11 ulubionych książek Toma Waitsa

25 maja 2016

11-ulubionych-ksiazek-toma-waitsa1
„Od zawsze byłem czytelnikiem. Myślę, że to czyniło mnie trochę innym” – powiedział przed laty w jednym z wywiadów Tom Waits. Król barowych grajków i kronikarz marginesu zafascynowany jest ludzkimi dziwactwami i zbiera książki na temat różnych osobliwych i niesamowitych ciekawostek. W 2010 roku magazyn muzyczny „Mojo” zaprosił Waitsa do gościnnego zredagowania jubileuszowego dwusetnego numeru czasopisma. W jednej z rubryk artysta podzielił się z czytelnikami listą swoich ulubionych lektur.

Oto 11 ulubionych książek Toma Waitsa. Listę wzbogaciliśmy o wypowiedzi i komentarze artysty pochodzące z wywiadów, jakich udzielił na przestrzeni swojej kariery, ponieważ większość zamieszczonych tu autorów Waits ceni od lat.

1. Breece D’J Pancake „The Stories of Breece D’J Pancake”

Zmarły w 1979 roku od postrzału w głowę młody autor, który pozostawił po sobie jedynie dwanaście opowiadań pisanych żywym, zwięzłym stylem przypominającym dokonania Ernesta Hemingwaya. W Stanach ma status kultowego, a jego twórczością fascynowali się m.in. Chuck Palahniuk i Kurt Vonnegut. Ten drugi nazwał go „najlepszym, najszczerszym pisarzem, jakiego kiedykolwiek czytałem”. Jedyny zbiór opowiadań ukazał się już po śmierci Pancake’a. W zawartych w książce historiach opisał bohaterów, zazwyczaj mężczyzn trudniących się niskopłatnymi zajęciami, żyjących w zubożałych regionach Zachodniej Wirginii.

11-ulubionych-ksiazek-toma-waitsa-okladki1

2. Frank Stanford „The Light The Dead See: Selected Poems of Frank Stanford”

Kolejny pośmiertnie wydany zbiór, tym razem wierszy młodego amerykańskiego poety, który po konfrontacji żony z kochanką popełnił samobójstwo, trzykrotnie strzelając sobie w serce. Opublikowana w 1991 roku książka zawiera wybór najlepszych wierszy z dziewięciu tomików Stanforda wydanych jeszcze za jego życia oraz sześć wcześniej niepublikowanych utworów. Innym znanym wielbicielem jego twórczości jest Jack White.

3. Robert Frank „The Americans”

Album zbierający zdjęcia szwajcarskiego fotografa Roberta Franka, który w 1955 roku przemierzył niemal całe Stany Zjednoczone, dokumentując osobliwości życia codziennego Amerykanów. Wydanie książkowe ukazało się w 1958 roku, a wstępem opatrzył je nie kto inny, jak przyjaciel fotografa Jack Kerouac. Waits miał później okazję współpracować z Frankiem. Fotograf wykonał zdjęcie na tylną okładkę płyty „Rain dogs” i zaprosił muzyka do zagrania w filmie „Candy Mountain”.

11-ulubionych-ksiazek-toma-waitsa-okladki2

4. Paul Trachtman „The Old West: The Gunfighters”

Książka wchodząca w skład 26-tomowej kolekcji obejmującej dzieła różnych autorów traktujące o podbojach Dzikiego Zachodu. Ten konkretny tom opowiada o najbardziej charakterystycznych i często idealizowanych przedstawicielach tamtych czasów: o rewolwerowcach – ów termin przeszedł do mowy potocznej na długo po tym, jak oni sami już wyginęli.

5. Charles Wolfe i Kip Lornell „The Life and Legend of Leadbelly”

Biografia jednego z najważniejszych dla Waitsa muzyków. Autorzy książki przedzierają się przez opowieści więzienne i plotki o bójkach, odsłaniając, kim w rzeczywistości był zmarły w 1949 bluesman. „Urodziłem się dzień po śmierci Leadbelly’ego. Zawsze więc czułem, że mam z nim jakąś więź. On odchodził, ja przychodziłem. Może minęliśmy się w korytarzu” – mówił w jednym z wywiadów Waits. „Leadbelly zawsze kroczył po złej stronie drogi. Mam wrażenie, że identyfikowałem się z tym. Myślę, że wszyscy wiemy, gdzie znajduje się zła strona drogi”.

11-ulubionych-ksiazek-toma-waitsa-okladki3

6. Jack Kerouac „Pic”

Nowela Jacka Kerouaca opublikowana dwa lata po jego śmierci. Opisuje podróże nastolatka z Południowej Karoliny. Zdaniem Waitsa napisana jest „jak opowieści Marka Twaina, w całości fonetycznym czarnym żargonem”. Fascynacja Waitsa Kerouakiem nie kończyła się na tym jednym tytule. Dużo wcześniej, w wieku 18 lat, odkrył „W drodze”. „Ta książka przemówiła do mnie. Nie mogłem uwierzyć, że ktoś mógł spisać słowa, które odbierało się jak muzykę, choć nie było w nich muzyki, ale muzyka była wszędzie wokół nich” – powiedział w wywiadzie dla „Telegraph” w 1999 roku. Pod wpływem książek Kerouaca przyszły muzyk zaczął nosić ciemne okulary i zaprenumerował magazyn jazzowy „Down Beat”. Waits nie zdążył poznać osobiście pisarza. „Trochę się spóźniłem” – wyznał.

