Literatura rumuńska tematem tegorocznej edycji Literackiego Sopotu. Znamy pierwsze szczegóły programu

10 kwietnia 2025

W dniach 21-24 sierpnia odbędzie się 14. edycja Międzynarodowego Festiwalu Literacki Sopot. Jak informują organizatorzy, tegoroczna odsłona poświęcona będzie literaturze i kulturze Rumunii. Z tej okazji do Sopotu przyjadą cenieni pisarze i pisarki z tego kraju.

„Podczas tegorocznej edycji Literackiego Sopotu, której wiodącym tematem jest literatura i kultura rumuńska, mamy szansę pokazać polskim czytelnikom, że zarówno Rumunia jako kraj, jak i rumuńska literatura, mają nam wiele do zaoferowania” – mówi Marta Czarnecka, dyrektorka festiwalu. „Łącząc w sobie rozmaite wpływy i tradycje, współczesny obraz Rumunii inspiruje do dyskusji i odkrywania nowych perspektyw, zarówno w warstwie artystycznej, jak i społecznej” – dodaje.

Na zaproszenie organizatorów festiwalu do Sopotu przyjadą: Cristian Teodorescu – dziennikarz i pisarz znany polskim czytelnikom z książki „Medgidia, miasto u kresu”, a w maju ukaże się polskie wydanie jego najnowszej powieści „Bukareszt, wielka nadzieja” (tłum. Radosława Janowska-Lascar, wyd. Amaltea); Lavinia Braniște – autorka wydanej w Polsce książki „Wewnętrzny zero”, opisującej rozterki współczesnych mieszkańców Bukaresztu (tłum. Olga Bartosiewicz, wyd. Universitas); Cătălin Mihuleac – rumuński prozaik i dramaturg, autor książki „Złota dziewczynka z Jassów” (tłum. Kazimierz Jurczak, wyd. Noir sur Blanc); Raluca Nagy – pisarka, której powieść „Teo od 16 do 18” ukaże się wkrótce po polsku (tłum. Olga Bartosiewicz, wyd. Pauza); Tatiana Țîbuleac – wielokrotnie nagradzana pisarka mołdawsko-rumuńska, autorka wydanych w naszym kraju powieści: „Lato, gdy mama miała zielone oczy” (tłum. Dominik Małecki, wyd. Książkowe Klimaty) oraz „Szklany ogród” (tłum. Kazimierz Jurczak, wyd. Książkowe Klimaty, Noir sur Blanc).

Podczas festiwalu odbędą się również premiery książek z udziałem autorów: Bogdana-Alexandru Stănescu („Abraxas” w tłum. Kazimierza Jurczaka, wyd. Noir sur Blanc), Olega Serebriana („Woldemar” w tłum. Radosławy Janowskiej-Lascar, wyd. Amaltea) oraz Any Dragu („Grzeczne dłonie wraz z dodatkiem Wszystko, co złe i wszystko, co piękne na świecie napisanym po latach przez jej autystycznego syna Eduarda Dragu” w tłum. Dominika Małeckiego, wyd. Książkowe Klimaty).

Karolina Sulej i Inga Gaile podczas ubiegłorocznej edycji Literackiego Sopotu (fot. Bogna Kociumbas-Kos)

W programie tegorocznej edycji Literackiego Sopotu nie mogło zabraknąć spotkania wokół twórczości Maxa Blechera, jednego z najwybitniejszych pisarzy rumuńskich XX wieku, porównywanego z Franzem Kafką i Brunonem Schulzem. W rozmowie udział wezmą krytyk literacki Doris Mironescu oraz tłumaczka Joanna Kornaś-Warwas, w której przekładzie w Polsce ukaże się wkrótce tom dzieł zebranych Blechera (wyd. Państwowy Instytut Wydawniczy).

Nieodłącznym elementem festiwalu są debaty. Podczas spotkania „Jak nacjonalista z nacjonalistą” wykładowca akademicki, tłumacz literatury rumuńskiej Kazimierz Jurczak, historyk i naukowiec Jarosław Tomasiewicz oraz dziennikarz Ovidiu Nahoi spróbują przybliżyć publiczności źródła, a także historyczne i współczesne podobieństwa i różnice nacjonalizmów w Polsce i Rumunii. Spotkanie poprowadzi Monika Płatek. Z kolei podczas debaty „Rumunia. Drzewo na skrzyżowaniu dróg”, w której udział wezmą pisarz, polityk, historyk i publicysta Adrian Cioroianu, tłumaczka literatury rumuńskiej Radosława Janowska-Lascar oraz dziennikarz i dyplomata Bogumił Luft, omówione zostaną skomplikowane i wieloaspektowe zagadnienia związane z mitem narodowym tego kraju. Spotkanie poprowadzi Joanna Cichocka-Gula.

Ważną część Literackiego Sopotu stanowią również pasma Literacki filmowy, Literacki teatralny oraz Sztuka na Literackim. W ramach tegorocznego Literackiego filmowego publiczność będzie miała okazję wziąć udział w projekcjach filmów o szczególnym znaczeniu dla rumuńskiej kinematografii. W przestrzeni Goyki 3 Art Inkubatora odbędą się pokazy takich obrazów jak: „Rekonstrukcja”, „Śmierć pana Lazarescu”, „Nie obchodzi mnie, czy przejdziemy do historii jako barbarzyńcy” oraz „Droga na drugą stronę”. Kuratorem pasma jest Paweł Biliński.

Z kolei Literacki teatralny obejmie dwa czytania performatywne: „Stop the tempo” Gianiny Cărbunariu (tłum. Radosława Janowska-Lascar) w reż. Piotra Jankowskiego, poruszające temat alienacji i potrzeby autentyczności w nowoczesnym społeczeństwie oraz „Zniknięcia” Elise Wilk (tłum. Joanna Kornaś-Warwas) w reż. Miry Mańki, opowiadające historię pokoleniowej traumy i poszukiwania tożsamości w zmieniającej się rzeczywistości. W paśmie Sztuka na Literackim w przestrzeni Parku na Goyki publiczność będzie mogła zobaczyć instalacje artystyczne autorstwa Andreei Anghel.

Festiwal ma charakter non-profit, a udział we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatny. Spotkania i debaty będą tłumaczone na polski język migowy. Szczegółowy program tegorocznej edycji festiwalu zostanie ogłoszony w czerwcu.