1-7 maja 2023 – najciekawsze premiery tygodnia poleca Booklips.pl

7 maja 2023

W pierwszych dniach maja na księgarskich półkach pojawiło się niewiele nowych tytułów, ale za to bardzo interesujących. Przedstawiamy najciekawsze książki opublikowane w dniach o 1 do 7 maja.

Théophile Gautier „Kaprysy i zygzaki” | Opis wydawcy: „Kaprysy i zygzaki” to zbiór beletryzowanych tekstów Théophile’a Gautiera (1811-1872), przedstawiciela francuskiego romantyzmu, prekursora parnasizmu. Zbiór tekstów podróżniczych lub nawiązujących do konwencji „podróży”, a zarazem wariacje na strunie gatunku, antypodróże, zygzaki i kaprysy. Początkowo ukazywały się one w latach 1836–1851 na łamach wysokonakładowej prasy, potem autor wydał je w postaci książkowej. Na polu literatury podróżniczej (można chyba zaufać takim znawcom, jak Charles Baudelaire czy Henry James) literacki kunszt Gautiera objawił się najdobitniej. W każdym z tych wspaniale napisanych tekstów widać próbę odświeżenia gatunku, za każdym razem mamy do czynienia z oryginalnymi środkami i strategiami do tego wiodącymi.

Gautier, opisując podróż do Belgii i Holandii, konsekwentnie wywraca na nice konwencję, choćby poprzez ustawiczne sięganie po środki parodii, ironii i autoironii. „Podróżuje” do Chin: pretekstem do rozważań o chińskiej kulturze jest jego wizyta na pokładzie chińskiej dżonki zacumowanej przy nabrzeżu Tamizy. „Podróżuje” do Indii: snuje fantazje na temat hinduskiej religii, sztuki i indyjskiego rzemiosła, zwiedzając indyjską ekspozycję na wystawie światowej w 1851 roku. W tych dwóch ostatnich przypadkach podróże de facto się nie odbyły, ale też nie były autorowi do niczego potrzebne. Jeszcze dalej autor posuwa się w „Paryżu przyszłości”, snując utopijną wizję zaprzęgnięcia najnowszych zdobyczy cywilizacji, podporządkowanych dotychczas nikczemnie „utylitarnym” celom, aby nadać właściwą formę sztuce współczesnej i właściwy wyraz nowoczesności.

Oprócz samego zamysłu, humoru, pięknego, wysmakowanego języka (zarówno Victor Hugo, jak i Sainte-Beuve nie bez racji uważali Gautiera za jednego z najwybitniejszych francuskich stylistów), łączącego lekki ton felietonu z najwyższym literackim kunsztem, jednym z głównych walorów tej książki jest też okres jej powstawania. Połowa XIX wieku to moment, w którym rewolucja przemysłowa i zjawiska globalizacji nabierają rozpędu, świat gwałtownie przeobraża się, jednocześnie rozciągając się i kurcząc, słowem są to początki naszej nowoczesności. Gautier przygląda się narodzinom tego świata in statu nascendi, z zaciekawieniem, niekiedy fascynacją artysty, ale także z niepokojem i zgrozą.

André Gide „Lochy Watykanu” | Opis wydawcy: Leon XIII zostaje uwięziony przez masonerię w lochach Zamku Świętego Anioła. Pobożne rodziny zbierają datki na jego uwolnienie i planują akcje odbicia Jego Świątobliwości. Amadeusz jedzie do Rzymu poznać prawdę na własne oczy…

„Lochy Watykanu” to powieść z wątkiem kryminalnym, ale przede wszystkim wspaniale ukazany satyryczny obraz europejskiego mieszczaństwa u schyłku XIX wieku. Z jednej strony religijność niepodlegająca żadnym wahaniom i pytaniom, z drugiej bunt, niezależność sądu, wolność myśli. Ukazując szaleństwo pewnych intelektualnych sądów, czy wręcz fanatyzmu, autor jednocześnie zmusza nas do zastanowienia się nad konsekwencjami całkowitej wolności, zaburzonym boskim porządkiem świata, wywołanym czynem bezinteresownym, sprzecznym z jakąkolwiek logiką.

„Lochy Watykanu” to niewątpliwie najbardziej znana powieść André Gide’a, głównie za sprawą kontrowersji, jakie wywołała: oskarżano ją o herezję i niemoralność, a jej autora odsądzano od czci i wiary. A jednak 30 lat później autor otrzymał Nagrodę Nobla. Przeczytać trzeba koniecznie – książka należy do kanonu literatury, a na dodatek czyta się ją świetnie.

