Dziś obchodzimy Międzynarodowy Dzień Tłumacza. Znani pisarze deklarują, że będą wymagać od wydawców umieszczania nazwisk autorów przekładów na okładce
30 września na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Tłumacza. Doroczne święto ustanowione przez Międzynarodową Federację Tłumaczy zwraca uwagę na rolę autorów przekładów w odbiorze literatury obcojęzycznej.
Data obchodów święta nie jest przypadkowa. 30 września to dzień świętego Hieronima, autora pierwszego łacińskiego przekładu Biblii, patrona wszystkich tłumaczy. Międzynarodowy Dzień Tłumacza ma przypominać, że swoją pracą translatorską tłumacze i tłumaczki współtworzą literaturę światową, pokonują dla nas bariery językowe i umożliwiają obcowanie z zagraniczną literaturą.
Jedną z możliwości docenienia pracy twórców przekładu jest umieszczanie ich nazwiska na okładce. To praktyka wciąż dość rzadko spotykana w Polsce, chociaż w ostatnim czasie pojawiają się chlubne wyjątki. W Wielkiej Brytanii tłumaczka Jennifer Croft (autorka przekładu m.in. „Biegunów” Olgi Tokarczuk) i Mark Haddon (autor powieści „Dziwny przypadek psa nocną porą”) zainicjowali tego dnia kampanię mającą zmienić tę sytuację.
Wystosowano list otwarty, pod którym podpisało się już około 500 pisarzy, w tym Bernardine Evaristo, Sebastian Faulks, Lauren Groff, Rebecca Makkai, Philip Pullman, Olga Tokarczuk, Sarah Waters i Hari Kunzru. Wszyscy oni zobowiązują się do tego, że odtąd będą prosić w swoich umowach i kontraktach o to, by wydawcy zapewniali, że na okładce każdej ich książki tłumaczonej na inny język pojawi się nazwisko tłumacza.
„To najprostszy i najłatwiejszy sposób, w jaki autorzy mogą okazać tłumaczom wdzięczność i szacunek, na jaki zasługują” – mówi Mark Haddon. „To niezbędna zmiana, której wprowadzenie prawie nie zajmuje czasu i nic nie kosztuje wydawców. Przyszłość literatury musi być uczciwa, równa i sprawiedliwa” – komentuje Jennifer Croft.
W Polsce oddziały regionalne Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury we współpracy z instytucjami kultury przygotowują na Międzynarodowy Dzień Tłumacza bogaty program obchodów w różnych miastach.
W Warszawie 30 września o godz. 20:00 na stronie Stowarzyszenia na Facebooku odbędzie się premiera online filmu „Spacerkiem po przekładzie”. Jerzy Jarniewicz i Piotr Paziński podczas spaceru po Parku Skaryszewskim rozmawiają w nim o przekładach niebezpośrednich. Natomiast w pierwszy październikowy weekend w Nowym Teatrze odbędzie się minimaraton z dyskusjami o pracy tłumaczek i tłumaczy oraz ich współpracy z redaktorami. Wydarzenia będą transmitowane online.
W Sopocie 30 września o godz. 17:00 Biblioteka Sopocka i Sopoteka przygotowują debatę „Znani, sławni, tłumaczeni”, podczas której o przekładaniu biografii i autobiografii opowiedzą tłumacze: Ewa Penksyk-Kluczkowska (autorka tłumaczenia książki „Clint. Życie i legenda” Patricka McGilligana), Zofia Szachnowska-Olesiejuk (tłumaczka książki Adama Sismana „John le Carré. Biografia”), Maciej Studencki (tłumacz książki „Roger Federer. Najwspanialszy” Chrisa Bowersa) oraz Tomasz S. Gałązka (autor przekładu „Tylko góry będą ci przyjaciółmi” Behrouza Boochaniego). Rozmowę moderować będzie Dagny Kurdwanowska.
Instytut Kultury Miejskiej w Gdańsku organizuje spotkania z tłumaczkami w dniach 1 i 2 października. W piątek o godz. 18:00 o inkluzywności w przekładach porozmawiają Aga Zano, Joanna Bernat i Zofia Szachnowska-Olesiejuk. Natomiast w sobotę o godz. 16:00 o literaturze krajów znad Bałtyku dyskutować będą Karolina Drozdowska, Agata Lubowicka i Anna Michalczuk-Podlecki.
W Poznaniu Centrum Kultury Zamek przygotowuje w Międzynarodowy Dzień Tłumacza o godz. 18:00 rozmowę o nowych przekładach klasyki. Gośćmi będą: Wawrzyniec Brzozowski (historyk i krytyk sztuki, tłumacz literatury francuskiej, który ostatnio przełożył „W cieniu rozkwitających dziewcząt” Prousta), Wojciech Charchalis (tłumacz i znawca literatury hiszpańskiej i portugalskiej, autor nowego przekładu powieści Cervantesa „Przemyślny szlachcic don Kichot z Manczy”), Maria Gołębiewska-Bijak (z wykształcenia germanistka, z zamiłowania norwegolożka, autorka nowego przekładu powieści Knuta Hamsuna „Szarady”) oraz Krzysztof Majer (tłumacz literatury pięknej z języka angielskiego, w tym m.in. mikropowieści „Benito Cereno” Hermana Melville’a). Spotkanie będzie transmitowane na Facebooku.
W Krakowie Mieście Literatury UNESCO zostanie ogłoszone uruchomienie Translatorium, programu mentoringowego dla adeptów przekładu literackiego. W pierwszej edycji programu wezmą udział trzy osoby, które pod kierunkiem mentorów będą pracować nad przekładem literackim z języka angielskiego, hiszpańskiego i niemieckiego. Mentorami zgodzili się zostać uznani tłumacze: Małgorzata Łukasiewicz, Maciej Świerkocki i Tomasz Pindel. Oficjalnemu ogłoszeniu programu towarzyszyć będzie spotkanie z udziałem mentorów 30 września o godz. 18:00 w Pałacu Potockich w Krakowie. Mentorzy opowiedzą publiczności m.in. o tym, jak zaczynali swoją translatorską przygodę.
[am]
TweetKategoria: wydarzenia
