Znamy nominowanych do Nagrody Europejski Poeta Wolności 2020
Jury Nagrody Europejski Poeta Wolności, pod przewodnictwem Krzysztofa Czyżewskiego, ogłosiło nominacje do 6. edycji nagrody. Docenieni poeci i poetki pochodzą z ośmiu europejskich państw: Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Gruzji, Irlandii, Litwy, Luksemburga, Łotwy i Malty. Laureata poznamy w marcu 2020 roku podczas Międzynarodowego Festiwalu Literatury Europejski Poeta Wolności w Gdańsku.
Głównym założeniem ufundowanej przez miasto Gdańsk Nagrody Literackiej Europejski Poeta Wolności jest przybliżanie polskiemu czytelnikowi wspólnot, języków i literackich wizji świata z całej Europy. Tomy nominowanych poetów zgłaszane są przez wybitnych tłumaczy literatury, dzięki którym poznajemy nowych twórców i ich państwa, ale przede wszystkim nowe konteksty kulturowe europejskiej wspólnoty.
Jury w składzie: Krzysztof Czyżewski – przewodniczący, Paweł Huelle, Zbigniew Mikołejko, Stanisław Rosiek, Anda Rottenberg, Beata Stasińska, Olga Tokarczuk oraz niegłosujący sekretarz jury Andrzej Jagodziński, wyłoniło następujących kandydatów i kandydatki do Nagrody Europejski Poeta Wolności w 2020 roku. Poniżej znajdziecie też fragmenty uzasadnień tłumaczy i tłumaczek zgłaszających poetów i poetki do gdańskiego wyróżnienia.
1. Darko Cvijetić (Bośnia i Hercegowina) – za tom „Ježene kožice” (2017), w przekładzie Miłosza Waligórskiego. „Wiersze Darka Cvijeticia wybudzają skłonną do uogólnień, leniwą pamięć. Ich podmiot, wchodząc w skórę ofiar, katów, a nawet narzędzi zbrodni, przyjmuje punkt widzenia, który wymyka się banałowi kolektywnych narracji i pokazuje, że właśnie dzięki perspektywie można zbliżyć się do indywidualnego doznania drugiego człowieka i razem z nim wejść w 'sektor wolności'” – opisuje tłumacz książki, Miłosz Waligórski.
2. Balša Brković (Czarnogóra) – za tom „Crno igralište” („Czarne boisko”, 2017), w przekładzie Agnieszki Schreier. „Teksty zebrane w książce Balšy Brkovicia to intymna relacja z podróży, w którą autor wciąż na nowo wyrusza: podróży ku wolności wyboru. Jego poezja to terytorium swobody i autonomii, poety nie ograniczają żadne powinności wobec narodu, historii i historii narodu” – mówi Agnieszka Schreier.
3. Zwiad Ratiani (Gruzja) – za tom „Tobie wolno” (2015), w przekładzie Magdaleny Nowakowskiej. „Twórczość Zwiada Ratianiego obraca się wokół fundamentalnych pytań o funkcję człowieka we współczesnym świecie i intensywnie poszukuje sensownej recepty na godną egzystencję w rzeczywistości zdominowanej przez różne formy agresji – od fizycznej i psychicznej po materialną” – komentuje Nowakowska.
4. Sinéad Morrissey (Irlandia) – za tom „On Balance” (2017), w przekładzie Magdaleny Heydel. „Poezja Morrissey jest poetycka par exellence, operuje nie tylko repertuarem form i technik, ale także całą gamą efektów sensualnych, odwołując się do zmysłów, a przez nie do intelektu, empatii i poczucia humoru czytelników. Jej wiersze, zanurzone w żywiole historii, nie zamykają się w nim, otwierając się na wielką przestrzeń wyobrańni i wolności myślenia” – czytamy w uzasadnieniu Magdaleny Heydel.
