13. edycja Europejskiej Nocy Literatury we Wrocławiu. Ogłoszono pełny program wydarzenia

6 sierpnia 2024

Wielkimi krokami zbliża się 13. edycja Europejskiej Nocy Literatury, która odbędzie się 24 sierpnia 2024 we Wrocławiu. W 10 różnorodnych przestrzeniach zabrzmią fragmenty 10 książek wybranych przez Łukasza Orbitowskiego, w wykonaniu cenionych aktorek i aktorów. Organizatorzy przedstawili szczegóły dotyczące programu.

Łukasz Orbitowski, tegoroczny kurator Europejskiej Nocy Literatury, w ubiegłym roku wystąpił jako jeden z czytających prozę „Gabinetu osobliwości” Sylwii Chutnik. Teraz pisarz powraca do Wrocławia z lekturami oscylującymi wokół hasła „Wojny bogów”. „Wybrałem książki różniące się tematem, nastrojem, właściwie wszystkim. Łączy je zainteresowanie odmienną religijnością, tym życiem duchowym rozwijających się w opozycji do głównego nurtu wierzeń” – komentuje Orbitowski.

Jak informują organizatorzy, „Wojny bogów” przypominają o stale poszukiwanej przez człowieka sferze sacrum. Różnorodne twarze religijności i duchowości, przesądów, przekonań i wierzeń są hasłem-kluczem tegorocznego programu. A wszystko to w atmosferze wzajemnego szacunku i otwartości na inność, odrębność i wyjątkowość.

Łukasz Orbitowski na konferencji, podczas której ogłoszono program Europejskiej Nocy Literatury (fot. Wojciech Chrubasik)

W programie wieczornych czytań znalazły się między innymi „Księgi Jakubowe” Olgi Tokarczuk, czyli pisana przez blisko 7 lat opowieść historyczno-metafizyczna o trudzie procesu asymilacji, a także niezwykłej sile kultury, wspólnoty i solidarności, jednocześnie skłaniająca do podróży przez meandry historii. Do przeszłości odwołuje się również książka „Kobiety z Vardø” autorstwa Kiran Millwood Hargrave, czyli poruszająca i pełna napięcia opowieść o procesach mieszkanek norweskiej wyspy uważanych za czarownice. Inaczej spogląda na historię Andrzej Sapkowski w swoim „Narrenturm”, opisując epicką podróż Reynevana przez ziemie dawnego Śląska ogarniętego wojną religijną z husytyzmem.

Ciekawie hasło programowe naświetla „Golem” Gustava Meyrinka, czyli mroczna, egzystencjalistyczna historia nawiązująca do żydowskiej legendy o golemie – glinianej istocie ulepionej na kształt człowieka, w którą można tchnąć życie. Jeszcze inne spojrzenie na ludzkie wierzenia i przekonania ukazują „Heretycy” Leonarda Padury – pasjonująca opowieść o ludziach z różnych epok, którzy buntują się przeciwko zastanej rzeczywistości, zaś ich marzenia i pragnienia zostają uznane za herezję. Zaś „Wojna biedaków” Érica Vuillarda to historia największej niemieckiej wojny antyfeudalnej, która wybuchła w 1524 roku, a jednocześnie uniwersalna opowieść o radykalizacji i gniewie ludu. A to jedynie niektóre spośród lektur.

W gronie artystów odpowiedzialnych za interpretację literatury prezentowanej podczas Europejskiej Nocy Literatury pojawi się Artur Barciś. Po raz kolejny wydarzenie odwiedzi Helena Sujecka, aktorka znana wrocławskiej publiczności ze scen teatrów Capitol oraz Ad Spectatores. W roli czytającej wystąpi również Ewa Skibińska, w której dorobku odnajdujemy zarówno role w serialach, jak i filmach fabularnych oraz spektaklach. Podczas nocnego spotkania z książką pojawi się też Andrzej Mastalerz.

