Zrabowana w czasie wojny księga odnalazła się na aukcji warszawskiego antykwariatu
Na aukcji jednego z warszawskich antykwariatów odnalazł się późnośredniowieczny inkunabuł, który został zrabowany w czasie II wojny światowej ze zbiorów Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu. Dowiedziawszy się o pochodzeniu zabytkowej księgi, właściciel postanowił zwróć eksponat.
Inkunabuły to książki wydane od momentu wynalezienia druku, czyli od 1445 roku, do końca 1500 roku. Cenny zabytek należał pierwotnie do zbiorów księdza Jana Sobczyńskiego (1861-1942), który jeszcze przed II wojną światową przekazał kaliskiemu muzeum część swojego księgozbioru, w tym inkunabuł wraz z traktatem Mikołaja z Błonia „Tractatus sacerdotalis de sacramentis deque divinis officiis et eorum administrationibus”, wydrukowanym w 1490 roku przez Martina Flacha. Dowodem na to, że wspomniany traktat przed wojną znajdował się w zbiorach muzeum, jest artykuł z 1930 roku opublikowany w lokalnej gazecie „ABC – wiadomości kaliskie”.
Zabytkowy inkunabuł powrócił do Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej (fot. Danuta Matloch/MKiDN)
W 2024 roku na aukcji internetowej warszawskiego antykwariatu został wystawiony na sprzedaż inkunabuł zawierający traktaty religijne oraz kazania, w tym traktat Mikołaja z Błonia. Aukcję zauważył dr Przemysław Pawlak z Biblioteki Teatru Narodowego w Warszawie, autor najnowszej biografii Witkacego, który powiadomił o swoim odkryciu ministerstwo kultury. Pracownicy resortu przeprowadzili oględziny i potwierdzili pochodzenie inkunabułu. Skontaktowali się z aktualnym posiadaczem zabytku, którym okazał się artysta plastyk Krzysztof Burnatowicz. Po zapoznaniu się z historią księgi właściciel zdecydował się zwrócić ją do macierzystych zbiorów muzealnych.
Ministerstwo Kultury przypomina, że w czasie II wojny światowej Kalisz został doszczętnie obrabowany, także z księgozbiorów. Ziemia kaliska została wtedy przyłączona bezpośrednio do Rzeszy i weszła w skład Kraju Warty. W pierwszym roku okupacji zniszczeniu uległo ponad 80 procent zbiorów muzealnych, a książkami z kaliskich księgozbiorów w 1942 roku zasypano kanał Babinka. W 1978 roku na pamiątkę tych tragicznych wydarzeń na kaliskich Plantach postawiono pomnik książki.
Pomnik książek w Kaliszu (fot. Fallaner/Wikimedia Commons)
Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej poinformowało, że odzyskany inkunabuł zostanie zaprezentowany zwiedzającym 17 maja, podczas Nocy Muzeów.
[am]
fot. główna: Danuta Matloch/MKiDN
Kategoria: newsy