Marlis Lami „Peter Handke. Opowiadając, zbawić świat” | Opis wydawcy: Wydanie niewielkich rozmiarów, ale subtelnie i wnikliwie, ze znawstwem objaśniającej twórczość Handkego książki pozwoli lepiej zrozumieć w Polsce jednego z najważniejszych pisarzy współczesnych. Jak pisze dr hab. Monika Rudaś-Grodzka, Marlis Lami czyni wielojęzyczną mowę noblisty wygłoszoną w Sztokholmie w roku 2019 kluczem do jego postawy i twórczości. Łącząc ją w pewną całość z opowiadaniem „Die Wiederholung” (Powtórzenie) z 1986 roku, pokazuje austriackiego pisarza jako – w rzeczywistości – pisarza słoweńskiego pogranicza kulturowego. Jako religioznawczyni podchodzi także poważnie do duchowego wymiaru twórczości pisarza, próbując dokonać wykładni jego oryginalnego rozumienia mesjanizmu.

J. M. Miro „Zwyczajne potwory” | Opis wydawcy: Oszałamiająca wizja zmierzającego do katastrofy wiktoriańskiego świata, który ocalić mogą utalentowane dzieci. Witaj w mrocznym labiryncie świata talentów!

Rok 1882. W instytucie mieszczącym się na północ od Edynburga osobliwy naukowiec gromadzi obdarzone niezwykłymi zdolnościami sieroty. W Londynie dwójkę takich dzieci tropi ponury prześladowca, człowiek o ciele utkanym z dymu.

Szesnastoletni Charlie Ovid sam się uzdrawia – nawet wbrew własnej woli. Mały Marlowe zaś lśni dziwnym niebieskim światłem. Potrafi też roztapiać lub uzdrawiać ciało. Obaj chłopcy trafiają do Szkocji przewiezieni tam przez dwoje doświadczonych detektywów. Wędrówka rozpoczęta na londyńskich ulicach zaprowadzi ich na teren upiornej posiadłości pod Edynburgiem. W tym miejscu świat żywych i świat umarłych są o krok od katastrofalnego zderzenia. Odkrywając sekrety instytutu, Marlowe, Charlie i inne utalentowane dzieci poznają prawdę o swoich umiejętnościach i naturę dręczącej ich mrocznej siły. Czasem bowiem najstraszniejsze potwory przynoszą najsłodsze dary.

Mick Herron „Londyńskie Zasady” | Opis wydawcy: Nie przestajesz być szpiegiem tylko dlatego, że wypadłeś już z gry. W siedzibie brytyjskiego wywiadu przy Regent’s Park Claude Whelan – nowe Pierwsze Biurko – boleśnie zaznajamia się z tajnikami swojej roboty.

Whelan ma chronić premiera znajdującego się w ogniu krytyki, co nie przychodzi mu łatwo, bo sam jest atakowany ze wszystkich stron: przez kontrowersyjnego deputowanego, który doprowadził do referendum w sprawie Brexitu, a teraz ma chrapkę na Downing Street 10; przez żonę tego polityka, felietonistkę tabloidu, pogrążającą go w swoich artykułach; a już najbardziej przez Lady Di Taverner, swoją zastępczynię, która czyha na jego najmniejsze potknięcie. Na domiar złego krajem wstrząsa seria pozornie niepowiązanych ze sobą zamachów terrorystycznych.

Tymczasem Slough House – ostatni przystanek dla szpiegów w odstawce – zmaga się z własnymi problemami: nieprzepracowaną żałobą, uzależnieniami, paraliżem decyzyjnym i niepokojącymi podejrzeniami, że nowy kolega jest psychopatą. A już niedługo kulawe konie po raz kolejny odkryją swoją największą moc: sprawianie, by każda zła sytuacja stawała się o wiele, wiele gorsza.

Stefan Weinfeld, Jerzy Wróblewski „Czarna róża” | Opis wydawcy: Komiks przygodowy o walce z terroryzmem. Gang specjalizujący się w szpiegostwie przemysłowym organizuje napad na tajne laboratorium chemiczne. Dokonuje tego na zlecenie organizacji anarchistycznej, która uprzednio porwała samolot pasażerski i wymusiła okup. W wydarzenia zostaje przypadkowo wplątany Piotr Bygocki – angielski dziennikarz polskiego pochodzenia.

„Czarna róża” była pierwotnie drukowana na łamach „Relaxu” (numery 21-25). Piotr Bygocki powrócił jeszcze w krótkim komiksie „Szklana kula Pani Księżyc” opublikowanym w zbiorze „Diamentowa rzeka”. Obecne wydanie jest pierwszym, w którym znalazły się obie historie z tym bohaterem, a album uzupełnia ponadto tekst Macieja Jasińskiego zatytułowany „Jak w sensacyjnym, amerykańskim filmie”.

Clifford D. Simak „Stacja pośrednia” | Opis wydawcy: Umiejscowiona na rozstaju kosmicznych szlaków farma staje się centrum galaktycznej afery… Enoch Wallace nie przypomina innych ludzi. Żyje samotnie w lasach Wisconsin, chodzi z dziewiętnastowieczną strzelbą i w ogóle się nie starzeje. Ten ostatni fakt w końcu przyciąga uwagę służb rządowych w osobie wścibskiego agenta wywiadu. W rzeczywistości Enoch jest ostatnim żyjącym weteranem wojny secesyjnej i od blisko stulecia kieruje tajną stacją dla kosmitów podróżujących między gwiazdami. Jednakże dary wiedzy i długowieczności, jakie otrzymał od przybyszy z kosmosu, okazały się straszliwym brzemieniem, pozwoliły bowiem Enochowi ujrzeć wiszącą nad ludzkością groźbę zagłady. Pozostała jednak pewna szansa… Tyle że lekarstwo może się okazać gorsze od choroby.

Laurent Queyssi, Mauro Marchesi „Phil. Życie Philipa K. Dicka” | Opis wydawcy: Philip K. Dick – jeden z najwybitniejszych pisarzy science fiction w historii gatunku. Autor „Ubika”. Znany doskonale dzięki wielu adaptacjom filmowym jego dzieł, począwszy od „Blade Runnera” (na podstawie powieści „Czy androidy marzą o elektrycznych owcach?”) przez „Raport mniejszości”, „Przez ciemne zwierciadło”, „Człowieka z wysokiego zamku” po dwie adaptacje „Pamięci absolutnej” (na podstawie powieści „Przypomnimy to panu hurtowo”). Jego fascynująca, mroczna twórczość koncentruje się wokół alternatywnych wszechświatów i zmieniających się rzeczywistości w światach zazwyczaj nadzorowanych przez monopolistyczne korporacje i autorytarne rządy. Jego własna historia to zmagania z rzeczywistością: pięć żon, coraz większa utrata kontaktu z tym, co realne, napady paranoi i halucynacje podsycane nadużywaniem narkotyków – leków, które miały go stabilizować. Jego dramatyczną, nieuładzoną historię przedstawia ta oto komiksowa biografia.

Paolo Eleuteri Serpieri, Roberto Ambrosio „Ludzie z pogranicza” | Opis wydawcy: Kolejny album włoskiego mistrza komiksu realistycznego, poświęcony Dzikiemu Zachodowi. Pozycja dla miłośników westernu i egzotycznej przygody, klasycznej kreski pełnej detali. W cyklu westernów Serpieriego ukaże się jeszcze kilka innych tytułów autora. Album zawiera 6 historii: „Ślady”, „Zasady Gry”, „Stary Malarz z Zachodu”, „West Story”, „Lisi Ogon” i „Bizon”.

Māris Salējs „Przez sekundę w sferze wiersza” | Opis wydawcy: „Przez sekundę w sferze wiersza” jest wyborem wierszy łotewskiego poety Marisa Salejsa w przekładzie Miłosza Waligórskiego. Wiersze te można nazwać medytacją. W minimalistycznej formie poeta kondensuje milczenie, jakby w myśl zasady: jestem poetą, nie mam nic do powiedzenia. Salejs unika mówienia – rozwlekłego mówienia – przede wszystkim z wrodzonej delikatności. Wie, że każde słowo jest uzurpacją, klatką, w której język zamyka to, co powinno być wolne. Stąd w jego wierszach mnóstwo istot małych, ulotnych – poeta muska je wierszem i pozwala frunąć dalej, w swoją drogę.

Poezja łotewska, również współczesna, ufundowana jest na dainach, krótkich formach ludowych, często będących kontemplacją natury (z racji pogańskiego pochodzenia bliżej im do buddyzmu niż do chrześcijaństwa). To samo dostrzega Miłosz Waligórski w poezji Marisa Salejsa: kontemplację natury, której człowiek jest nie tyle częścią, ile gościem, bywalcem. W jednym z wierszy bohater liryczny odwiesza z powrotem na gałąź jabłka, które opadły na ziemię. Kryje się za tym pragnienie restytucji raju, swoista apokatastaza w skali mikro.

Lauren Groff „Fatum i furia” | Opis wydawcy: W wieku dwudziestu dwóch lat Lotto i Mathilde są piękni, czarujący, szaleńczo w sobie zakochani i predestynowani, by osiągać największe życiowe sukcesy. Dziesięć lat później ich małżeństwo wciąż pozostaje przedmiotem nieustającej zazdrości przyjaciół, ale różne sprawy między dwojgiem wybrańców bogów nie układają się tak gładko, jakby mogło się wcześniej innym wydawać. Dzięki stopniowo ujawnianym tajemnicom i wielokrotnym zawirowaniom losu głównych bohaterów zagłębiamy się w opowieść o miłości, sztuce, pasji twórczej i władzy. Głęboka, zaskakująca, porywająca historia, która porusza zarówno umysł, jak i serce.

Wspaniała, wielowątkowa powieść „Fatum i furia” Lauren Groff trafia do rąk polskich czytelników w nowym przekładzie Jerzego Kozłowskiego. Wielokrotnie nagradzana autorka „Florydy” i „Wyspy kobiet” powraca w opowieści o małżeństwie, kreatywności, sztuce i postrzeganiu świata.

Tematy: , , , , , , , , , , , , , ,

Kategoria: premiery i zapowiedzi