Książki i komiksy w zapowiedziach Wydawnictwa Marginesy na jesień 2019

4 września 2019


Kryminały, literatura piękna i faktu, poezja i komiksy ? Marginesy przygotowały na jesień zróżnicowaną, lecz jak zawsze bardzo atrakcyjną ofertę wydawniczą. Oto tytuły, których możemy spodziewać się w najbliższych miesiącach.

Matthew Desmond „Eksmitowani. Nędza i zysk w amerykańskim mieście”, tłum. Tomasz S. Gałązka, premiera: 18 września

Reportaż uhonorowany w 2017 roku Nagrodą Pulitzera. Dotąd rozmowy o biedzie skupiały się na bezrobociu, pomocy społecznej i przepełnionych więzieniach. Matthew Desmond, socjolog Uniwersytetu Harvarda, postanowił uzupełnić ten obraz o problemy mieszkaniowe tych, którzy wydają na czynsz prawie całą pensję, a czasem więcej, przez co wpadają w spiralę długów. Tętniące życiem i wrażliwością opisy ukazują jeden z najbardziej pierwotnych lęków ? przed brakiem bezpieczeństwa.

„Eksmitowani” to niemal powieściowy, intymny portret ośmiu rodzin, które sięgnęły dna. Aby lepiej je poznać, Desmond zamieszkał na ponad rok w Milwaukee na osiedlu przyczep kempingowych, a później w schronisku w centrum miasta. Przesiadywał na salach sądowych, pomagał w przeprowadzkach, pomieszkiwał w pustostanach. Kłócił się, chodził do kościoła, opiekował się dziećmi. Był świadkiem rozmów z właścicielami mieszkań i widział zarówno niezwykłe akty dobroci, jak i straszliwą znieczulicę.

Piotr Rogoża „Niszcz, powiedziała”, premiera: 18 września

Zaginięcie byłej dziewczyny, która najwidoczniej prowadziła podwójne życie, zapowiada początek koszmaru Szymona, trzydziestoletniego copywritera. Nagle piętrzą się dziwne przypadki, a nowi pracodawcy zdają się skrywać wiele sekretów. Szymon uświadamia sobie, że uczestniczy w upiornej grze, gdy hasło reklamowe, którego jest autorem, zostaje wykorzystane przez terrorystów odpowiedzialnych za śmierć kilkunastu osób. Od tego, czy w porę zrozumie zasady tej rozgrywki, zależy los? no właśnie: kogo? Całego miasta?

Obłęd gęstnieje, granica między rzeczywistością a specjalnie spreparowaną kreacją szybko się zaciera. Szymon staje do walki z niesprecyzowanym wrogiem, którego istnienia nawet nie jest pewien. Czy uda się zatrzymać kołowrót kłamstw i podejrzeń? Kto tak naprawdę jest ofiarą, kto wrogiem, a kto przyjacielem? Ślady prowadzą w warszawską noc i rozmywają się w jesiennej szarudze. Życie zaczyna przypominać fikcję reklamy?

Charlotte Malterre-Barthes, Zosia Dzierżawska „Eileen Gray. Dom pod słońcem”, tłum. Jacek Żuławnik, premiera: 25 września

Rok 1924, południe Francji. Rozpoczyna się budowa położonej nad morzem willi. Niespełna 100 lat później budynek nazwany E-1027 uznawany jest za kamień milowy projektowania, a jego autorka, Eileen Gray, za pionierkę modernistycznego designu i architektury.

To podczas szalonych lat 20. w Paryżu prace Gray osiągnęły niespotykany wcześniej poziom innowacji. Dążenie do tworzenia sztuki, która będzie jednocześnie funkcjonalna i zmysłowa zaprowadziło ją do stworzenia niezwykłego domu, najodważniejszego dzieła w jej karierze. Jednak życie w cieniu męskich współpracowników i konflikt z legendarnym Le Corbusierem nieomal doprowadziły do całkowitego wymazania Gray z kart historii architektury.

Komiks polskiej rysowniczki Zosi Dzierżawskiej i francuskiej architektki Charlotte Malterre-Barthes przybliża życie i dzieło tej niezwykłej artystki ? prawdziwej wizjonerki, która nie idąc na kompromisy zawsze szukała artystycznej doskonałości.