13. edycja Europejskiej Nocy Literatury odbędzie się 24 sierpnia 2024 roku na wrocławskim Szczepinie – pełnym zieleni osiedlu mieszkaniowym, na którym wielka płyta przeplata się z architekturą historyczną i nowymi obiektami, które prężnie powstają w ostatnich latach. Wstęp na wszystkie czytania jest bezpłatny.

(fot. Wojciech Chrubasik)

Poniżej prezentujemy pełny program Europejskiej Nocy Literatury 2024:

Skwer św. o. Damiana de Veuster
Andrzej Sapkowski (Polska) „Narrenturm”, wyd. superNowa
Pierwszy tom fantastyczno-historycznej trylogii, której akcja rozgrywa się na XV-wiecznym Śląsku ogarniętym wojną religijną z husytyzmem. Bohater powieści – uczony medyk i zielarz Reinmar z Bielawy – stale popada w kłopoty z powodu romansów. Przyłapany na jednym z nich musi uciekać, a jego wędrówka ma swój finał w tytułowej Wieży Głupców (Narrenturmie), w której nie brak barwnych postaci.
Czyta: Andrzej Mastalerz

Dolmed ul. Legnicka 40 (wejście od ul. Strzegomskiej)
Leonardo Padura (Kuba) „Heretycy”, tłum. Dorota i Adam Elbanowscy, Oficyna Literacka Noir sur Blanc
Detektyw Mario Conde poszukuje zaginionego obrazu Rembrandta należącego do pochodzącej z Krakowa żydowskiej rodziny Kamińskich. W czasie dochodzenia bohater poznaje historię okrzykniętego mianem heretyka ucznia malarza oraz spotyka współczesnych buntowników należących do kontrkultury emo. Tak kreśli się opowieść o ludziach z różnych epok, którzy buntują się przeciwko zastanej rzeczywistości, zaś ich marzenia i pragnienia zostają uznane za herezję.
Czyta: Artur Barciś

Kościół pw. Chrystusa Króla – sala teatralna, ul. Młodych Techników 17
Olga Tokarczuk (Polska) „Księgi Jakubowe”, Wydawnictwo Literackie
Na Podolu pojawia się młody, przystojny i charyzmatyczny Żyd – Jakub Lejbowicz Frank. Tajemniczy przybysz z odległej Smyrny zaczyna głosić idee, które szybko dzielą społeczność żydowską. Dla jednych heretyk, dla innych zbawca, zgromadzi już niebawem wokół siebie krąg oddanych sobie uczniów. Człowiek znikąd, który zmieni los wielu tysięcy ludzi. Wywołany zaś przezeń ferment może odmienić bieg historii i zmienić kształt tej części świata.
Czyta: Janusz Zadura

Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, Filia we Wrocławiu, ul. Braniborska 59 (wejście od ul. Braniborskiej)
Mona Chollet (Szwajcaria) „Czarownice. Niezwyciężona siła kobiet”, tłum. Sławomir Królak, wyd. Karakter
Fascynujący erudycyjny esej poświęcony figurze czarownicy będącej zazwyczaj narzędziem wykluczenia kobiet, ale niekiedy też ich orężem w walce z patriarchatem. Wnikliwa analiza mechanizmów wykluczania tych, które nie chciały wpisać się w tradycyjne modele społeczne. A wszystko to w oparciu o przykłady z historii, literatury, filmu, pop-kultury, polityki oraz życia codziennego w Europie i Stanach Zjednoczonych.
Czyta: Maria Peszek

Szkoła Podstawowa nr 46 im. Polskich Olimpijczyków, ul. Ścinawska 21
Denisa Fulmeková (Słowacja) „Agáta”, tłum. Olga Stawińska, wyd. Książkowe Klimaty
Oszczędna w środkach powieść. To smutna i przerażająca historia ubogiej zielarki skazanej na śmierć „za czary”. Opowieść ze słowiańskiego podwórka, z czasów, gdy kobiety przygotowujące zdrowotne nalewki i napary lub po prostu kobiety niezamężne były surowo dyscyplinowane i okrutnie karane. Rozgrywająca się w XVII wieku akcja przypomina wciąż aktualne kwestie lęku przed kobietami – ich siłą, wiedzą i samodzielnością.
Czyta: Helena Sujecka

Silver Forum, ul. Strzegomska 2-4 (wejście: róg ulic Smoleckiej i Strzegomskiej)
Kiran Millwood Hargrave (Wielka Brytania) „Kobiety z Vardø”, tłum. Jędrzej Polak, Znak Literanova
Oparta na prawdziwych wydarzeniach opowieść o mieszkankach maleńkiej wyspy na północy Norwegii, z których 91 osób spalono na stosie za czary i obcowanie z szatanem. Historia o urządzonym przez mężczyzn polowaniu na kobiety, których największym i najczęściej jedynym przewinieniem było posiadanie własnego zdania i silnego charakteru.
Czyta: Karolina Czarnecka

Quorum Office Park – patio budynku D, ul. gen. W. Sikorskiego 26
Selby Wynn Schwartz (Stany Zjednoczone) „Po Safonie”, tłum. Kaja Gucio, Wydawnictwo Czarne
Oni mówili: safistki, inwertytki, trybady, amazonki, magiery, kryminalistki, istoty prymitywne ulegające histerii. One odpowiadały: gatunek kobiecy, osoby, o których myśli się w innym porządku. To właśnie queerowe intelektualistki przełomu XIX i XX wieku tworzą zbiorowego narratora „Po Safonie”.
Czyta: Marta Ścisłowicz

Agencja Mienia Wojskowego (hala), ul. Poznańska 58
Éric Vuillard (Francja) „Wojna biedaków”, tłum. Katarzyna Marczewska, Wydawnictwo Literackie
Niepokojąca, uniwersalna opowieść o radykalizacji i narastającym gniewie ludu, której akcja rozgrywa się w czasach największej antyfeudalnej wojny chłopskiej w Niemczech. Jednym z jej najważniejszych dowódców i ideologów był ewangelicki teolog Tomasz Münzer, którego postulaty rezonują na kartach powieści z poglądami innych, dawnych i współczesnych, ruchów reformatorskich.
Czyta: Cezary Studniak

Agencja Mienia Wojskowego (plener), ul. Poznańska 58
Gustav Meyrink (Austria) „Golem”, tłum. Antoni Lange, wyd. Wolne Lektury / Fundacja Nowoczesna Polska
Athaniasus Pernat zaczyna tracić poczucie tożsamości za sprawą lektury „Księgi Ibbur”, którą otrzymuje od nieznajomego. Ezoteryczna powieść oparta na symbolice kabały, tarota i żydowskiej legendy o golemie – glinianej istocie ulepionej na kształt człowieka, którą można ożywić. „Golem” to utwór egzystencjalistyczny, mroczny i pełen mistycyzmu, niewątpliwie należący do klasyki literatury grozy.
Czyta: Dawid Dziarkowski

Biurowiec Infinity, ul. Legnicka 16
Elżbieta Cherezińska (Polska) „Sydonia. Słowo się rzekło”, Wydawnictwo Zysk i S-ka
Procesem Sydonii von Bork żyło całe Księstwo Pomorskie. Oskarżona o czary należała bowiem do najstarszego szlacheckiego rodu Pomorza, a wśród stawianych jej zarzutów znalazł się jeden szczególny: uśmiercenie panującego księcia. Po trwającym niemal rok procesie Sydonia została stracona. Wkrótce nad panującym rodem Gryfitów zawisło widmo śmierci. Mówiono, że to zemsta za niedotrzymaną obietnicę.
Czyta: Ewa Skibińska

Czytania odbędą się we wszystkich miejscach o tych samych porach: 18:00, 18:30, 19:00, 19:30, 20:00, 20:30, 21:00, 21:30, 22:00, 22:30.

Przed Europejską Nocą Literatury zorganizowane zostaną dwa spacery po osiedlu:

10 sierpnia o godzinie 17:00 dr Agata Gabiś oprowadzi po Szczepinie przedwojennym,
16 sierpnia o godzinie 17:00 dr Krzysztof Ziental zdradzi historie szczepińskich świątyń.