5. Agnė Žagrakalytė (Litwa) – za tom „Štai” (2017), w przekładzie Agnieszki Rembiałkowskiej. „Wydawca prezentuje tomik Agnė Žagrakalytė jako 'wiersze o miłości bez narcyzmu’, litewscy krytycy jako podstawowy temat wskazują 'refleksję nad kobiecością, jej różnorodnymi formami i transformacjami’, rozgrywanie kulturowych stereotypów związanych z kobietami i twórczością kobiet, a jako dominantę stylu – zmysłowość, niemal erotyczną energię przekazu, nieunikanie drastyczności (jednak bez epatowania wulgaryzmami)” – mówi Rembiałkowska.
6. Jean Portante (Luksemburg) – za tom „Aprés le tremblement” (2013), w przekładzie Wawrzyńca Brzozowskiego. „Mieszkający w Paryżu, ale wciąż mocno związany z Luksemburgiem, gdzie urodził się w 1950 roku w rodzinie nowo przybyłych włoskich imigrantów, Jean Portante, debiutował w wieku 33 lat. Pragnął sam wywalczyć sobie 'wolność’ w języku, w którym czuł się nie do końca swobodnie i który, stosując z wielkim wyczuciem frazy właściwe innym językom (co niestety bywa czasem niemożliwe do przełożenia), uelastycznił i zaadoptował do własnej poezji” – opisuje Brzozowski.
7. Inga Gaile (Łotwa) – za tom „Lieldienas” („Wielkanoc”, 2018), w przekładzie Agnieszki Smarzewskiej. „Wydany na Łotwie w 2018 roku tomik wierszy Ingi Gaile to przykład żywej i zaangażowanej twórczości we współczesnej literaturze łotewskiej. Poetka podejmuje w nim temat wolności w ujęciu osobistym: stawia pytania o wolność ekspresji, o granice między 'ja’ a 'inni’, o swobodę w pojmowaniu zewnętrznego świata. Autorka śmiało podejmuje wątki feministyczne oraz LGBT+, żongluje aluzjami politycznymi i nawiązaniami do najnowszej historii Łotwy, a ironia i humor nie są jej obce” – podsumowuje Agnieszka Smarzewska.
8. Antoine Cassar (Malta) – za tom „Erbgħim Jum” („Czterdzieści dni”, 2017), w przekładzie Zuzanny Gawron i Urszuli Zielińskiej. „Tom 'Czterdzieści dni’ Antoine’a Cassar’a jest przykładem siły, jaką ma w sobie człowiek, by zmierzyć się z demonami przeszłości i je zwyciężyć. Poemat pokazuje wędrówkę ku uzdrowieniu i miłości do siebie i świata, bez zbędnych rzeczy w plecaku. Prawdziwe wyjście z nocy duszy i radość z tego, że wstaje nowy dzień” – uzasadniają Zuzanna Gawron i Urszula Zielińska.
Wszystkie nominowane tomy zostaną premierowo przetłumaczone i opublikowane w języku polskim i zaprezentowane podczas Festiwalu Europejski Poeta Wolności w marcu 2020 roku. Wręczana podczas wydarzenia nagroda główna to 100 000 złotych dla poety oraz 20 000 złotych dla tłumacza.
Nagroda Literacka Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności ma za zadanie wspierać i promować europejską poezję. W każdej edycji konkursu nominowani są poeci i autorzy z ośmiu europejskich państw. Nominacje zgłaszają tłumacze, którzy jednocześnie proponują swoją wizję przekładu danego twórcy. Z finałowej ósemki zwycięzcę wybiera jury złożone z pisarzy, krytyków, tłumaczy i przedstawicieli różnych dyscyplin sztuki. Dotychczasowi laureaci i laureatki to: Uładzimir Arłow (Białoruś, 2010), Durs Grünbein (Niemcy, 2012), Dorta Jagić (Chorwacja, 2014), Ana Blandiana (Rumunia, 2016), Linda Vilhjálmsdóttir (Islandia, 2018).
fot. Bogna Kociumbas
TweetKategoria: newsy
