Pełne wydanie „Kapuściński non-fiction” oraz innych książek Artura Domosławskiego w autorskiej serii „Świat bez tabu”

6 kwietnia 2017


11 kwietnia na księgarskie półki trafi autorska seria Artura Domosławskiego „Świat bez tabu”, w nowych oprawach graficznych, ze słynną biografią „Kapuściński non-fiction” na czele. Będzie to pierwsze pełne wydanie tej książki po głośnym procesie, uzupełnione obszernym esejem Piotra Bratkowskiego podsumowującym dyskusję, którą wywołała oraz przeglądem polskich i zagranicznych recenzji. W serii ukażą się również nowe, uzupełnione wydania najważniejszych reportaży Artura Domosławskiego: „Gorączki Latynoamerykańskiej”, „Śmierci w Amazonii” i „Wykluczonych”.

Artur Domosławski to jeden z najwybitniejszych współczesnych polskich reporterów. W swoich książkach pokazuje prawdę o świecie, której wolelibyśmy nie znać, bo naznaczona jest niesprawiedliwością, wyzyskiem, przemocą, wykluczeniem. Nie ma tam miejsca na radosne podróżowanie i zachwyty nad egzotyką. To bolesna refleksja na temat nierówności, brutalnej siły pieniądza i skutków globalizacji. Jakże aktualna w dzisiejszej, pełnej napięć rzeczywistości.

Serię „Świat bez tabu” otwiera „Kapuściński non-fiction”. Pierwsze wydanie książki było wydarzeniem wykraczającym poza ramy literatury i kultury. Teraz, w roku podwójnego jubileuszu (dziesiątej rocznicy śmierci Kapuścińskiego i osiemdziesiątej piątej rocznicy jego urodzin), po siedmiu latach i prawomocnym wyroku najgłośniejsza biografia ostatnich lat po raz drugi trafia do księgarń. To wersja rozszerzona i ? co ważne ? nie ocenzurowana; wzbogaca ją obszerny esej Piotra Bratkowskiego oraz liczne opinie dziennikarzy, pisarzy, publicystów, zarówno polskich, jak i zagranicznych. Dodatkowe materiały pozwalają umieścić książkę Domosławskiego w odpowiednim kontekście, przypominają kulisy jej powstania i temperaturę toczącego się wokół niej sporu, każą zwrócić uwagę na wielowątkowość burzliwej dyskusji. Teraz, mając w pamięci tamte emocje, można raz jeszcze, bardziej wnikliwie i z większą wrażliwością przyjrzeć się obu bohaterom książki: Maestro Kapuścińskiemu i jego biografowi ? Arturowi Domosławskiemu. Ten ostatni podąża śladami swojego mentora i szuka odpowiedzi na pytania o dzieciństwo, reporterski warsztat, polityczne zaangażowania. Domosławski rozmawia z bliskimi i przyjaciółmi Kapuścińskiego, bada archiwalia w jego pracowni, podróżuje po świecie śladami sławnego reportera. Nie zadowala się tym, co widoczne na pierwszy rzut oka. Nie bez rozterek sięga głębiej, by dotrzeć do tego, co czasem bolesne i niepokojące w życiu i dziele bohatera. Nie interesuje go Kapuściński pomnikowy, lecz pisarz i człowiek niewolny od słabości, podejmujący czasem trudne wybory, a przez to o wiele nam bliższy.

W napisanej przez jednego reportera biografii innego reportera, która ? wydawałoby się ? jest skazana na niszę, Domosławskiemu udaje się ukazać problemy ważne nie tylko dla dziennikarzy i pisarzy, takie jak prawda, wpływ historii i polityki na życie jednostki, miejsce człowieka w wielkiej machnie wpływów i zależności rządzących światem.

Autor ma szeroko otwarte oczy i wyczulony słuch. Nie daje się zbyć prostymi odpowiedziami i interpretacjami. Dowodzi tego także w pozostałych książkach przypominanych w specjalnie zaprojektowanej, autorskiej serii: „Gorączce latynoamerykańskiej”, „Śmierci w Amazonii” i „Wykluczonych”. W reporterskich podróżach po Ameryce Łacińskiej, Afryce i Azji, Domosławskiemu towarzyszy „duch Kapuścińskiego” ? widoczny przede wszystkim w podobnym sposobie myślenia o świecie. Domosławski oddaje głos ludziom, których niewielu chce słuchać. Racje i przekonania owych „ludzi bez głosu” stawia ponad interesami możnych. Upomina się o prawa słabych, prześladowanych, wypychanych na margines.

„Gorączka latynoamerykańska” od lat ma zasłużoną famę. Na jej kartach pojawiają się rewolucjoniści i tyrani, buntownicy i skorumpowani oszuści, polityczni marzyciele, cynicy i zbrodniarze. Wielowątkową opowieść o rewolucjach, buntach i zamachach stanu w Ameryce Łacińskiej w XX i na początku XXI wieku Domosławski układa ze świadectw uczestników i nierzadko sprzecznych opinii ludzi, którzy przeżyli, widzieli, wiedzą, jak było i jest na Kubie, w Brazylii, Wenezueli, Kolumbii, Argentynie, Chile.