Boris Golzio „Kroniki Francine R.”, tłum. Olga Mysłowska, premiera: 2 października

Gestapo aresztowało Francine R. i jej siostrę 6 kwietnia 1944 roku. Powodem był udział ich brata Joann?sa w ruchu oporu. Obie kobiety najpierw znalazły się w transporcie z innymi uwięzionymi, a potem je rozdzielono. Siostra Francine trafiła do obozu pracy w Hanowerze, a ona sama najpierw do obozu w Ravensbruck, a potem do jednej z fabryk broni doglądanych przez Hermana Göringa.

Podróż Francine była niezwykle ciężka. Bito ją od momentu aresztowania przez Gestapo, nieustannie poniżano, przewożono bydlęcymi wagonami, szczuto psami na platformach obozów pracy, poddawano medycznym eksperymentom, delegowano do rozbierania zwłok i odbierania dobytku żywym, zmuszano do katorżniczej pracy? Jednak kobieta nigdy nie utraciła nadziei, że wyjdzie z tego piekła.

O swoich wojennych przeżyciach Francine opowiedziała ze szczegółami Borisowi Golzio. Ten przez długi czas nie wiedział, co z tym szokującym materiałem zrobić, by w końcu zdecydować się na uczynienie z tej rozmowy powieści graficznej. Każde słowo w komiksie pochodzi z opowieści Francine i oddaje jej dosadny sposób mówienia, powtórzenia, wahnięcia w głosie. Wszystko po to, by jak najbardziej zbliżyć się do prawdy ukrytej w słowach kobiety. Jednej z wielu uwięzionych, których głos, każde słowo powinny zostać ocalone od zapomnienia.

Lucy Jones „Lisy. Historia miłości i odrazy”, tłum. Adam Pluszka, premiera: 9 października

Lis nie jest dużym drapieżnikiem, ale efektownym: smukła ognista sylwetka, gruba kita z białą końcówką i dzikie, ale przenikliwie inteligentne oczy. Poza tym potrafi zjeść niemal wszystko (poluje na gryzonie, zające, wydry i ptaki, wyjada jaja z gniazd, nie pogardzi dżdżownicami, padliną ani owadami, a jesienią zdarza mu się przejść na dietę owocową) i zasiedlić niemal każde terytorium ? od Afryki aż po krąg polarny. I coraz częściej przenika do miast.

Od wieków wzbudza też kontrowersje. W mitologii greckiej był potworem, jednym z dzieci Echidny. W folklorze francuskim zapisała się postać Renarta, uosobienia przebiegłości i sprytu. W świecie arabskim uważane są za stworzenia tchórzliwe, słabe i przebiegłe, ale wierzy się, że potrafią oszukać śmierć. W Biblii lisami nazywano fałszywych proroków. Ta pasjonująca historia opowiada nie tylko o fascynującym stworzeniu, ale i o tym, co nasz stosunek do lisa mówi o nas i o naszym związku ze światem przyrody.

Barbara Gawryluk „Ilustratorzy, ilustratorki. Motylki z okładki i smoki bez wąsów”, premiera: 16 października

Znakomici malarze, graficy, projektanci, którzy zamienili sztalugi i wielkie sale wystawowe na książki dla najmłodszych czytelników, są dzisiaj skarbem narodowym.

Wszyscy najpierw kojarzymy ilustrację Szancera, a potem baśń o królowej śniegu. Ferdynand wspaniały już zawsze będzie wyglądał jak z ilustracji Kazimierza Mikulskiego, a jeże z książeczki Wandy Chotomskiej są dla nas uroczymi zwierzątkami z ilustracji Mieczysława Pokory. Bajkowe koty autorstwa Marii Konwickiej każdy chciałby mieć w domu, tak jak „świerszczyki” i „misie” wypełnione pięknymi rysunkami Bożeny Truchanowskiej czy Hanny Krajnik na zawsze już zostaną w naszym wspomnieniu. Dziś kupowane w antykwariatach i zdobywane na aukcjach, odkurzane i czytane na nowo cieszą starszych i najmłodszych.

Czym literatura dla dzieci fascynowała wybitnych artystów? Opowiadają o tym m.in. Elżbieta Gaudasińska, Zdzisław Witwicki, Bożena Truchanowska, Teresa Wilbik, Józef Wilkoń. Tych, których już nie ma, m.in. Olgę Siemaszko, Janinę Krzemińską, Zbigniewa Rychlickiego, Janusza Stannego czy Adama Kiliana, wspominają najbliżsi.

Ałbena Grabowska „Matki i córki”, premiera: 16 października

Nowa saga rodzinna autorki „Stulecia winnych”. Cztery kobiety, których losy przeplatają się z historią XX wieku. Cztery naznaczone traumą matki. Cztery córki, które mierzą się z rodzinną historią i próbują odkryć własne korzenie.

Prababka, babka, matka i córka zmagają się z tragiczną przeszłością. Maria podążyła za mężem zesłańcem na Sybir. Sabina była więźniarką obozu koncentracyjnego Ravensbru?ck. Magdalena straciła ukochanego i samotnie wychowywała córkę w czasach PRL-u. Lila żyje z piętnem dziecka niekochanego i uwikłanego w tajemnice. Każda z nich mierzy się z macierzyństwem w innych, dramatycznych okolicznościach i dla każdej jest to doświadczenie graniczne.

W domu bez mężczyzn kłębią się sekrety, niewyjaśnione historie opowiadane przez żyjące i martwe przodkinie. Najmłodsza z bohaterek oczekując dziecka, zastanawia się, jakie dziedzictwo przekaże swojej córce. Próbuje poznać przeszłość, ale co chwilę natrafia na mur niedopowiedzeń, kłamstw i przeinaczeń. Dziś już wiadomo, że trauma jest dziedziczona z pokolenia na pokolenie. Wydaje się jednak, że ból i lęk przed macierzyństwem można przekazać także inaczej, poprzez samą obecność. Czy wystarczy poznać własną historię, żeby przezwyciężyć strach przed bliskością i nie obarczać urazami z przeszłości kolejnych pokoleń?

Mike Lankford „Stać się Leonardem. Życie Leonarda da Vinci w widoku rozstrzelonym”, tłum. Michał Kłobukowski, premiera: 16 października

Portret Leonarda da Vinci ? geniusza, który od wieków pozostaje równie tajemniczy, co największe z jego dzieł. Dlaczego Leonardo da Vinci nie ukończył tak wielu ze swoich dzieł? Dlaczego jako zadeklarowany pacyfista konstruował machiny wojenne dla rodziny Borgiów? Dlaczego przez kilkadziesiąt lat wszędzie zabierał ze sobą Monę Lisę, jednak nigdy nie dokończył jej malować? Dlaczego pisał wspak i czy naprawdę toczył wojnę z Michałem Aniołem? I czy naprawdę był gejem?

W swojej przełomowej książce Mike Lankford rozbija mity i buduje Leonarda od nowa, opierając się na bogatym materiale dowodowym. Tworzy dla współczesnych czytelników portret geniusza, który od wieków pozostaje równie tajemniczy jak największe z jego dzieł. Lankford przybliża Włochy z czasów renesansu: zapachy, smaki i dźwięki. Czasy wojen, plag i intryg dworskich, zaciekle konkurujących ze sobą artystów oraz tyranów o morderczych skłonnościach i zamiłowaniu do sztuki.

Arne Jysch „Złoty Berlin”, premiera: 23 października

Adaptacja powieściowego bestsellera, który stał się podstawą najdroższego w historii niemieckiego przemysłu filmowego serialu: przemoc, seks, narkotyki i ukryty skarb.

Berlin, rok 1929. Komisarz Gereon Rath z powodów dyscyplinarnych zostaje przeniesiony z Kolonii do Berlina. Tu trafia do wydziału zajmującego się sprawami obyczajowymi, co traktuje jako degradację. Zaangażowany w sprawę szajki zajmującej się produkcją pornografii odkrywa jednak, że jest ona bardziej skomplikowana niż się początkowo wydawało.

„Złoty Berlin” to opowieść o korupcji, spisku i skandalu, dziejąca się na tle Berlina czasów Republiki Weimarskiej. Kraj pogrążony jest w ekonomicznym kryzysie, na ulicach co rusz dochodzi do starć z demonstrującymi „czerwonymi”, nasilają się ruchy narodowo-socjalistyczne. Ten historyczny thriller jest adaptacją bestsellerowego cyklu kryminalnych powieści Volkera Kutschera, który zainspirował powstanie najdroższego serialu w historii niemieckiego przemysłu filmowego.

