Nowe spojrzenie na malarstwo Stanisława Ignacego Witkiewicza. Wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie

8 lipca 2022

Od piątku 8 lipca w Muzeum Narodowym w Warszawie można oglądać wystawę „Witkacy. Sejsmograf epoki przyspieszenia”. Na ekspozycji znalazło się blisko 500 prac – obrazów, rysunków, pasteli, fotografii i innych materiałów związanych ze Stanisławem Ignacym Witkiewiczem, a także ikoniczne dzieła twórców międzynarodowej awangardy.

„Był artystą wszechstronnym, filozofem, pisarzem i przenikliwym krytykiem cywilizacji. Jego bezkompromisowość i konsekwencja w podążaniu własną drogą fascynują do dziś. Witkacy czerpał inspirację z różnych dokonań artystycznych i naukowych, reagował na otaczającą go nowoczesność. Był świadkiem historii, I wojny światowej i rewolucji październikowej, rejestratorem przejawów przyspieszenia cywilizacyjnego, przyczyniającego się do mechanizacji życia jednostki. Jego wybory i intuicje nierzadko okazują się aktualne” – informuje Muzeum Narodowe w Warszawie.

Wystawa ma być nowym spojrzeniem na twórczość artystyczną Witkacego przez osadzenie jego prac w XX-wiecznych i współczesnych kontekstach teoretycznych. W miejsce chronologicznej narracji – od pejzażu, poprzez Czystą Formę, do Firmy Portretowej – zaproponowano przegląd tematów ważnych dla samego artysty i w sztuce nowoczesnej. Dzieła zgrupowano według kategorii takich jak: kosmos, ruch, ciało, wizja artystyczna, przeżycie metafizyczne, historia i kryzys kultury. Ważnym aspektem proponowanej interpretacji twórczości Witkacego jest również pokazanie jego działań performatywnych i paraartystycznych jako przynależnych polu sztuki.

Na wystawie zwiedzający zobaczą blisko 500 prac – obrazów, rysunków, pasteli i fotografii ze zbiorów własnych Muzeum Narodowego w Warszawie oraz z licznych muzeów i instytucji w Polsce, a także rzadko prezentowane dzieła z kolekcji prywatnych. Pokazane zostały również materiały wideo i archiwalia, przybliżające życie i twórczość Witkacego.

Około 25 procent dzieł prezentowanych na ekspozycji to pastele. Zachowanie ich w dobrym stanie wymagało specjalnych zabiegów, dlatego przygotowania do wystawy obejmowały szeroko zakrojone prace konserwatorskie. Oczyszczeniu i przeprowadzeniu zabezpieczeń poddano aż 90 pasteli, w tym 57 – konserwacji, która objęła także 13 rysunków.

Wydobyciu nowych znaczeń i nieznanych dotąd aspektów prac Stanisława Ignacego Witkiewicza służy zestawienie ich z wybranymi przykładami dzieł najważniejszych przedstawicieli sztuki nowoczesnej. Twórczości Witkacego towarzyszą dzieła współczesnych mu twórców, takich jak: Wasilij Kandinsky, Max Ernst, Rudolf Schlichter, Umberto Boccioni i Marcel Duchamp. „Dokonania Witkacego na tym tle udowodniają głębokie pokrewieństwo ze zjawiskami artystycznymi o kluczowym znaczeniu dla kultury europejskiej dwudziestolecia międzywojennego” – przekonuje muzeum.

„Czas życia Witkacego – początek XX wieku – to (…) okres intensywnego cywilizacyjnego przyspieszenia, przełomowych odkryć w różnych dziedzinach nauki. I to właśnie refleksja nad przemianą historyczną i społeczną wydaje się określać horyzont jego twórczości artystycznej i literackiej” – napisał w liście do uczestników czwartkowego wernisażu minister kultury prof. Piotr Gliński.

„Bardzo mnie cieszy, że ta wystawa pokazuje Witkacego innego niż pokazywano go dotychczas” – powiedział na czwartkowej konferencji dyrektor Muzeum Narodowego Łukasz Gaweł. „Przez lata można było usłyszeć opowieść, że Witkacy jest artystą odrębnym. Nie jest. Musiałby żyć i wychowywać się na bezludnej wyspie, żeby takim być. Kuratorzy pokazali, jaki jest kontekst Witkacego. Był doskonale wykształconym artystą. To był człowiek, który doskonale wiedział, co się dzieje w sztuce europejskiej. Stąd na naszej wystawie obiekty, które nas bardzo cieszą. Nie często udaje się przywieźć do Polski Duchampa, Ernsta czy Kandinsky’ego”.

Ekspozycję można oglądać do 9 października. Kuratorami wystawy są Zofia Machnicka i Paweł Polit.

[am]

Tematy: , , , ,

Kategoria: wydarzenia