Wypowiadają się rządzący i rebelianci, kaci i ich ofiary, pisarze, intelektualiści i zwykli ludzie. Ich punkty widzenia konfrontowane są z naszymi ? europejskimi i polskimi ? stereotypami. Artur Domosławski wprzęga w swój wielki reportaż wiele technik pisarskich, umiejętnie dawkuje przy tym napięcie i zaskakująco puentuje zebrane materiały.

„Śmierć w Amazonii” zaczyna się jak thriller i całą książkę się tak czyta. W zapadłej wiosce w brazylijskim interiorze ginie para obrońców Amazonii. W dalekim miasteczku w Andach „nieznani sprawcy” polują na księdza, który broni praw górali do ziemi i wody. Ktoś zabija towarzysza wspólnej sprawy. Pewien robotnik rolny zostaje prawnikiem. Domaga się odszkodowań dla mieszkańców miasteczek i wsi, którzy zaczęli zapadać na nieznane wcześniej choroby. Dostaje telefon z wiadomością, że znaleziono zwłoki jego młodszego brata.

Artur Domosławski kroczy śladami tajemniczych zabójstw ludzi zaangażowanych w obronę niszczonego środowiska naturalnego i praw lokalnej ludności w Ameryce Południowej. Kto stoi za zabójstwami? Czy zwyczajni ludzie, którzy po prostu bronią swojej ziemi, maja szanse w zderzeniu z międzynarodowymi korporacjami i przekupionymi władzami? Nie zawsze optymistyczne odpowiedzi na te pytania ukazują współczesne oblicza wielkiego biznesu, skorumpowanej polityki i ciemnych stron globalizacji. Amazonia w książce Domosławskiego jest żywa i prawdziwa, opisana za pomocą historii konkretnych ludzi. Nie ma tu prostych haseł o obronie puszczy amazońskiej. Nie ma lukrowanego obrazka celebryty wspierającego indiańskie plemiona. Jest kipiący energią, rozpaczą, ale i nadzieją świat ludzi, którzy dzięki Domosławskiemu, staja się nam po prostu bliscy. Ta książka otwiera oczy i pokazuje zasady rządzące również naszym światem.

„Wykluczeni” to z kolei wielka panorama globalnego Południa i zbiorowy portret ludzi bez głosu i reprezentacji. Przegranych, poniewieranych i wydziedziczonych. Autor sięga po historie z różnych kontynentów i dekad, odsłaniając głębokie źródła współczesnej wędrówki ludów.

W Kolumbii wojsko morduje młodych mężczyzn z dzielnic biedy, aby podnieść statystyki „wojny z terrorem” i otrzymać premie finansowe. W Brazylii drobni sklepikarze zrzucają się na odstrzelenie „mętów” ? bezdomnych dzieci, śpiących na schodach świątyni. W Kenii brytyjscy kolonizatorzy, ponad dekadę po Holocauście, uruchamiają obozy koncentracyjne, poddając dzieci Kikujów śmiertelnym „szczepieniom”. Na Okupowanych Terytoriach Palestyńskich wojsko utrudnia rdzennym mieszkańcom dostęp do wody i zakazuje gromadzenia deszczówki. Kobiety w Ciudad Juárez znikają, ponieważ? są kobietami. W dalekiej Mjanmie dokonuje się ciche ludobójstwo na narodzie Rohingjów, o których większość ludzi Zachodu nawet nie słyszała.

Notes reportera wypełniał się przez lata historiami przemocy i wykluczenia. Razem z nim odwiedzamy miejsca odległe od siebie o tysiące kilometrów: Kolumbię, Brazylię, Meksyk, Palestynę, Egipt, Sudan Południowy, Kenię i Tajlandię, za każdym razem poznając nowy sposób, w jaki ? będąc człowiekiem w XXI wieku ? można cierpieć i zadawać ból. Te historie ? ułożone jedna przy drugiej ? łączy, mimo pozornych różnic, intymna nić. Nieważne w jakim języku mówisz, jeśli jesteś „nagim życiem” w rękach tych, którzy mają władzę, możesz zginąć, zniknąć, zostać zepchniętym do roli „podczłowieka”.

W lekturze tej książki nie chodzi jednak tylko o przyglądanie się, o dreszcz przerażenia, a nawet o odruch empatii. Domosławski nie jest sentymentalny i nie pozwala na naiwną lekturę. Nieszczęścia jakie dotykają bohaterów jego opowieści nie są jakimś „obiektywnym” zrządzeniem losu, lecz skutkiem decyzji prześladowców, a także politycznych i ekonomicznych interesów tych wszystkich, którzy na dokonujące się na ich oczach dramaty patrzą i milczą.

Reportaże w autorskiej serii „Świat bez tabu” ukażą się nakładem Wydawnictwa Wielka Litera. Aktualnie Domosławski pracuje nad nową książką, która będzie traktować o rewolucjach, utopiach i innych ambitnych próbach naprawiania świata.

Tematy: , , , , , , , , ,

Kategoria: premiery i zapowiedzi