Fabien Grolleau, Jeremie Royer „Karol Darwin. Jedyna taka podróż”, tłum. Paweł Łapiński, premiera: 23 października

Nagradzany komiks autorów „Audubona. Na skrzydłach świata” to fascynująca historia podróży, która zmieniła świat; przybliża odkrycia, które dały początek teorii ewolucji.

Jest rok 1831. Utalentowany, choć dość roztrzepany młodzieniec o nazwisku Karol Darwin wchodzi na pokład zacumowanego w londyńskim porcie okrętu Beagle. Podróż, która za chwilę się rozpocznie zmieni życie nie tylko tego młodego człowieka, ale także całą współczesną naukę…

Ta inteligentna i wciągająca powieść graficzna Fabiena Grolleau i Je?re?miego Royera śledzi losy legendarnego naukowca u progu wielkich odkryć. Bazując na wspomnieniach samego Darwina opisanych w „Podróży na okręcie Beagle”, sięgając po biograficzne i naukowe źródła, autorzy przedstawiają jego spotkania z obcymi kulturami, fascynację dziką przyrodą, czy znalezienie skamieniałości prehistorycznych gadów.

Barbara Banaś „Polski New Look”, premiera: 6 listopada

Czy coś naprawdę wartościowego pozostawił czas „odwilży” i okres „małej stabilizacji” w obszarze wzorniczych kreacji? Który z projektów przetrwał próbę czasu? Design przełomu dekad lat 50. i 60. XX wieku reklamowano często jako „new look”. Ten wpadający w ucho zwrot stał się hasłem wywoławczym debiutanckiej kolekcji Christiana Diora, do Polski zaś nowe trendy dotarły na krótko przed polityczną „odwilżą” 1956 roku. Niezwykłą rolę w propagowaniu „nowoczesności” i pojęcia „dobrego wzoru” odegrał założony przez Wandę Telakowską Instytut Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie. Ceramiczny design lat 50. i 60. w Polsce to jednak nie tylko projekty powstające w pracowniach Zakładu Ceramiki i Szkła IWP ? to ciekawa i dotąd rzadko prezentowana oferta polskich wytwórni porcelany, porcelitu i fajansu.

W tej bogato ilustrowanej książce (ponad 200 kolorowych fotografii) znajdują się informacje o historycznych kontekstach rozwoju europejskiego i polskiego wzornictwa i animatorskiej roli IWP. Są też historie i dokonania poszczególnych ośrodków wytwórni prywatnych i zakładów związanych z Cepelią. Książkę wzbogacają zapisy rozmów z projektantami, wykaz projektów rzeźby figuralnej i biogramy artystów.

Sylvia Plath „Dzienniki 1950-1962”, tłum. Paweł Stachura, Joanna Urban, premiera: 6 listopada

Nowe wydanie dzienników kultowej poetki. Kompletny zbiór obejmujący dwanaście ostatnich lat życia Sylwii Plath: studia, zmagania z depresją, kulisy małżeństwa i powstawania najważniejszych wierszy, aż do samobójczej śmierci w 1962 roku.

W wieku dziewięciu lat Sylvia Plath otrzymała od matki pierwszy dziennik i odtąd aż do samobójczej śmierci w lutym 1963 przelewała na papier wszystkie codzienne zmartwienia, lęki i namiętności, kreśląc tym samym wyjątkowy autoportret. Ten intymny obraz pozwala lepiej zrozumieć Plath i jej twórczość, a szczególnie wiersze składające się na tomiki „Kolos” i „Ariel”. To właśnie dzieła stworzone w ciągu ostatnich siedmiu miesięcy życia zapewniły Plath miano jednej z największych poetek XX wieku.

To wydanie zawiera dwadzieścia trzy zeszyty pochodzące z lat 1950?1962, a także tekst dwóch notesów rozpieczętowanych przez Hughesa tuż przed jego śmiercią w roku 1998. Mamy tu więc okres studiów w Smith College, przerwany w 1953 załamaniem nerwowym, pierwszą próbą samobójczą i hospitalizacją w szpitalu psychiatrycznym oraz czasy nauki w Cambridge. Poznajemy kulisy małżeństwa z Tedem Hughesem, rozpoczęcia kariery akademickiej i szybkiego porzucenia jej na rzecz pisarstwa. Wszystko to zostało uzupełnione archiwalnymi zdjęciami i rysunkami samej poetki.

