Biuro Literackie zapowiada wybór poetyckich tekstów Boba Dylana w przekładzie Filipa Łobodzińskiego

6 stycznia 2017

Dobra wiadomość dla wszystkich tych, którzy narzekali, że w ofercie księgarskiej w naszym kraju można dostać tylko jedną książkę laureata literackiej Nagrody Nobla za rok 2016 (chodzi o „Kroniki tom 1”). W drugiej połowie lutego nakładem Biura Literackiego ukażą się poetyckie teksty Boba Dylana w przekładzie Filipa Łobodzińskiego. W tomie zatytułowanym „Duszny kraj” znajdzie się ponad 120 utworów opatrzonych krótkim komentarzem tłumacza.

Boba Dylana nie trzeba nikomu przedstawiać ? w trakcie trwającej ponad 50 lat kariery muzycznej nagrał niemal 500 piosenek, wydał ponad 70 krążków ze swoją muzyką. Kilkanaście razy był wyróżniany nagrodą Grammy (ostatnio w 2016 roku), za piosenkę do filmu „Cudowni chłopcy” przyznano mu Złotego Globa oraz Oscara, a w październiku 2016 roku ? „za stworzenie nowej formy poetyckiej ekspresji w obrębie wielkiej tradycji amerykańskiej piosenki” ? otrzymał literacką Nagrodę Nobla.

Kontrowersje związane z przyznaniem muzykowi i autorowi tekstów piosenek najważniejszego literackiego wyróżnienia na świecie można już odłożyć na bok. Dylan w swoich utworach przekraczał granice gatunków ? tak muzycznie, jak literacko, wielokrotnie też udowadniał, że tekstowa zawartość jego utworów jest, jeśli nie ważniejsza od muzycznej, to w każdym razie równie istotna. Przekłady najważniejszych i najbardziej znanych pieśni Dylana, m.in. „Blowin? in the Wind”, „A Hard Rain?s a-Gonna Fall” czy „The Times They Are a-Changin?”, dają temu wymowne świadectwo.

Dylan-poeta, autor tekstów piosenek, to postać wyjątkowa, w charakterystyczny tylko dla siebie sposób łącząca powagę i tajemniczość biblijnego proroka z wolnością i swobodą myślową włóczęgi. Bardzo wiele jego utworów czytać (słuchać) można jak biblijne przypowieści, Dylan zresztą niekiedy wyraźnie się do ich stylu odwołuje (np. przeciwstawiając sobie Szatana i Syna Pokoju w utworze „Man of Peace”), z drugiej strony ? równie często jego wiersze-piosenki brzmią jak ballady czy wręcz pieśni dziadowskie (np. kreślona z rozmachem historia zatonięcia Titanica w jego „Burzy”).

Za przekład tekstów odpowiedzialny jest Filip Łobodziński, dziennikarz i tłumacz, który przybliżył już polskim czytelnikom dzieła Mario Vargasa Llosy, Arturo Pérez-Reverte’a, biografię Jacka Kerouaca czy autobiografię Monty Pythona. Obok literatury Łobodziński od lat aktywnie działa również jako muzyk, nie szczędząc czytelnikom swojej wiedzy z zakresu popkultury, czego dowodem może być chociażby napisany wspólnie z Grzegorzem Brzozowiczem przewodnik „Sto płyt, które wstrząsnęły światem”. Wszystkie te pasje i aktywności warszawski dziennikarz mógł połączyć, dokonując przekładów poetyckich tekstów Dylana.

Twórczość Dylana tłumaczyli już w naszym kraju m.in. Marek Zgaiński i Daniel Wyszogrodzki, jednak praca Łobodzińskiego to, jak dotąd, najobszerniejszy wybór. Co więcej, każdy z utworów został opatrzony przez tłumacza krótkim komentarzem, wyjaśniającym niekiedy śmiałość decyzji translatorskich, częściej jednak przybliżającym czytelnikowi realia powstania konkretnej piosenki oraz stanowiącym próbę jej interpretacji. Z komentarza do „Like a Rolling Stone”, przełożonego ? dość brawurowo ? jako „Jak błądzący łach”, dowiadujemy się m.in.: „Sześć minut i legenda. Po wysłuchaniu tego singla w radiu Frank Zappa ponoć oświadczył: 'Załatwione, już nic nie muszę’. A potem pojął, że poza nim niewielu odebrało sygnał nowego myślenia, dlatego sam musiał zacząć nagrywać”.

„Duszny kraj” nie jest jedynym przedsięwzięciem związanym z zeszłorocznym Noblistą, które przygotowuje Filip Łobodziński. Jeszcze przed premierą książki, ukaże się bowiem płyta zespołu Dylan.pl. Oprócz Łobodzińskiego zespół tworzą Jacek Wąsowski z Elektrycznych Gitar, Marek Wojtczak z Zespołu Reprezentacyjnego i Krzysztof Poliński grający z Urszulą. Na krążku artyści zaprezentują własne aranżacje utworów Dylana do wybranych testów w przekładzie Łobodzińskiego.

Biuro Literackie zapowiada również w nowym roku kontynuowanie cykli „Klasycy z Europy” (pod koniec stycznia ukaże się „Zimowe królestwo” Philipa Larkina w przekładzie Jacka Dehnela) oraz „Proza z Europy” („Nad rzeką” Esther Kinsky i „Pamięć” Pétera Nadasa w tłumaczeniach Sławy Lisieckiej i Elżbiety Sobolewskiej). Możemy spodziewać się również premiery „Ciemnej materii” Rae Armantrout (w tłumaczeniu Kacpra Bartczaka).

Poniżej możecie przeczytać tekst Dylana „Man gave names to all the animals” w tłumaczeniu Filipa Łobodzińskiego: