5 gorących premier poetyckich z okazji Festiwalu Miłosza

7 czerwca 2017


Z okazji odbywającego się od środy 7 czerwca w Krakowie Festiwalu Miłosza wydawnictwa a5, Instytut Mikołowski, Lokator Media, Wydawnictwo Literackie i Wydawnictwo Znak przygotowały polskie przekłady dzieł pięciorga zagranicznych gości tegorocznej edycji imprezy: Linn Hansén, Petra Hruški, Antjie Krog, Roberta Pinsky?ego i Joachima Sartoriusa.

Szwedzka poetka Linn Hansén przez wiele lat była kuratorką Festiwalu Poezji w Göteborgu. Aktywnie działa na rzecz azylantów, konstruując poezję z różnych stwierdzeń, pytań i sloganów, które pozornie nie mają ze sobą związku, ale jako całość świetnie opisują przepaść pomiędzy jednostką a systemem. Polski przekład książki autorstwa Justyny Czechowskiej zatytułowany „Przejdź do historii” ukazuje się nakładem wydawnictwa Lokator Media. Przez całe sześćdziesiąt jeden stron poetyckiego zbioru Hansén mierzy się z historią. To zaskakujące u kogoś, kto pochodzi z kraju, w którym historia nigdy nie była tak ważna, jak w lepiej nam znanych partiach Europy. Czym jest dla niej historia: wszystkim, co minęło? Gdzie ma początek? Jak się skończy? Czy wzbudza nostalgię? Co nią kieruje i czy ta kierownicza siła różni się od natury? Czy jest sens o to pytać? Szwedzka poetka z wielką pasją, oszczędnością słowa, wystawiając na próby wielkie klasyczne formuły, kreśli dzisiejszy stan świata. To więcej niż sztuka pamięci: sztuka budzenia lęku i nadziei, skrytych w tym, co było i być może będzie.

Wybór wierszy kolejnego znakomitego gościa Festiwalu ? Petra Hruški, czeskiego poety, scenarzysty i krytyka literackiego przygotował Instytut Mikołowski. Hruška jest współorganizatorem wieczorów literackich, festiwali i wystaw w Ostrawie. To jeden z najbardziej uznanych poetów czeskich po 1989. Mówi się o nim jako o poecie niepokoju i ukrytego niebezpieczeństwa codziennego życia. Polski przekład tomiku pod tytułem „Darmaty” przygotował Franciszek Nastulczyk. „Ostrawa ? miasto specyficzne, postindustrialny krajobraz z wieżami nieczynnych kopalń. Zdewastowane przemysłowe miasto, w którym żyje i tworzy poeta. Nad mętną rzeką Ostrawicą. Petr Hruška zmaga się z niezrozumiałością języka, który traci komunikatywność. Mówi nam, że nie rozumiemy komunikatów przychodzących ze wszystkich stron: gazet, internetu, a nawet z rozmów z najbliższymi. Tytuł 'Darmaty’ jest słowem zasłyszanym nad rzeką, z daleka, w którym łączy się daremność z dramatem. Tak jak w codziennym życiu, kiedy domyślamy się znaczeń w słowach, krajobrazach i wydarzeniach, dziejących się w tej chwili. Niemożliwość porozumienia jest sednem tej książki. Jest dramatem języka i poezji. Poeta stara się przezwyciężyć i zapisać tę niemożliwość. Ale też precyzyjnie opisać miejsce i osoby tego codziennego dramatu” – pisze tłumacz Franciszek Nastulczyk.

Antjie Krog to poetka, pisarka, dziennikarka i nauczycielka akademicka pochodzenia afrykanerskiego. Jest autorką licznych tomów poezji, prozy i dramatu. Jej pierwszy opublikowany wiersz pojawił się w gazetce szkolnej i zszokował konserwatywne środowisko Afrykanerów swoim mocnym głosem sprzeciwu wobec polityki apartheidu. Zbiór wierszy pt. „Ciało ograbione” w tłumaczeniu Jerzego Kocha ukaże się nakładem Wydawnictwa Literackiego. To poezja emocjonalna i emancypacyjna, niepohamowana i wyzywająca. Krog pisze wiersze przepełnione wściekłością białej kobiety wyrywającej się z patriarchalnego systemu oraz Afrykanerki stającej się Południowoafrykanką. Emocjonalne napięcie ? na pograniczu eksplozji ? przesyca zarówno wiersze zaangażowane politycznie, jak i erotyki. Zamiast dystansu ? identyfikacja, etyka jest przedkładana nad estetykę, a konserwatyzm zastępowany rewolucyjnym zaangażowaniem.

Przed nami również premierowe wydanie wierszy Roberta Pinsky?ego ? amerykańskiego poety, eseisty, krytyka literatury i tłumacza, którego polskie przekłady autorstwa Stanisława Barańczaka, Mieczysława Godynia, Renaty Gorczyńskiej, Agaty Hołobut, Justyna Hunii i Adama Szostkiewicza ukazują się nakładem Znaku w tomie pt. „Terrarium dla snów”. Poezja jest dla Pinsky?ego istotnym elementem życia społecznego ? to jego zdaniem demokratyczna siła spajającą duszę, emocje i ciało czytelnika w integralną całość. W twórczości autora trwały ślad odcisnęła pulsująca energia amerykańskich ulic i miast. Jednocześnie swobodnie porusza się on wśród starych mitów, odwołuje się do wielu kultur, wydarzeń historycznych, religii i filozofii.

Gościem Festiwalu będzie także urodzony w Niemczech poeta, prawnik i dyplomata ? Joachim Sartorius. Zajmował wiele stanowisk związanych z międzynarodową polityką kulturalną ? był m.in. sekretarzem generalnym w Instytucie Goethego oraz dyrektorem artystycznym Berlin Festival. Wiersze w tomiku „Zegar szronu” w tłumaczeniu Ryszarda Krynickiego ukazują się nakładem Wydawnictwa a5. Doświadczenie różnych kultur i różnych światów językowych jest bardzo istotnym tłem poezji Sartorius, która, jak pisze Cees Noteboom, nie jest programowo filozoficzna, ale jej podstawą jest określony sposób myślenia, tak subtelnie wpleciony w tkankę słowną, że dopiero podczas próby tłumaczenia na inny język staje się widoczne, iż mamy do czynienia z bardzo wyrazistym obrazem świata, nie dającym się w pełni przenieść do innego języka.

Tegoroczna, szósta już edycja Festiwalu Miłosza, upływa pod hasłem „Zaczynając od moich ulic”. Ten tytuł jednego ze zbiorów esejów Miłosza posłużył organizatorom festiwalu jako pretekst do przyjrzenia się kondycji współczesnego człowieka. „Żyjemy w czasach narcystycznych, w których często nie ma miejsca na bycie indywidualnym, oryginalnym, czy po prostu na bycie sobą” ? mówi dyrektor artystyczny festiwalu, Krzysztof Siwczyk. „W tej edycji festiwalu nawołujemy właśnie do odzyskania intymności i indywidualizmu. A któż może pomóc nam to zrobić, jeśli nie poeci?”

Autorzy wymienionych wyżej tomików przyjechali do Krakowa z trzech kontynentów. „Poeci ci, mimo swego wybitnego dorobku, nie są znani większości Polaków. Dlatego organizatorzy festiwalu, przy współpracy z pięcioma wydawnictwami, zdecydowali się na przetłumaczenie i wydanie zbiorów ich wierszy. Mam nadzieję, że te tomiki przyniosą polszczyźnie jakąś nową wartość i indywidualność, o które tak bardzo chcemy w tej edycji festiwalu walczyć” ? dodaje Siwczyk.

Festiwal Miłosza trwa do niedzieli 11 czerwca. Szczegółowy program znajdziecie na oficjalnej stronie imprezy.

Tematy: , , , , , , , , , , , ,

Kategoria: premiery i zapowiedzi