
Pierwsza w polskim ruchu wydawniczym książka w całości przetłumaczona przez sztuczną inteligencję
Pierwsza w historii polskiego ruchu wydawniczego książka przetłumaczona przez sztuczną inteligencję nosi tytuł „Od Gutenberga do Zuckerberga. Wstęp do humanistyki cyfrowej”. To monografia zbiorowa pod redakcją prof. dr. hab. Adama Pawłowskiego, która ma postać bezpłatnego e-booka. Aplikacja DeepL przełożyła ją z języka polskiego na czeski.

George R. R. Martin współautorem artykułu recenzowanego z dziedziny nauk ścisłych
Wielbiciele sławnego pisarza fantasy George’a R.R. Martina mogą sięgnąć po kolejny tekst sygnowany jego nazwiskiem. Tym razem jednak podpisał się nie pod utworem prozatorskim, lecz pod artykułem naukowym opisującym ewolucję fikcyjnego wirusa z kart cyklu „Dzikie karty”.

Czytanie pomaga w zapobieganiu demencji – przekonują australijscy naukowcy. Są też formy aktywności, które działają niekorzystnie
Wbrew powszechnym przekonaniom nie każda czynność związana z siedzącym trybem życia jest szkodliwa dla zdrowia. Wyniki badań przedstawione właśnie przez ekspertów z Uniwersytetu Australii Południowej dowodzą, że pewne „siedzące” formy aktywności, jak chociażby czytanie, mają dobroczynny wpływ na zdolności poznawcze, a tym samym pomagają zapobiegać demencji.

Wyniki badania: co trzeci Polak akceptuje wykorzystanie sztucznej inteligencji w kulturze i sztuce
Sztuczna inteligencja na dobre wkroczyła do kultury i sztuki, również do literatury. Jak wynika z badania profesor Uniwersytetu Łódzkiego Dominiki Kaczorowskiej-Spychalskiej, 30 proc. Polaków akceptuje wykorzystanie AI w tych obszarach. Jednak tylko co piąta osoba uznaje zastępowanie człowieka sztuczną inteligencją za etyczne.

Naukowcy sprawdzili, jak postrzegamy poezję pisaną przez sztuczną inteligencję. Ten sam wiersz oceniano inaczej, gdy autorstwo przypisano człowiekowi
Naukowcy z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu postanowili zbadać, jak na ocenę poezji wpływa informacja o tym, że został wygenerowany maszynowo. Jak się okazało, wiersz przypisywany sztucznej inteligencji otrzymywał w wielu aspektach niższe oceny niż ten sam wiersz, jeśli jego autorstwo przypisywano człowiekowi.

Czytelnicy wolą wiersze wygenerowane przez sztuczną inteligencję od twórczości wielkich poetów? Naukowcy wskazują na istotne szczegóły badania
Naukowcy z Uniwersytetu w Pittsburghu przeprowadzili badanie, którego rezultaty odbijają się szerokim echem w mediach. Jak się okazało, uczestnicy eksperymentu bardziej pozytywnie oceniali wiersze generowane przez sztuczną inteligencję niż te, których autorami byli Szekspir czy Chaucer. Niektórzy mogli wysnuć pochopne wnioski, że modele generatywne piszą lepiej od wielkich poetów. Do takich rewelacji trzeba jednak podchodzić […]

Symulowana misja księżycowa nazwana na cześć Jerzego Żuławskiego. Załodze udostępniono biblioteczkę z klasyką fantastyki naukowej
W polskiej Stacji Badawczej Lunares rozpoczęła się symulowana misja księżycowa „M6 Żuławski”. Nazwa misji nawiązuje do klasyka literatury science fiction Jerzego Żuławskiego i jest przeprowadzana w ramach obchodów 150. rocznicy urodzin pisarza. Międzynarodowa załoga składa się z pięciorga specjalistów, którym dodatkowo udostępniono biblioteczkę z dziełami mistrzów fantastyki naukowej.

Nowe badania dotyczące pamięci roboczej. Naukowcy szukali w mózgach m.in. neuronu Olgi Tokarczuk
W żyjącym ludzkim mózgu naukowcy są już w stanie podglądać pracę pojedynczych neuronów. Dr Jan Kamiński z Instytutu Nenckiego PAN przy okazji badania pamięci roboczej szukał w mózgach m.in. neuronu Olgi Tokarczuk.

Ziemianie, mamy problem – recenzja książki „Czarna chmura” Freda Hoyle’a
Uznawana za jedną z klasycznych pozycji w literaturze science fiction, niekoniecznie wielka rozmiarami książka brytyjskiego naukowca podejmuje tematy na tyle ważkie, by mimo przeszło sześciu dekad na karku pozostawać aktualną do dziś. Czy jednak w innych aspektach „Czarna chmura” również wytrzymała próbę czasu?

