnym polskiego wydania powieści.

Bohater książki, Oscar Progresso, siada codziennie w ogrodzie na szczycie góry (uzbrojony w walthera P88, z którym się nie rozstaje), spogląda na Rio de Janeiro i spisuje swoje wspomnienia, po czym skrzętnie upycha je w mrówkoszczelnej kasecie. To, co przeżył, wydaje się nieprawdopodobne: zabójstwo w obronie własnej, pobyt w szpitalu psychiatrycznym, małżeństwo z cudowną milionerką, rozwód z okrutną milionerką, obrabowanie największego banku na świecie, dwukrotne zestrzelenie przez Luftwaffe, rozmowy z papieżem w stylu: „cześć, właśnie się do ciebie wybieraliśmy”, oświadczyny po pięciu minutach znajomości i ślub z trzykrotnie młodszą Brazylijką… Aż trudno uwierzyć, że największy wpływ na życie tego ekscentrycznego Amerykanina miała… kawa, „siła nieczysta”, z którą obsesyjnie walczył.

„Szalona obsesja 'Oscara Progresso’ (jeden z jego pseudonimów) na punkcie kawy i awersja do niej jest hołdem dla 'Confessions of Zeno’ („La coscienza di Zeno”, w pol. tłum. „Zeno Cosini”) Itala Sveva, książki, której najwyraźniej nie przeczytał żaden z amerykańskich krytyków. Te ich zaległości doprowadziły do nieporozumienia, jakobym to ja sam był maniakalnym wrogiem kawy” – wyjaśnia Mark Helprin na swojej stronie internetowej. „Prawdą jest, że przez siedemdziesiąt lat nie wypiłem ani jednej jej filiżanki, a nawet jej nie spróbowałem (w kolegium eksperymentowałem z herbatą, ale to było wiele lat temu). Nie mam nic przeciwko piciu kawy i nie atakuję kawoszy. Nie chcę ich tylko całować…”

„Pamiętnik z mrówkoszczelnej kasety” to druga dla polskich czytelników okazja, aby zapoznać się z twórczością Marka Helprina. Urodzony w 1947 roku na Manhattanie autor nie wywodzi się z żadnej szkoły literackiej, jego utwory nie są przypisywane do żadnego trendu literatury. Przez wielu uważany jest za kogoś, kto ? jak sformułował to „Time Magazine” ? „sam rozświetla swoją drogę”.

Pisząc o „Pamiętniku z mrówkoszczelnej kasety” w „New York Timesie”, krytyk literacki Richard Bernstein zauważył, że „dzieło Helprina mieści się w tradycji opowieści efektownych, wymagających intelektualnego wysiłku, pikarejskich, ale z modernistycznym zacięciem do kpiny z samego siebie”, i porównał książkę do wielkich powieści pokroju „Moby Dicka”, tyle że tutaj, zamiast Białego Wieloryba, mamy diabelski czarny napój pity namiętnie każdego ranka przez miliardy ludzi na całym świecie.

Powieść Helprina ukaże się 8 października pod patronatem Booklips.pl.