Wędrówka przez epoki malarstwa
Gradimir Smudja, Ivana Smudja „Z biegiem sztuki”, tłum. Wojciech Birek, wyd. Timof i cisi wspólnicy
Ocena: 9 / 10
Gradimir Smudja to serbski rysownik i scenarzysta komiksowy, który w swych przewrotnych dziełach wystawia laurkę sztuce malarskiej. W debiutanckiej opowieści „Vincent i van Gogh” zaprezentował alternatywną wersję perypetii słynnego artysty z okresu postimpresjonizmu. Okazało się, że wszystkie obrazy nieszczęsnego van Gogha zostały namalowane przez przemawiającego ludzkim głosem, wyjątkowo „wyszczekanego” kocura. W komiksie „Z biegiem sztuki”, powstałym we współpracy z córką Ivaną, bałkański twórca ukazuje burzliwe losy całej plejady słynnych mistrzów pędzla.
Życiorys Smudji jest równie interesujący, jak biogramy światowej sławy malarzy. Urodzony w 1956 roku w Serbii, tuż po ukończeniu Akademii Sztuk Pięknych w Belgradzie zatrudnił się jako rysownik satyryczny w tamtejszym dzienniku „Dnevnik”. Z powodu politycznych zawirowań w jego rodzimym kraju, Gradimir wraz ze swoją żoną i dwoma córkami był zmuszony opuścić ukochane ziemie i przeprowadzić się do Szwajcarii. Tam też kontynuował pracę plastyka i umiejętnego karykaturzysty. Podjął się również niecodziennego zajęcia ? malowania kopii obrazów znanych impresjonistów. Obie umiejętności połączył w 2003 roku w debiutanckim, podanym w słodko-gorzkim sosie komiksie „Vincent i van Gogh”.
Złożony z dwóch tomów, prawie dwustustronicowy album „Z biegiem sztuki” należy postrzegać jako niesamowitą podróż przez wszystkie epoki malarstwa. Protagonistami opowieści są znani z wcześniejszego dzieła Smudji ? kot Vincent i jego rudowłosa przyjaciółka Luna. Wędrując za posiadającą magiczne właściwości czerwoną nicią, przemierzają czas i przestrzeń, dzięki czemu poznają takie ikony malarstwa, jak choćby: Edward Munch, Pablo Picasso, Francisco de Goya czy Leonardo da Vinci. Wszystko rozpoczyna się od obserwacji swoistych „narodzin” sztuki, czyli wizyty w grocie w Lascaux i spotkania z protoplastą wszystkich artystów. Dalej jest jeszcze lepiej i apetyczniej.
Poszczególne, precyzyjnie opracowane nowele prezentują ważne wydarzenia z życia owych ikon malarstwa. Bohaterowie poznają specyficzną technikę, jaką posługiwał się przy tworzeniu swych niesamowitych dzieł Leonardo da Vinci oraz uczestniczą w procesie powstawania jego słynnego obrazu „Ostatnia wieczerza”. Serbski ilustrator w owym epizodzie wprowadza do fabuły element fantastyczny ? lot nad Florencją na machinie latającej skonstruowanej przez da Vinciego. Kapitalnie wypada wątek Albrechta Durera z pomagającym mu w pracy dokuczliwym królikiem, który po śmierci nawiedza go w postaci złowieszczego ducha. W tym przypadku Smudja uderza w bardziej mroczne, niemal makabryczne tony. Praktycznie każdą z niepowtarzalnych historii czyta się z niesłabnącym zainteresowaniem, a prawdziwą maestrię bałkański artysta osiąga w zamykającej komiks opowieści o Pablu Picasso, w której objawia się terror bezdusznych nazistów.
Klasą samą w sobie są doskonałe ilustracje Gradimira Smudji. Rysownik świetnie oddaje style poszczególnych artystów ? nie tylko impresjonistów, w których się specjalizuje, ale również Rembrandta, Goyi czy Muncha. Momentami można odnieść wrażenie, że to właśnie oni są autorami danych kadrów, co należy uznać za największy sukces niniejszego projektu. Samo wydanie stoi na wysokim poziomie ? oprócz fascynujących przygód wielkich mistrzów, otrzymujemy krótkie notki odnośnie ich twórczości, wspaniałe plansze i grafiki oraz żywą, ciepłą kolorystykę.
„Z biegiem sztuki” to wędrówka przez wszystkie epoki malarstwa w olśniewającej oprawie graficznej. Pozostaje czekać na kolejne wspaniałe dzieła utalentowanego Serba.
Mirosław Skrzydło
TweetKategoria: recenzje
