Odnaleziona po 165 latach powieść Walta Whitmana w kwietniu doczeka się polskiego wydania!
Biuro Literackie zapowiada na kwiecień premierę polskiego przekładu powieści „Życie i przygody Jacka Engle’a” Walta Whitmana. O istnieniu książki jednego z najwybitniejszych amerykańskich poetów świat dowiedział się dopiero w zeszłym roku za sprawą odkrycia dokonanego przez doktoranta Uniwersytetu w Houston. Dzieło ukaże się w tłumaczeniu Szymona Żuchowskiego.
„Życie i przygody Jacka Engle’a” to rozgrywająca się w Nowym Jorku powieść obyczajowa w stylu dickensowskim, łącząca cechy kryminału miejskiego, autobiografii i publicystyki. Tytułowy bohater jest adwokackim aplikantem, który w dzieciństwie został wzięty na wychowanie przez poczciwe małżeństwo, a teraz próbuje znaleźć swoje miejsce w życiu, przeżywa pierwszą miłość, angażuje się w politykę i dzieli się z czytelnikiem swoimi przemyśleniami w lapidarnej formie, prostym, żywym i nowoczesnym jak na tamte czasy językiem.
Powieść ukazywała się odcinkach od 14 marca do 18 kwietnia 1852 roku na łamach gazety „The Sunday Dispatch”. Whitman publikował ja anonimowo, stąd też przez 165 lat nikt nie wiedział o jej istnieniu. Historia oparta została na osobistych doświadczeniach autora, można też w niej znaleźć echa pracy dziennikarskiej Whitmana oraz motywy, które pełniejszy wyraz znalazły w wydanych trzy lata później, przełomowych dla pisarza „Źdźbłach trawy”.
Odkrycie powieści to efekt skrupulatnych poszukiwań Zachary’ego Turpina, doktoranta Uniwersytetu Stanowego w Houston. W 2016 roku przekopywał się przez zdigitalizowane archiwa XIX-wiecznych gazet w poszukiwaniu materiałów podpisanych pseudonimami Whitmana. Natknął się wówczas na poradnik zdrowia dla mężczyzn, który Whitman publikował w odcinkach w dawno zapomnianej gazecie, kryjąc się pod nazwiskiem Mose Velsor. Po tym znalezisku Zachary Turpin nie spoczął na laurach, lecz jeszcze bardziej wzmógł poszukiwania.
Skan gazety z pierwszym odcinkiem powieści „Życie i przygody Jacka Engle’a”.
Pośród zapisków i notatek poety znajdowały się kartki z kilkoma nazwiskami i fragmentarycznymi pomysłami na ewentualną opowieść o sierocie imieniem Jack Engle. W związku z tym, że zapiski te nie odnosiły się do żadnego ze znanych dzieł Whitmana, Turpin skorzystał z ogromnej bazy danych online, która zbiera miliony stron XIX-wiecznych gazet. W ten sposób natrafił na niewielką reklamę zamieszczoną na trzeciej stronie „New York Timesa” z 13 marca 1852 roku, która informowała o powieści publikowanej przez konkurencyjną gazetę „The Sunday Dispatch”. Niestety periodyk „The Sunday Dispatch” nie został zdigitalizowany, Turpin zamówił więc skan pierwszej strony numeru z premierowym odcinkiem powieści ? jedyny istniejący egzemplarz znajdował się w Bibliotece Kongresu. Na otrzymanej stronicy odnalazł nie tylko Jacka Engle?a, ale też inne nazwiska wymienione w notatkach Whitmana. Dodatkowo autorstwo utworu potwierdzał fakt, że poecie już wcześniej zdarzyło się współpracować z tym tytułem prasowym. Oryginalność powieści potwierdził i opublikował z krytycznym omówieniem kwartalnik naukowy „Walt Whitman Quarterly Review”.
Walt Whitman uchodzi za jednego z najwybitniejszych amerykańskich poetów. W początkach kariery imał się różnych zajęć: od cieśli, przez drukarza, po nauczyciela. Brał udział w wojnie secesyjnej, a po niej pracował w administracji państwowej. Tworzył pod wpływem amerykańskich transcendentalistów, głoszących idee równości, niezależności i niezawisłości moralnej. Poglądy te znalazły wyraz w tomie „Źdźbła trawy” z 1855 roku, uważanym za przełom w poezji amerykańskiej. Autor eksponuje w nim wagę rzeczy małych, posługuje się wierszem wolnym, przekraczającym klasyczne europejskie kanony, unikającym rymów i regularnych akcentów, czerpiącym z języka potocznego i naukowego. Whitman nie stronił od kontrowersyjnych wypowiedzi i zachowań, nie ukrywał swojego homoseksualizmu, a w utworach śmiało nawiązywał do cielesności ? wszystko to sprawiło, że stał się legendą już za życia.
Polski przekład odnalezionej po latach książki Whitmana zawdzięczamy Szymonowi Żuchowskiemu, który przygotował wcześniej wydane w Biurze Literackim książki Edmunda White?a i Nathalie Sarraute. Tłumacz jest redaktorem prowadzącym „Polish Libraries” (Biblioteka Narodowa) oraz stałym współpracownikiem „Kultury Liberalnej”. „Życie i przygody Jacka Engle’a” to już pięćdziesiąta pozycja w serii „Proza” wydawnictwa Artura Burszty. Premiery powieści zapowiedziana została na kwiecień.
fot. Biuro Literackie
TweetKategoria: premiery i zapowiedzi
