12 rad na temat sztuki pisania opowiadań od Roberto Bola?o
W wieku 44 lat chilijski pisarz Roberto Bola?o, świadom drogi, jaką przeszedł, postanowił podzielić się z początkującymi pisarzami wskazówkami na temat sztuki pisania opowiadań. Jeśli weźmie się pod uwagę to, że sam wyznawał tezę, iż „czytanie jest ważniejsze niż pisanie”, poniższe, przyprawione szczyptą humoru rady wydadzą się mniej zaskakujące.
1. Nigdy nie bierz się za pisanie jednego opowiadania. Jeśli ktoś zabiera się tylko za jedno opowiadanie naraz, szczerze mówiąc, może pisać je aż do śmierci.
2. Najlepiej pisać jednocześnie trzy lub pięć opowiadań. A jeśli ktoś ma wystarczająco energii, może ich pisać nawet dziewięć lub piętnaście.
3. Uwaga: pokusa, aby pisać dwa opowiadania jednocześnie, jest równie niebezpieczna, jak próba pisania ich pojedynczo.
4. Trzeba przeczytać Horacio Quirogę, Felisberto Hernándeza i Jorge Luisa Borgesa. Trzeba przeczytać Juana Rulfo i Augusto Monterroso. Każdy autor opowiadań, który darzy uznaniem tych twórców, nigdy nie będzie czytał Camilo José Celi czy Francisco Umbrala. Może przeczytać Julio Cortázara i Adolfo Bioy Casaresa, ale w żadnym wypadku nie Celę i Umbrala.
5. Powtórzę to jeszcze raz, gdyby coś miało być niejasne: nie brać pod uwagę niczego Celi czy Umbrala.
6. Autor opowiadań powinien być odważny. Ze smutkiem trzeba to przyznać, ale tak właśnie powinno być.
7. Autorzy opowiadań chełpią się zazwyczaj, że czytali Petrusa Borela (Joseph-Pierre?a Borela). W rzeczywistości wielu pisarzy opowiadań znanych jest z tego, że próbują naśladować pisarstwo Borela. A to wielki błąd! Zamiast tego powinni naśladować sposób, w jaki Borel się ubierał. Ale prawda jest taka, że nic o nim nie wiedzą, podobnie jak o Teofilu Gautierze czy Gérardzie de Nervalu.
8. Żebyśmy byli zgodni: czytać Petrusa Borela, ubierać się jak Petrus Borel, ale czytać też Julesa Renarda i Marcela Schwoba. Ponad wszystko czytać Schwoba, potem przejść do Alfonso Reyesa, a następnie zabrać się za Borgesa.
9. Prawda jest taka, że mając Edgara Allana Poe, posiadamy wystarczającą ilość materiału do czytania.
10. Wróć myślami do punktu dziewiątego. Myśl i zastanawiaj się nad nim. W miarę możliwości ? rób to na kolanach.
11. Trzeba przeczytać również kilka innych wysoce zalecanych książek i autorów ? np. „O wzniosłości” wybitnego Pseudo-Longinesa, sonety pechowego i odważnego Philipa Sidneya, którego biografię napisał lord Brooke, „Umarli ze Spoon River” (1916) Edgara Lee Mastersa, „Suicidios ejemplares” (1991) Enrique Vila-Matasa i „Mientras ellas duermen” (1990) Javiera Maríasa.
12. Przeczytaj te książki, a także Antoniego Czechowa i Raymonda Carvera. Jeden z tych dwóch jest najlepszych pisarzem XX wieku.
Roberto Bola?o (1953-2003) to jeden z najbardziej wyrazistych twórców literatury iberoamerykańskiej po tzw. boomie. Młodość spędził ponoć, nie wychodząc z biblioteki. I wówczas postanowił, że zostanie pisarzem. Z grupą młodych poetów meksykańskich zainicjował ruch infrarrealizmu. Pracował jako zmywacz, kelner, nocny stróż, śmieciarz, doker. I pisał. Trzy strony dziennie (po ogromnej liczbie poprawek, skreśleń i wielokrotnym przepisywaniu tekstu), czasem do dziesięciu. I wszystko wysyłał na konkursy literackie. W roku 1993 lekarze zdiagnozowali u niego ciężką chorobę wątroby. Rzucił się w wir obłąkańczej pracy, by zdążyć z realizacją literackich zamierzeń. Został wpisany na listę oczekujących na przeszczep wątroby. Świadom, jak niewiele mu życia pozostało, poświęcił się całkowicie swej ostatniej powieści. Nie doczekał się już jej publikacji. W Polsce książki Roberto Bola?o ukazują się nakładem wydawnictwa Muza.
rys. MarciSol/DeviantArt
TweetKategoria: zestawienia
