Niepublikowane dotąd wczesne opowiadania Hłaski we wrześniu w księgarniach!

19 lipca 2016

wczesne-opowiadania-hlaski
Jak się okazuje, archiwa Marka Hłaski zgromadzone w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu, kryły przed czytelnikami więcej skarbów niż tylko wydaną w zeszłym roku powieść „Wilk”. Wydawnictwo Iskry zapowiada na 28 września premierę tomu „Najlepsze lata naszego życia”, w którym zebrane zostaną niepublikowane dotąd wczesne opowiadania pisarza, które udało się odnaleźć po uważnych przestudiowaniu jego teczek ze szkicami i brudnopisami.

Opowiadania zgromadzone w niniejszym tomie należą do juweniliów Hłaski. Po przekopaniu się przez archiwa autora udało się ustalić, że na przestrzeni pięciu lat – od podjęcia pierwszych prób warsztatowych w 1951 roku do momentu debiutu wydawniczego w kwietniu 1956 roku ? napisał kilkanaście tekstów, które uznać można za pełnoprawne utwory. W przeważającej części powstały one w atmosferze fascynacji i zauroczenia socrealizmem. Co więcej, pisząc je, Hłasko odgrywał legendarną, sprowokowaną przez siebie i podjętą później przez popkulturę, rolę szofera, który tworzy w chwilach wolnych od prowadzenia wozu. A więc mistyfikacja, jakiej dopuszczał się wobec Bohdana Czeszki, Igora Newerlego, a później całego środowiska literackiego Warszawy, nie była całkowicie zmyślona, lecz zawierała w sobie sporą dozę prawdy (choć zmanipulowanej).

Dziesięć opowiadań i dwa artykuły zamieszczone w niniejszym tomie uzupełniają i jednocześnie wypełniają młodzieńczy dorobek literacki Hłaski. Na ich podstawie wytyczyć można drogę, jaką przebył początkujący pisarz: od zafascynowanego socrealizmem szofera po prowokującego władzę autora „Pierwszego kroku w chmurach”. Utwory stanowią podróż sentymentalną do czasów Polski stalinowskiej i jej często zniekształcanego przez literaturę obrazu.

Fakt, że wszystkie teksty zostały przez pisarza odrzucone, schowane do szuflady, świadczy o krytyce, jakiej poddawał swoją pracę literat. Dlaczego więc zdecydowano się na ich publikację? Dla edytora i wydawcy najważniejszym sygnałem było to, że Hłasko swych juweniliów nie zniszczył. Być może uznał je za niewystarczająco dobre, być może stanowiły jedynie wprawki warsztatowe, być może chciał zadebiutować czymś bardziej spektakularnym. „Kluczowa kwestia zachowania tekstów upoważnia niejako do ich publikacji, tym bardziej, że ? biorąc pod uwagę wiek autora ? stwierdzić trzeba, że nie są one ani marne, ani kompromitujące. Otwierają natomiast na nowo dyskusję nad obecnością socrealizmu w twórczości Marka Hłaski” – tłumaczy Radosław Młynarczyk, który odpowiedzialny jest za odnalezienie i naukowe opracowanie tych utworów.

Niniejszy tom stanowi kontynuację powziętego ubiegłoroczną publikacją „Wilka” zamiaru uzupełnienia spuścizny literackiej Marka Hłaski. Ustalenia wówczas poczynione dowodziły, że na młodzieńczy dorobek pisarza składają się dwie powieści ? „Sonata marymoncka” oraz „Wilk” ? a także kilka opowiadań: „Baza sokołowska”, „Trudna wiosna” i „Pamiętasz, Wanda”. Trzeba jednak było zweryfikować ten pogląd, gdyż archiwa zgromadzone w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich kryły w sobie kolejne teksty. Rozpoczęte w ubiegłym roku przedsięwzięcie wypełnienia literackiej spuścizny Marka Hłaski zostało w zasadzie wykonane. W zachowanym archiwum nie ma już ani jednego tekstu, który uznać można za skończony, stanowiący osobną całość literacką.

„Wzbogacenie kanonu o juwenilia pisarza stanowi nie tylko atrakcję, ciekawostkę czytelniczą, ale przede wszystkim rzuca nowe światło na całą twórczość autora 'Cmentarzy’. Pozwala na prześledzenie genezy jego dojrzałego pisarstwa, ukazuje młodzieńcze inspiracje Hłaski, a także początki poszukiwań własnej poetyki, która wykwitła w pełni już w 'Pierwszym kroku w chmurach’. Ponadto ? co może najważniejsze ? teksty zgromadzone w niniejszym tomie posiadają niezaprzeczalną wartość literacką. Stanowią niezwykle odważne próby uchwycenia (czy raczej odkłamania) otaczającej pisarza rzeczywistości” – pisze w posłowiu do książki Radosław Młynarczyk.

Tom „Najlepsze lata naszego życia” ukaże się w dwóch edycjach – standardowej oraz poszerzonej o opracowanie naukowe. Premiera zapowiedziana jest na 28 września.

Tematy: , , , , ,

Kategoria: premiery i zapowiedzi