7. Charles Bukowski „Last Night On Earth Poems”

„Charles Bukowski jest prawdopodobnie jednym z najbarwniejszych i najważniejszych twórców współczesnej literatury” – wyznał Waits w 1974 roku na antenie radia KPFK-FM 90.7. Powyższą opinię powtarzał później wielokrotnie, zachwalając zarówno poezję, jak i prozę pisarza. Co tak zachwyciło Waitsa w twórczości Bukowskiego? „Bukowski jest bardzo melodyjny. Może tego właśnie szukam, kiedy chwytam za książkę, a jeśli tego tam nie ma, odkładam ją z powrotem”. Zbiór wierszy „Last Night On Earth Poems” znalazł się w zestawieniu, bo jest w nim „kilka pięknych, dojrzałych wierszy” pulsujących „smutkiem końca świata”.

8. Tennessee Williams „Hard Candy”

Amerykański dramaturg Tennessee Williams napisał cztery zbiory opowiadań. Ten zawiera dziewięć różnych stylistycznie tekstów, które charakteryzuje mieszanka psychologicznej przenikliwości ze współczuciem i zrozumieniem będąca wyróżnikiem twórczości teatralnej autora.

11-ulubionych-ksiazek-toma-waitsa-okladki4

9. J. D. Salinger „Dziewięć opowiadań”

Zbiór opowiadań autora „Buszującego w zbożu”. O fascynacjach Waitsa Salingerem wiadomo niewiele. Przypuszcza się jednak, że krótki fragment tekstu w utworze „The Part You Throw Away” z płyty „Blood money” – „Memory mixed with desire” (z ang. „Pamięć miesza się z pożądaniem”) – może odnosić się do opowiadania „Idealny dzień na ryby”, w którym Seymour, rozmawiając z Sybil, wypowiada następujące słowa: „Ach, Sharon Lipschutz. Jak też to nazwisko stale powraca. Pamięć miesza się z pożądaniem”.

10. Michael Ondaatje „The Collected Works of Billy the Kid: Left-Handed Poems”

Wczesne dokonanie autora „Angielskiego pacjenta”. Powieść wierszem opisująca najważniejsze wydarzenia z życia Williama Bonneya znanego powszechnie jako Billy the Kid. Ondaatje chciał zerwać ze stereotypowym wizerunkiem słynnego przestępcy i uczynił go narratorem większości zawartych w tomie wierszy.

11-ulubionych-ksiazek-toma-waitsa-okladki5

11. Charles Bukowski „It Catches My Heart In Its Hands”

Wydany w limitowanym nakładzie 777 egzemplarzy zbiorek wierszy pochodzący z okresu, kiedy autor dopiero zaczynał zdobywać swoją pozycję jako poeta. Warto w tym miejscu wspomnieć, że Waits miał okazję kilka razy spotkać się z Bukowskim, choć – jak twierdzi – nie dorównał mu w piciu. „Spotkałem się z Bukowskim u niego w domu. Barbet Schroeder był moim przyjacielem i chcieli mnie namówić do zagrania w filmie 'Ćma barowa’ w roli Bukowskiego. Oferowali mnóstwo forsy, ale po prostu nie mogłem tego zrobić. Poza tym nie uważałem siebie za wystarczająco dobrego aktora, aby się tego podjąć”. Miejsce Waitsa zajął więc ostatecznie Mickey Rourke.

Lista nie jest oczywiście kompletna. W wielu wywiadach Waits wymienia również innych pisarzy, po których chętnie sięga, żeby wspomnieć tylko Carson McCullers, Huberta Selby’ego (jego „Requiem dla snu” określił jako „bardzo niepokojącą książkę”), Larry’ego McMurtry’ego, Gregory’ego Corso, Lawrence’a Ferlinghettiego, Williama S. Burroughsa („on przypomina sprzęt do bimbru, a wszystko, co z niego wychodzi, już jest whisky”), Harper Lee, Cormaca McCarthy’ego, Allena Ginsberga, Eugene’a O’Neilla oraz autorów kryminałów Johna D. McDonalda i Mickeya Spillane’a.

Na załączonym zdjęciu możecie zobaczyć pracę Toma Waitsa przedstawiającą „nasiona” jego artystycznej jaźni pozyskane z pestek rozbitego pomidora – symbolu buntu odbiorców wobec artystów. Wśród wymienionych nazwisk znajdziecie też autorów książek z powyższej listy.

11-ulubionych-ksiazek-toma-waitsa2

Zebrał i opracował: Artur Maszota
fot. Michael O’Brien

Tematy: , , , , , , , , , , , , , ,

Kategoria: zestawienia