Znani żegnają Gabriela Garcíę Márqueza

18 kwietnia 2014

Wczoraj wieczorem na życzenie rodziny ciało zmarłego Gabriela Garcíi Márqueza zostało skremowane. Oficjalne uroczystości pogrzebowe zapowiedziano na poniedziałek. Nie wiadomo jednak jeszcze, czy prochy pozostaną w Meksyku, czy może będą wysłane do Kolumbii, gdzie pisarz się urodził i mieszkał w młodości. Tymczasem z całego świata zaczęły spływać kondolencje dla bliskich Márqueza i wyrazy uznania dla jego dorobku literackiego.

Były prezydent USA, a prywatnie przyjaciel pisarza, Bill Clinton, napisał w oświadczeniu: „Byłem zasmucony, dowiedziawszy się o odejściu Gabriela Garcíi Márqueza. Od czasu, gdy ponad 40 lat temu przeczytałem ?Sto lat samotności?, zawsze byłem zadziwiony jego wyjątkowym darem wyobraźni, przejrzystości myśli i emocjonalnej uczciwości. Uchwycił radości i boleści naszego świata w rzeczywistej i magicznej oprawie. Przez ponad 20 lat miałem zaszczyt być jego przyjacielem i poznać jego wielkie serce i genialny umysł. Moje myśli są z Mercedes i jego rodziną, a także z jego przyjaciółmi i wielbicielami w Kolumbii i na całym świecie”.

Obecny prezydent Stanów Zjednoczonych Barack Obama napisał: „Z odejściem Gabriela Garcíi Márqueza świat stracił jednego z największych wizjonerów wśród pisarzy ? i już od młodości jednego z moich ulubionych. Moje myśli są z jego rodziną i przyjaciółmi, którzy, mam nadzieję, znajdą pociechę w fakcie, że dzieło Gabo przetrwa dla przyszłych pokoleń”.

Peruwiański pisarz Mario Vargas Llosa, również laureat literackiej Nagrody Nobla i obok autora „Stu lat samotności” jeden z głównych sprawców boomu na literaturę iberoamerykańską, powiedział dziennikarzom: „Odszedł wielki pisarz. Jego dzieło dało szeroki rozgłos i prestiż literaturze. Jego powieści przetrwały jego samego i nadal będą zdobywać czytelników wszędzie na świecie. Przesyłam moje kondolencje dla jego rodziny”.

Carlos Marrodán Casas, tłumacz kilkunastu książek kolumbijskiego pisarza na język polski, powiedział: „Lubił powtarzać, że od śmierci dziadków, którym zawdzięczał wszystkie wykorzystane później opowieści, nic ciekawego mu się już w życiu nie przydarzyło. Mam wrażenie, że dziś możemy powiedzieć, że dla wielu z nas po jego śmierci już nic ciekawego nie przydarzy się w literaturze”.

Małgorzata Czarzasty, redaktor naczelna wydawnictwa Muza SA, które publikowało w Polsce powieści Marqueza, wyznała: „Kiedy w liceum czytałam 'Sto lat samotności’, nie przypuszczałam, że będę miała możliwość obcowania z tekstami Gabriela Garcii Marqueza nie tylko jako czytelnik, lecz także jako jego wydawca. Szczególnym przeżyciem dla mnie było czytanie nowych tekstów pisarza, wydawanych przez Muzę po raz pierwszy w polskim przekładzie. I choć od dawna docierały do nas informacje o złym stanie zdrowia Mistrza, trudno pogodzić się z myślą, że już nigdy nie dostaniemy nowego tekstu”.

Sekretarz Szwedzkiej Akademii przyznającej Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, Peter Englund, powiedział: „Odszedł wspaniały artysta, ale jego wielka sztuka pozostanie z nami. Większość autorów to tylko cienie, ale Gabriel García Márquez należał do tych, którzy rzucają cień, i nadal będzie to robił długo po swojej śmierci”.

Ulubienica pisarza, kolumbijska piosenkarka Shakira, zamieściła na Facebooku swoją ostatnią wiadomość dla niego: „Drogi Gabo, kiedyś powiedziałeś, że życie nie jest tym, co się przeżyło, ale tym, co się pamięta i jak się to wspomina, żeby dalej opowiedzieć. Twoje życie, drogi Gabo, zostanie zapamiętane przez każdego z nas jako dar wyjątkowy i szczególny, i jako najbardziej oryginalną opowieść z naszych wszystkich. Trudno jest się z tobą pożegnać, z tym wszystkim, co nam dałeś. Na zawsze będziesz w moim sercu i wszystkich tych, którzy cię kochali i podziwiali”.

Głos zabrali również przedstawiciele władz rodzinnego kraju pisarza. Prezydent Kolumbii Juan Manuel Santos napisał na swoim profilu na Twitterze: „Tysiąc lat samotności i smutku z powodu śmierci najwybitniejszego Kolumbijczyka wszech czasów. Wyrazy solidarności i kondolencje dla rodziny”. Z kolei były prezydent Alvaro Uribe Velez napisał: „Mistrzu, dziękuję, miliony mieszkańców planety zakochało się w naszym kraju dzięki magii twoich słów”.

Gabriel García Márquez urodził się 6 marca 1927 roku w kolumbijskim mieście Aracataca. Największą sławę przyniosła mu powieść „Sto lat samotności”, wydana w 1967 roku, od dziesięcioleci sprzedawana na świecie w wielomilionowych nakładach. Jej specyficzny styl, nazywany przez krytyków realizmem magicznym, stał się kanoniczny dla całego pokolenia latynoamerykańskich pisarzy. W wywiadzie dla „Paris Review” z 1981 roku za jedno ze źródeł inspiracji przy pisaniu tej powieści wymienił rozmowy ze swoją babcią: „Opowiadała rzeczy nadprzyrodzone i fantastyczne, ale mówiła o nich z całkowitą naturalnością. Gdy w końcu uchwyciłem ton, którego musiałem użyć, usiadłem do biurka na 18 miesięcy i pracowałem każdego dnia”. Marquez zmarł 17 kwietnia w wieku 87 lat. Jako przyczynę śmierci meksykańska gazeta „El Universal” podaje nowotwór, który zaatakował najważniejsze organy autora.

Na zdjęciu poniżej ciało pisarza opuszcza dom w stolicy Meksyku, gdzie mieszkał przez ostatnie 50 lat: