Hrabal na Elektoralnej – wieczór z udziałem Agnieszki Holland z okazji 53. rocznicy jedynego spotkania Bohumila Hrabala z polską publicznością

3 marca 2021

14 marca, czyli tydzień po 53. rocznicy jedynego spotkania autorskiego Bohumila Hrabala z polskimi czytelnikami, Mazowiecki Instytut Kultury organizuje wieczór poświęcony temu wybitnemu pisarzowi i czeskiej kulturze. W tym roku głównym gościem wydarzenia będzie Agnieszka Holland.

Spotkanie autorskie z Bohumilem Hrabalem miało miejsce 7 marca 1968 roku. Wydarzenie odbyło się w budynku przy ul. Elektoralnej 12 w Warszawie – tym samym, w którym dzisiaj mieści się Mazowiecki Instytut Kultury. Po spotkaniu wyświetlono film „Pociągi pod specjalnym nadzorem” nakręcony na podstawie minipowieści pisarza. W miesiąc później obraz ten zdobył Oscara.

Klimat tamtego spotkania oraz postać i utwory czeskiego pisarza już od kilku lat w marcu przypomina Mazowiecki Instytut Kultury, zapraszając tłumaczy i znawców literatury polskiej i czeskiej, pisarzy, a także twórców filmowych i teatralnych. W roku 2020 wydarzenie miało szczególny charakter, gdyż udało się je zorganizować tuż przed początkiem pandemii, ale głównie dlatego, że był wtedy na nim obecny aktor Wojciech Pszoniak, który po mistrzowsku czytał prozę Hrabala. Okazał się to jego ostatni występ przed chorobą i śmiercią.

Agnieszka Holland (fot. Jacek Poremba) i Łukasz Maciejewski

W tym roku wydarzenie ma mieć literacko-filmowy charakter. „Chcielibyśmy wyeksponować postać Jiříego Menzla, który był autorem nie tylko kultowych już 'Pociągów pod specjalnym nadzorem’, ale też osobistym przyjacielem, starszym bratem Bohumila Hrabala. Różnica wieku między tymi twórcami wynosiła 20 lat, czuli się jak bracia. Tak naprawdę od 'Pociągów pod specjalnych nadzorem’ i od adaptacji tej minipowieści rozpoczęła się kariera Jiříego Menzla w Czechosłowacji i później na świecie. No i wieloletnia przyjaźń, która owocowała później wieloma ekranizacjami prozy Hrabala przez tego reżysera. A dlaczego Jiří Menzel? Bo tak się złożyło, że we wrześniu 2020 roku w wieku 82 lat ten wybitna artysta zmarł po wieloletniej chorobie i wraz z jego śmiercią odeszła część historii światowego kina. To stało się dla nas pretekstem do przypomnienia tej postaci i tego filmu, który co roku wyświetlamy” – powiedziała Elżbieta Szymańska, kuratorka programowa wydarzenia.

Głównym gościem wieczoru będzie Agnieszka Holland, ceniona w Polsce i na świecie reżyserka, a zwłaszcza w Czechach, gdzie ukończyła praską uczelnię filmową FAMU, autorka wielu nagradzanych filmów. Rozmowę z artystką poprowadzi filmoznawca i krytyk filmowy Łukasz Maciejewski. „Agnieszka Holland jest bardzo związana z czeską kulturą, z literaturą. Znała Hrabala, znała Jiříego Menzla osobiście, więc jest to niezwykła dla nas szansa, żeby porozmawiać z nią na temat jej perspektywy. Też jej filmografia potwierdza ogromne zaangażowanie i zainteresowanie czeską historią. Jest reżyserką filmu o Janie Palahu, który dotyczy wydarzeń z 1968 roku, ale także jej ostatni film, 'Szarlatan’, który jest bardzo dobrze przyjęty przez krytykę i publiczność, ma wiele nominacji do Czeskich Lwów, mówi o postaci znanej w Czechach, choć może nie tak, jak powinna być znana – znachora czeskiego. Reżyserka prezentuje nam jego postać w szerokiej perspektywie historycznej” – dodała Elżbieta Szymańska.

Karolina Gruszka (fot. Jacek Poremba) i Leszek Żądło

Podczas wydarzenia fragmenty „Pociągów pod specjalnym nadzorem” przeczyta Karolina Gruszka, a muzykę wykona saksofonista Leszek Żądło. Na zakończenie zaplanowano pokaz filmu Jiřego Menzla na podstawie tej książki, który zostanie też udostępniony dla wszystkich zainteresowanych w dniu spotkania i poprzedzającym na platformie Mazowieckiego Instytutu Kultury. Z uwagi na obostrzenia sanitarne wieczór będzie transmitowany online.