„Londyn 1967” Piotra Szaroty – portret Swingującego Londynu w dobie rewolucji kulturowej

14 października 2016

londyn-1967-premiera-1
Ten rok i to miejsce odegrały w historii współczesnej kultury rolę przełomową. W opublikowanej nakładem Wydawnictwa Iskry książce „Londyn 1967” Piotr Szarota zabiera czytelników w podróż w czasie do najgorętszego okresu Swingującego Londynu.

Chyba żaden inny rok nie znaczył tak wiele dla historii kultury popularnej, jak 1967. Wtedy to zadebiutowali Pink Floyd, The Doors, Velvet Underground i Jimi Hendrix, a uznane gwiazdy, jak The Beatles czy The Rolling Stones, nagrały jedne z najważniejszych płyt w swoim dorobku. Do kin trafiło „Powiększenie” Antonioniego i „Absolwent” Nicholsa, a Kubrick zrealizował zdjęcia do „2001: Odysei kosmicznej”. Kulturowa rewolucja swym zasięgiem objęła nie tylko modę, która odeszła od stonowanych i ugrzecznionych kostiumów na rzecz kolorów i fantazyjnych krojów, ale też obyczajowość, co uwidaczniało się chociażby w idei wolnej miłości.

Epicentrum wydarzeń stanowił Londyn, do czego przyczynił się m.in. jeden z numerów magazynu „Time” opublikowany w kwietniu 1966 roku, gdzie z zachwytem pisano o tym „swingującym” mieście jako wyjątkowym miejscu, gdzie wiele się dzieje i można tworzyć w nieskrępowany sposób. „Londyn stawał się magnetycznym miejscem, do którego przyjeżdżali artyści i pisarze z całego świata, wielu przyjechało ze Stanów Zjednoczonych” – mówił niedawno Piotr Szarota na falach Radia Dla Ciebie. „Taka kreatywna atmosfera zaowocowała czymś spektakularnym”.

londyn-1967-premiera-2

W książce „Londyn 1967” autor, dyrektor Instytutu Psychologii PAN i specjalista w dziedzinie psychologii kulturowej, tworzy intrygujący portret tego szczególnego roku w tym konkretnym mieście.

Przylatujemy do Londynu wraz z pewnym utalentowanym ciemnoskórym gitarzystą o banalnym pseudonimie Jimmy James, który z pomocą nowego menadżera założy Jimi Hendrix Experience, wywracając muzykę rockową do góry nogami. Podążamy w ślad za przybyłą z USA mało znaną artystką Yoko Ono smalącą cholewki do Johna Lennona. Pomagamy Sharon Tate w przeprowadzce do Romana Polańskiego. Obserwujemy, jak rodzi się płyta „Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band” oraz jej okładka autorstwa samozwańczego ojca pop-artu, Petera Blake’a. Dowiadujemy się, w jakich okolicznościach poznali się Paul McCartney i William S. Burroughs oraz jaki wpływ na muzykę The Beatles wywarł autor „Nagiego lunchu”. W poszukiwaniu oryginalnych strojów odwiedzamy modny butik Barbary Hulanicki. Przyglądamy się też, jak ikoniczna modelka Twiggy po raz pierwszy występuje na pokazie w spódnicy, która kończyła się trzydzieści centymetrów nad kolanami. W Londynie przebywa akurat Michelangelo Antonioni, gdzie nakręcił swój najnowszy film i zaprzyjaźnia się z całym tamtejszym artystycznym światkiem.

londyn-1967-premiera-3

Czas narodzin psychodelii to również gwałtowny wzrost popularności narkotyków. Jesteśmy więc świadkami nalotu policji na willę Keitha Richardsa. Poznajemy przy okazji największych londyńskich bon vivantów, którzy utrwalili się na kartach popkulturowej historii jedynie dzięki swemu barwnemu życiu. Galerię postaci otwiera swingujący dandys i arystokrata Stasha Klossowski De Rola, który w konsumpcji LSD potrafił zawstydzić nawet Syda Barretta. Nie mogło też zabraknąć marszanda Roberta Frasera, któremu wprawdzie nie udało się zrobić kariery w świecie sztuki, za to zyskał nieśmiertelność, gdy podczas obławy policyjnej dał się sfotografować zakuty w kajdanki z Mickiem Jaggerem na tylnym siedzeniu radiowozu.

Obraz epoki nie byłby pełny, gdyby Piotr Szarota nie odnotował zmiany warty, jaka następowała w kulturze. To właśnie w 1967 roku legenda kina niemego Charlie Chaplin poniósł sromotną klęskę wraz z premierą swego ostatniego filmu „Hrabina z Hongkongu”, przez co zupełnie znielubił Londyn i jego filmowych krytyków. Dowiadujemy się również, jak na zachodzące zmiany zareagowali Philip Larkin czy obchodzący podówczas 95. urodziny Bertrand Russell. Dwanaście miesięcy 1967 roku nie istniało bez kontekstu, toteż autor robi wycieczki w przeszłość i podpowiada, co z bohaterami wydarzeń miało stać się niebawem. Książka pełna jest anegdot, ale też interesujących z punktu badawczego obserwacji, dzięki którym czytelnik w pełni może poznać realia Swingującego Londynu.

„Londyn 1967” ukazał się nakładem Wydawnictwa Iskry.

Artur Maszota
fot. H. Grobe/Wikimedia Commons, The National Archives UK/Flickr
rys. Alejandro Luisi/Deviant Art

Tematy: , , , , ,

Kategoria: premiery i zapowiedzi