Po raz pierwszy ujawniono pełną zawartość prywatnej biblioteki Charlesa Darwina
Charles Darwin, jeden z najbardziej wpływowych ludzi nauki w historii, przez całe swoje życie zawodowe zgromadził ogromną osobistą bibliotekę. Sporządzone do tej pory wykazy obejmowały jedynie 15 procent jej zawartości. Teraz dopiero możemy poznać kompletny katalog zbiorów słynnego przyrodnika.

Cenne dzieła literackie z Biblioteki Narodowej zostaną poddane badaniom odporności na światło. Wcześniej takie testy wykonano m.in. na obrazach Muncha
Naukowiec z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, dr hab. Tomasz Łojewski, zbada światłotrwałość cennych dzieł literackich z Biblioteki Narodowej w Warszawie. Wcześniej zmierzył wrażliwość na światło obrazu „Krzyk”, co miało wpływ na aranżację ekspozycji dzieła Muncha w Oslo.

Naukowcy z Hiszpanii przekonują: czytanie na papierze lepiej wyrabia umiejętność rozumienia tekstu niż czytanie cyfrowe
Z metaanalizy przeprowadzonej przez naukowców z Uniwersytetu w Walencji wynika, że czytanie w celach rekreacyjnych treści drukowanych na papierze kilkukrotnie lepiej wyrabia umiejętność rozumienia tekstu niż w przypadku czytania mediów cyfrowych.

Byli Steve Jobs, Leonardo da Vinci i Elon Musk, czas na Marię Skłodowską-Curie. Walter Isaacson chce napisać biografię polskiej noblistki
Jeden z najbardziej znanych autorów biografii, Walter Isaacson, zamierza napisać książkę o Marii Skłodowskiej-Curie – poinformowało wydawnictwo Insignis, które planuje wydać taką biografię w Polsce.

Poezja może pomóc w radzeniu sobie z samotnością i izolacją. Dowodzą tego badania przeprowadzone w trakcie pandemii koronawirusa
Nowe badanie przeprowadzone przez naukowców z dwóch brytyjskich uniwersytetów dowodzi, że poezja może mieć pozytywny wpływ na nasze samopoczucie. Potwierdzenie takiego stanu rzeczy uzyskano w trakcie pandemii koronawirusa. Jak się okazało, osoby, które w tym czasie pisały wiersze, dzieliły się nimi z drugimi i dyskutowały na ich temat, aby poradzić sobie z sytuacją, doświadczały znacznej poprawy […]

Naukowcy odkryli, że w mózgach samotnych osób zaciera się granica między prawdziwymi ludźmi a postaciami fikcyjnymi
Badanie przeprowadzone na Uniwersytecie Stanowym Ohio wykazało, że u osób samotnych granica między prawdziwymi przyjaciółmi a ulubionymi postaciami fikcyjnymi zaciera się w tej części mózgu, która jest aktywna, gdy myślimy o drugich. Do przeprowadzenia testów zaangażowano wielbicieli „Gry o tron”.

Wrocławscy naukowcy poddali analizie miliony polskich i niemieckich książek. W ostatnich stu latach ogromna zmiana w proporcjach płci. A co z tematyką?
Jeszcze sto lat temu kobieta była autorką średnio jednej książki na 20 wydanych. Obecnie rozkład ten jest niemal równomierny. To epokowa zmiana, a autorstwo jest jedną z najlepszych miar równouprawnienia płci w długiej perspektywie – wnioskują naukowcy na podstawie badań kilku milionów publikacji polskich i niemieckich.

Badaczka przeanalizowała rękopisy Henryka Sienkiewicza. Co dowiedziała się o jego procesie twórczym?
Dr hab. Agnieszka Kuniczuk z Wydziału „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego przeanalizowała rękopisy i bruliony Henryka Sienkiewicza. Pozwoliły one jej lepiej poznać proces twórczy pisarza. Jak mówi, myślenie to była jego domena, miał dar snucia opowieści, świetną pamięć, robił mało notatek, ale dużo skreślał.

Opowieść o pokonywaniu bólu po stracie bliskiej osoby. Fragment książki „Ta żałosna myśl, że nigdy więcej cię nie zobaczę” Rosy Montero
Rosa Montero po śmierci męża przeczytała pamiętnik Marie Curie i napisała własną książkę. Odwołując się do losów noblistki, opowiada o pokonywaniu bólu, relacjach damsko-męskich, dobrej śmierci i pięknym życiu, nauce, ignorancji i zbawczej sile literatury. Przeczytajcie sam początek „Tej żałosnej myśli, że nigdy więcej cię nie zobaczę”.

Polscy naukowcy przeanalizowali dzieła światowej literatury. Odkryli te same wzorce interpunkcji w różnych językach
W kilkuset dziełach literackich powstałych w siedmiu językach, głównie zachodnich, zaobserwowano te same cechy statystyczne schematów używania znaków przestankowych – informują naukowcy z Instytutu Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk.