Olga Tokarczuk zaprasza na 8. edycję Festiwalu Góry Literatury

1 lipca 2022

W dniach od 13 do 21 lipca odbędzie się ósma edycja Festiwalu Góry Literatury. W tym roku powstałe z inicjatywy Olgi Tokarczuk wydarzenie odbędzie się w kilku miejscowościach Dolnego Śląska, między innymi w Nowej Rudzie, Ludwikowicach Kłodzkich, Radkowie, Zamku Sarny, Zamku Książ, Świdnicy i Sokołowsku.

W 2015 roku Olga Tokarczuk, która mieszka w okolicach Nowej Rudy, wymyśliła festiwal literacko-społeczny, którego głównymi celami były i pozostają: aktywizowanie kulturalne i obywatelskie mieszkańców, edukacja kulturalna, diagnozy i dyskusje na temat ekologii, równości praw, tożsamości, wolności słowa, niemieckiego, czeskiego i polskiego dziedzictwa kulturowego, współpracy transgranicznej i zrównoważonego rozwoju regionu poprzez kulturę. W tym roku wydarzenie odbędzie się po raz ósmy.

„Wszystkich starych bywalców i nowych gości zapraszam na ósmą edycję Festiwalu Góry Literatury. Obfitość tematów i form tegorocznego programu odzwierciedla ogrom i skomplikowanie świata wokół. Niech was to jednak nie przeraża. Niech was ucieszy, że możemy się z tym skonfrontować. Mam nadzieję, że spotkamy się w realu albo chociaż w nierealu – za pomocą transmisji online” – tymi słowami na Góry Literatury zaprasza noblistka Olga Tokarczuk.

Jak piszą organizatorzy, myśl przewodnią tegorocznego festiwalu początkowo zainspirowała Ursula K. Le Guin. „W 1986 roku w tekście 'The Carrier Bag Theory of Fiction’ przywołała ona intuicje i koncepcje, wedle których pamięć rozwoju ludzkości kultywowana nieustannie poprzez historię tworzenia i używania narzędzi przemocy – kości, włóczni, siekiery – jest swoistym intelektualnym oszustwem. Zdaniem pisarki fundamentami początków cywilizacji są kosz, torba, siatka, worek – pojemniki, do których zbieramy rzeczy użyteczne, zanosimy je do domu (będącego w tej koncepcji następną, jeszcze większą torbą) i używamy ich sami lub dzielimy się nimi. Poza różnorodnymi wartościami i inspiracjami płynącymi z tej idei możemy w niej dostrzec także zdecydowaną próbę obalenia wciąż dominującej narracji: przeniesienie akcentu mitu założycielskiego ludzkości z Człowieka-Bohatera na Człowieka-Zbieracza. Ten zabieg pozwala też na odczarowanie stereotypu kobiety. Pogardliwy i wciąż aktualny obraz 'kobiety z ciężkimi siatkami’, służącej mężczyźnie wojownikowi, zmienia swój charakter. Staje się opowieścią o prawdziwym początku i źródłach człowieczeństwa. Po lekturze 'Empuzjonu’, najnowszej powieści naszej Fundatorki, możemy ten nadal obowiązujący katalog fałszu wzbogacić o wiele innych jeszcze elementów, patriarchalnie degradowanych i pomijanych w historii społecznej” – tłumaczy zespół Fundacji Olgi Tokarczuk.

Dlatego postanowiono, że w tym roku festiwalowi towarzyszyć będą dwa motta: słowa ze wspomnianego tekstu Ursuli K. LeGuin: „Wciąż są ziarna do zebrania i jest na nie miejsce w worku gwiazd” oraz cytat z mowy noblowskiej Olgi Tokarczuk: „Kiedy zmienia się opowieść, zmienia się świat” – idea, która stała się dewizą Fundacji Noblistki.

We współpracy z kilkudziesięcioma partnerami zaplanowano ponad 100 wydarzeń. Festiwal odwiedzą między innymi: Jacek Dukaj, Anna Bikont, Richard Flanagan, Kateryna Babkina, Manuela Gretkowska, Michał Heller, Agnieszka Holland, Zbigniew Hołdys, Marieke Lucas Rijneveld, Michał Rusinek, Jerzy Sosnowski, Agnieszka Szpila, Oksana Zabużko, Małgorzata Lebda, Urszula Zajączkowska, Jakub Żulczyk, Agnieszka Graff, Frank Westerman, Krzysztof Meissner, Tanja Malarczuk, Jakub Małecki, Agnieszka Taborska i oczywiście Olga Tokarczuk, a także kilkudziesięciu innych gości. Nie zabraknie też muzyki. Na scenie zagrają: Dagadana, Zofia Hanna i Mathias Coppens, MyLudove, Natalia Przybysz, Hania Rani, Raz Dwa Trzy, Sutari oraz The Plastic People of the Universe.

W programie tegorocznej edycji znajdą się między innymi: dyskusje o równości praw, uchodźcach, wojnie, ochronie środowiska, debaty o praworządności i wolności słowa, rozmowy o różnorakich modelach protestu i oczywiście o literaturze. „Zbierzemy także opowieści mieszkańców, będziemy projektować przyszłość i diagnozować zagrożenia oraz definiować zmiany, zastanowimy się nad pojęciem tożsamości. Wrócimy na przykładzie krajów Beneluksu do idei, która ufundowała wartości Unii Europejskiej, porozmawiamy o współżyjących ze sobą wieloetniczności i wielojęzyczności. Odniesiemy się do bieżących i aktualnych wydarzeń – wśród nich do kryzysu na granicy polsko-białoruskiej” – informują organizatorzy. Przewidziano także wystawy, czytania performatywne, wycieczki piesze i rowerowe, „pchli targ”, zajęcia dla dzieci i młodzieży oraz Latający Uniwersytet Ludowy.

Z oczywistych powodów zarezerwowano szczególne miejsce w czasie festiwalu dla twórczyń ukraińskich i ukraińskiej literatury. „Uważamy, że czas poświęcony kulturze i historii Ukrainy będzie też czasem refleksji nad Europą i jej przyszłością” – mówi Grzegorz Tokarczuk, prezes Fundacji Olgi Tokarczuk.

Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie Fundacji Olgi Tokarczuk.