Biuro Literackie zapowiada na styczeń polski przekład eksperymentalnej powieści Boba Dylana
Po wielkim sukcesie „Dusznego kraju” ? pierwszej polskojęzycznej antologii tekstów Boba Dylana, Biuro Literackie idzie za ciosem i zapowiada na początek 2018 roku polską premierę „Tarantuli”, jedynej powieści laureata literackiego Nobla z 2016 roku. Za przekład legendarnej książki, która trafi do księgarń 8 stycznia, odpowiadał będzie znawca twórczości Boba Dylana, muzyk i dziennikarz Filip Łobodziński.
Historia powstania eksperymentalnej powieści Dylana jest ciekawa. Muzyk w zasadzie nigdy nie planował napisać książki. W połowie lat 60. zaczął sprzedawać sporo płyt, co przełożyło się na zainteresowanie dziennikarzy, którzy chcieli pisać o „wschodzącej gwieździe”. Reporterzy nieustannie pytali menadżera Dylana, czy artysta pisze coś jeszcze oprócz piosenek. Ten zaś uznał, że odpowiedź negatywna nikogo nie usatysfakcjonuje, dlatego zaczął rozpowiadać, że faktycznie ? powstaje książka. Natychmiast pojawili się zainteresowani wydawcy, którzy składali coraz atrakcyjniejsze oferty. W końcu więc Dylan zabrał się za pisanie. Jak mówił po latach w jednym z wywiadów, wszystkim tym ludziom zawdzięczał książkę.
Pierwszą wersję muzyk napisał w pokojach hotelowych i innych miejscach w ciągu zaledwie jednego tygodnia 1965 roku. Kiedy jednak później przeczytał to, co spłodził, uznał, że nie może tego upublicznić. Zdawał sobie sprawę, że wydawcy przyjmą wszystko, co tylko udałoby się sprzedać, ale przecież nie o to chodziło. Napisał więc nową książkę, ale z niej również nie był do końca zadowolony. Zabrał manuskrypt w trasę. Zamierzał przerobić tekst, dlatego woził ze sobą po całym świecie maszynę do pisania. Wypadek motocyklowy z lipca 1966 roku sprawił jednak, że premiera znowu się opóźniła. Dylan przestał zwracać uwagę na naciski wydawcy i na spokojnie ukończył powieść, studiując przy okazji liczne dzieła poetów, którzy mogli naprowadzić go na właściwą drogę. Oficjalną premierę „Tarantula” miała dopiero w 1971 roku (wcześniej na czarnym rynku krążyło wiele bootlegów książki).
Poetycką prozę zawartą w książce zestawiano z twórczością beatników: Kerouaca, Burroughsa czy Ginsberga i porównywaną z techniką Joyce?a. Nie można jednak nie dostrzec również wpływów Arthura Rimbaud. Na kartach „Tarantuli” ? podobnie jak w tekstach piosenek ? Dylan bierze na warsztat rozmaite amerykańskie mity, wątki z ballad, opowieści ulicznych, ale tym razem przepuszcza je przez strumień świadomości, rozbijając je ironią, parodią, śmiechem. To samo robi w polskim tłumaczeniu Łobodziński, wzbogacając tekst o skojarzenia typowo polskie ? niejednokrotnie bardzo aktualne ? dzięki czemu odsłania w tej eksperymentalnej prozie dodatkowe pokłady interpretacyjne.
„Praca nad tą książką dobitnie potwierdziła moją intuicję, że przekład literacki to nie to samo, co tłumaczenie literatury” ? przyznaje Łobodziński. „Musiałem wielokrotnie napisać niejako tekst na nowo od siebie, łapiąc trans i pozawerbalną energię z tekstu Dylana, a pomogły mi w tym inspiracje, czerpane z wczesnych powieści Vargasa Llosy, poezji Ginsberga i pewnego fragmentu mikropowieści Stefana Themersona 'Kardynał Pölätüo'”.
Bob Dylan podczas swojej kariery muzycznej wydał ponad 70 płyt długogrających (albumów studyjnych i koncertowych, kompilacji). Ten legendarny wokalista, pisarz i poeta kilka razy był wyróżniany Nagrodą Grammy, za piosenkę do filmu „Wonder Boys” został uhonorowany Złotym Globem oraz Oscarem, w 2008 roku dostał specjalną nagrodę Pulitzera, a wreszcie ? w październiku 2016 roku ? otrzymał literacką Nagrodę Nobla za „stworzenie nowych form poetyckiej ekspresji”.
Filip Łobodziński urodził się w 1959 roku. Jest iberystą, dziennikarzem, muzykiem. Tłumaczy z angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego, katalońskiego, portugalskiego oraz ladino. Laureat Nagrody Instytutu Cervantesa w Warszawie w 2005 roku za najlepszy przekład literacki. Współzałożyciel Zespołu Reprezentacyjnego (działającego od 1983 roku, nagrali sześć płyt) oraz projektu dylan.pl (założonego w 2014 roku, w dorobku jedna płyta), specjalizującego się w wykonywaniu jego przekładów piosenek Boba Dylana.
[am]
źródło: Biuro Literackie, Rolling Stone, Expecting Rain
Kategoria: premiery i zapowiedzi