Karol Darwin „Podróż na okręcie 'Beagle'”, tłum. Kazimierz Witalis Szarski, premiera: 13 listopada

Historia wyprawy, która doprowadziła do powstania przełomowego „O pochodzeniu gatunków” Karola Darwina. Pod koniec grudnia 1831 roku angielski okręt HMS „Beagle” pod dowództwem kapitana Roberta Fitzroya wypłynął z portu w Plymouth. Celem było sporządzenie map wybrzeża Ameryki Południowej. Na pokładzie statku w podróż życia wyruszył również dwudziestodwuletni przyrodnik Karol Darwin, który wszystkie swoje spostrzeżenia zapisywał w dzienniku.

Odwiedził między innymi Wyspy Zielonego Przylądka, gdzie w wysokim paśmie skał odkrył muszle, stanowiące dowód dla teorii o wznoszeniu i opadaniu lądu, Patagonię, w której odkrył szczątki wymarłych ogromnych ssaków, nieznanych dotąd nauce, był także w Chile, Peru, Tahiti, Nowej Zelandii czy Australii. Okręt dotarł także na Galapagos, gdzie zwiedzenie tamtejszych wysp stało się dla Darwina najdonioślejszym wydarzeniem, a obserwacje tu poczynione stały się punktem wyjścia dla teorii ewolucji. Zaplanowana na dwa lata wyprawa ostatecznie trwała ponad pięć lat. Tak długi okres zaowocował obszernymi notatkami na temat geologii, historii naturalnej, ludzi i kultur obcych krajów.

„Podróż na okręcie 'Beagle'” czyta się jak najlepsze książki przygodowe. To nie tylko fascynująca opowieść o odkrywaniu nieznanego, dziewiczego świata, gdzie nigdy dotąd nie stanęła stopa człowieka, ale i wgląd w jeden z najbardziej błyskotliwych umysłów epoki. Opowieść o tym, jak wiara zderza się z nauką ? w końcu to Darwin pokazał, że wszystkie żywe organizmy pochodzą od tego samego przodka. Bakterii, nie Boga. Ta podróż zmieniła oblicze świata.

Caspar Henderson „Nowa mapa cudów”, tłum. Zofia Szachnowska-Olesiejuk, Adam Olesiejuk, premiera: 13 listopada

Żyjemy w świecie, który znamy, którego niemal każdy zakątek został już dokładnie zbadany i przeanalizowany. Ale czy ta wiedza nie zniszczyła w nas czasem umiejętności zachwycania się? Zachwyt, argumentuje Caspar Henderson, jest niezwykle cenny, ponieważ potwierdza nasze człowieczeństwo i daje nadzieję na przyszłość. Na tym polega moc zachwytu i właśnie to powinniśmy w sobie pielęgnować. Ale czym się można zachwycić we współczesnym świecie? Co dziś jest cudem?

Nowa, genialna książka Hendersona korzysta z formy jednego z najstarszych i najbardziej znanych źródeł cudów: map. Duże, szczegółowe mappae mundi zachęcały ludzi średniowiecznej Europy do żywego wyobrażania sobie miejsc i spraw, których nigdy wcześniej nie widzieli: mantykory z głową człowieka, ciałem lwa i kłującym ogonem skorpiona, plemion jednookich, którzy walczyli z gryfami o diamenty i przerażających scytyjskich wojowników, którzy pili krew wrogów z ich czaszek. Choć mapy i opowieści, które z nich płynęły, mogą się nam wydawać co najmniej dziwne, aż tak wiele się nie zmieniło ? Henderson twierdzi bowiem, że nasze poglądy na dzisiejszy świat są czasami nie mniej niekompletne lub mylące. Naukowcy dopiero zaczynają pojmować ludzki mózg, donosząc na przykład, że jest on znacznie bardziej złożony niż jakikolwiek komputer, który moglibyśmy sobie wyobrazić. Nasze rozumienie rzeczywistości fizycznej jest żałośnie niepełne. Nowa mapa cudów bada te i inne sfery wspaniałości: sięga do dalekiej przeszłości, różnych kultur oraz do czasów współczesnych i zabiera czytelników w podróż od australijskich Aborygenów do świętych miejsc w Wielkiej Brytanii, zachowując jednocześnie trzeźwość umysłu i zadając pytania o podstawy poznawcze cudów i związek między cudem a nauką. Pięknie zilustrowana i napisana z dowcipem kontynuacja „Księgi zwierząt niemalże niemożliwych” jest fascynującym opisem mocy cudu i niezapomnianej refleksji nad jego znaczeniem dla naszej przyszłości.

Zuzanna Ginczanka „Wszystkie wiersze”, oprac. Izolda Kiec, premiera: 20 listopada

Tom „Wszystkie wiersze (1931-1944)” zawiera po raz pierwszy wszystkie odnalezione utwory zebrane Zuzanny Ginczanki, wzbogacone przede wszystkim o te dotąd niepublikowane: odnaleziony rękopis poematu „Pieśń nad Pieśniami” oraz wiersze z prasy. Edycja jest wzbogacona o materiały wizualne i tekstowe. Książka ukaże się w opracowaniu Izoldy Kiec ? literaturoznawczyni, teatrolożki i kulturoznawczyni.

Zuzanna Ginczanka była legendą przedwojennej, ostatniej cyganerii Warszawy, zaprzyjaźniona ze Skamandrytami, jak i z młodzieżą artystyczną, skupioną wokół Witolda Gombrowicza w Zodiaku i w redakcji nowo powstałego tygodnika satyrycznego „Szpilki”. Kresowianka, urodzona w 1917 roku w Kijowie, w rodzinie rosyjskich Żydów, wychowana w Równem Wołyńskim, w 1935 roku przeniosła się do stolicy za namową samego Juliana Tuwima, który patronował tej wyjątkowej urody wierszom, dostrzegając w nich wybitny poetycki talent.

Virginie Greiner, Daphne Collignon „Tamara Lempicka”, premiera: 20 listopada

Przepiękna wizualnie opowieść graficzna o polskiej malarce, skandalistce, ikonie epoki jazzu. Paryż, lata 20. XX wieku. Malarka Tamara de Lempicka, przyjaciółka Andre? Gide?a i Jeana Cocteau, jest jedną z gwiazd paryskiej bohemy. Prowokacyjna, wyzwolona i otwarcie biseksualna artystka wieczorami rzuca się w wir życia towarzyskiego, świata słynnych kabaretów szalonych lat dwudziestych w poszukiwaniu inspiracji, klientów, modelek lub jednorazowych romansów.

Intensywne nocne życie często kończy się kłótniami z mężem Tadeuszem, który zarzuca Tamarze, że zaniedbuje ich córką Kizette. Ale Tamara zawsze robi to, na co ma ochotę, szczególnie, że to właśnie z pieniędzy zarabianych przez nią na obrazach utrzymuje się cała rodzina. Takie są wyzwolone kobiety!

Komiks „Tamara de Lempicka” autorstwa Virginii Greiner i Daphne Collignon to fascynujący portret nowoczesnej, silnej i niezależnej kobiety. Pełne elegancji i zmysłowości wspomnienie życia czołowej artystki stylu Art Deco.

Tove Jansson „Muminki”, premiera: 27 listopada

Tove Jansson oprócz niezwykle popularnych na całym świecie książek o Muminkach stworzyła również wiele muminkowych opowieści w formie komiksowych pasków. Były one publikowane od 1954 roku przez największą wtedy gazetę na świecie ? „London Evening News”. W momencie szczytowej popularności przygody bohaterów z doliny Muminków śledziło na łamach prasy blisko 20 milionów czytelników w 40 krajach. Łącznie ukazały się 73 różne opowieści.

W pierwszym tomie znajdują się cztery historie autorstwa Tove ? „Muminek i zbójcy”, „Muminek i życie rodzinne”, „Muminki na Riwierze”, „Muminki na bezludnej wyspie”. Choć pojawiają się w nich postaci znane z książek, to komiksy nie są ich adaptacjami. To całkowicie niezależne opowieści pełne humoru, niespodziewanych zwrotów akcji i specyficznej muminkowej filozofii. To wyjątkowa lektura dla dzieci, jak i dorosłych.

Tematy: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Kategoria: premiery i zapowiedzi