Gdzie są rymy? Znamy program jubileuszowej edycji Międzynarodowego Festiwalu Poezji Silesius

15 kwietnia 2025

We wtorek 13 maja 2025 rozpocznie się Międzynarodowy Festiwal Poezji Silesius. Wrocław już po raz dziesiąty będzie gościł tę jedną z największych i najważniejszych imprez poetyckich w Polsce, a okrągły jubileusz stanie się pretekstem do zawarcia nowych literackich znajomości, ale też do spotkań z poetkami i poetami, którzy przez dekadę stali się postaciami dla festiwalu kluczowymi.

10. Festiwal Silesius rozpocznie się od spotkania z gigantką rodzimej poezji – Ewą Lipską. Laureatka Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za całokształt pracy twórczej ostatnio gościła we Wrocławiu w 2019 roku, właśnie przy okazji otrzymania tego wyróżnienia. „Był to jeden z kilku momentów w festiwalowej historii, kiedy klub Proza – tradycyjnie już główna scena imprezy – okazał się za mały, a zainteresowanie wydarzeniem porównywalne było ze spotkaniami z autorami bestsellerowej literatury gatunkowej” – informują organizatorzy. Dziwić to nie powinno, Lipska na rodzimej scenie literackiej funkcjonuje z sukcesami od końca lat 60., jest autorką nagradzanych książek poetyckich, prozatorskich, w piosenkach jej teksty wykorzystywali Skaldowie, Marek Grechuta czy Grzegorz Turnau. Kto wie, czy podobnym statusem w Szwecji nie cieszy się Marit Kapla, pisarka i dziennikarka, która debiutowała literacko dopiero w 2019, ale jej „Osebol” – o którego polskim przekładzie opowie we Wrocławiu – stał się ogólnokrajowym bestsellerem (co w kontekście poezji brzmi wręcz nieprawdopodobnie). Pulę wydarzeń pierwszego dnia festiwalu uzupełni dyskusja wokół premiery „Wierszy” Stanisława Barańczaka ukazujących się w słynnej serii Biblioteka Narodowa.

Festiwal trwać będzie do 18 maja, a zakończy się akcentem ukraińskim: o wojennej poezji naszych wschodnich sąsiadów opowiedzą poeci związani z serią Biblioteka Ukrainy wydawnictwa Pogranicze. Szwecja i Ukraina nie będą jedynymi krajami reprezentowanymi na Silesiusie, we Wrocławiu pojawią się też Andrej Chadanowicz i Taciana Niadbaj z Białorusi, którzy przybliżą polskiej publiczności realia życia twórców zmuszonych do ucieczki z kraju z powodu panującej w nim sytuacji politycznej. Z kolei o przekładach palestyńskiego poety Mahmuda Darwisza opowie jego tłumaczka Hanna Jankowska, a twórczość kanadyjki Anne Carson przybliży Maciej Topolski.

Podczas jubileuszowej edycji ponownie spotkamy osoby, które w latach poprzednich otrzymały Nagrodę Silesius: Konrada Górę, Barbarę Klicką, Jacka Podsiadłę, Jakuba Pszoniaka, Krzysztofa Siwczyka i Ilonę Witkowską. Pojawią się też znakomite poetki Małgorzata Lebda, Urszula Honek, Ewa Jarocka, Bianka Rolando, Joanna Oparek czy debiutujące Maria Kwiecień i Aga Zano.

(fot. Max Pflegel/Wrocławski Dom Literatury)

Hasło tegorocznej edycji festiwalu to „Gdzie są rymy?”. „Pytanie to ma być pretekstem, wytrychem do pytania o poezję w ogóle. Jaka ona jest? Jaka może być? A może nawet jaka być powinna? Dalej: kto poezję obecnie w Polsce opowiada, tłumaczy. Kogo o poezję można pytać” – piszą organizatorzy.

Skoro mowa o krytyce literackiej, tej samej, która ma być w zaniku, to we Wrocławiu przypomniana zostanie twórczość dwóch krytyków, Tomasza Burka i Jacka Łukasiewicza, których wybory tekstów ukazały się w tym roku. Zorganizowane też będą dyskusje traktujące o krytyce najnowszej (z udziałem Dawida Kujawy, Jakuba Skurtysa i Barbary Rojek) oraz znajdującym się u szczytu popularności slamie poetyckim. Ważną stroną festiwalu będzie część warsztatowo-edukacyjna: lekcje poetyckie zawitają do wrocławskich szkół podstawowych i średnich, z kolei osoby zainteresowane krytyką zostaną zaproszone na zajęcia w ramach Pracowni Młodych. W piątek 16 maja odbędzie się już 35. odsłona Turnieju Poetyckiego im. Rafała Wojaczka, wydarzenia, które każdego roku przyciąga dziesiątki osób chcących zaistnieć na scenie poetyckiej.

Akcenty muzyczne pojawią się na początku i końcu tegorocznego Festiwalu Silesius. W ramach festiwalowej przygrywki w niedzielę 11 maja w klubie Proza pojawi się liczna reprezentacja zdolnych młodych ludzi z Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, którzy wracają z projektem Poetica Electronica. Ponadto zagra zespół Ślina (17 maja), a czytaniom poezji Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej towarzyszyć będzie Mikołaj Trzaska (18 maja), usłyszymy też ukraiński zespół Wymysajuci Wydy (18 maja).

Festiwal Silesius nierozerwalnie związany jest z Wrocławską Nagrodą Poetycką Silesius, której towarzyszy od swojej pierwszej edycji w 2016 roku. Tradycja ta będzie kontynuowana, a podczas imprezy poznamy listę książek nominowanych do nagrody w kategoriach „Debiut” i „Książka roku”, a także nazwisko poetki lub poety, który otrzyma Silesiusa za całokształt pracy twórczej.

Wstęp na wszystkie wydarzenia pasma głównego festiwalu jest bezpłatny. Większość wydarzeń będzie także transmitowana na żywo online na następujących profilach na Facebooku: Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius, Wrocławski Dom Literatury i Wrocław Miasto Literatury. Pełny program festiwalu znaleźć można tutaj.