Yang Lian odebrał Międzynarodową Nagrodę Literacką im. Zbigniewa Herberta 2024
23 maja w Teatrze Polskim w Warszawie odbyła się uroczysta gala wręczenia Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta 2024. W tym roku odebrał ją Yang Lian, wybitny poeta chiński, działacz na rzecz wolności słowa.
Tegoroczna gala Nagrody im. Zbigniewa Herberta stanowiła część obchodów 100-lecia urodzin poety odbywających się w Polsce i na świecie pod auspicjami UNESCO. W uroczystości udział wzięli poeci Tomasz Różycki i Ryszard Krynicki, którzy przeczytali wybrane wiersze Herberta. Laudację na cześć laureata wygłosił przewodniczący kapituły Aleš Šteger.
„Poezja Liana ucieleśnia równomierny przepływ rzeki – mocnej, niezmiennej i silnie związanej z korzeniami i krajobrazami jego życia” – powiedział Šteger. „Jego wiersze wiją się przez nurty historii i ludzkich doświadczeń, ukształtowane przez burzliwe wydarzenia, które naznaczyły jego podróż. (…) Zabierając głos przeciwko totalitaryzmowi, Lian opowiadał się za marginalizowanymi i uciskanymi. Swoją poezją rzuca światło na wiele problemów, od wyzysku po erozję wolności słowa” – dodał.
Yang Lian, chiński poeta urodzony w 1955 roku, mieszka w Berlinie. Należy do najważniejszych reprezentantów tzw. Mglistych Poetów, twórców, którzy od lat 70. piszą w modernistycznej poetyce, przemycając w swojej twórczości to, co oficjalnie było zakazane po Chińskiej Rewolucji Kulturalnej. Jego poezja jest bliska Herbertowskiemu rozumieniu sztuki poprzez twórcze nawiązania do tradycji i nieustanny dialog z dawną poezją. Jak pisał Ai Weiwei, poezja Yang Liana „jest rygorystycznie i precyzyjnie przemyślana: łączy historię i rzeczywistość z metafizycznymi rozważaniami, warstwa po warstwie schodzi coraz głębiej, aż przekracza tradycję”.
Lian, który wychowywał się w Pekinie, już we wczesnej młodości zrozumiał siłę opresji ustroju totalitarnego, gdy jako młody człowiek był zmuszony przerwać naukę, gdyż wysłano go na reedukację poprzez pracę fizyczną na prowincji. Po krwawym stłumieniu protestów na Placu Tian’anmen w 1989 roku zdecydował się na emigrację, ale nadal jest poetą chińskiego języka. Jego wiersze na polski tłumaczyli Joanna Krenz oraz Grzegorz Murzewicz.
Międzynarodową Nagrodę Literacką im. Zbigniewa Herberta laureatowi wręczyli Tomasz Różycki, członek rady Fundacji im. Zbigniewa Herberta, i Jolanta Zabarnik-Nowakowska, prezes Fundacji PZU.
Yang Lian przemawia na gali.
Yang Lian wygłosił przemówienie, w którym m.in. powiedział: „Kataklizmy przychodzą i odchodzą, pozostawiając nas w sytuacji, która jest zarówno znajoma, jak i całkowicie obca. Co możemy wobec tego zrobić? Co może zrobić poezja? Czy istnieją w ogóle odpowiedzi na te pytania? Jeśli nie ma odpowiedzi, dokąd prowadzą nas te pytania? W tym miejscu chcę nawiązać do żyjącego 2300 lat temu Qu Yuana – pierwszego znanego z nazwiska poety w chińskiej tradycji literackiej oraz do jego wspaniałego poematu 'Pytania do nieba’ (Tian Wen). W tym utworze jest blisko dwieście pytań, które wędrując przez mitologię i historię, docierają w końcu do samego poety, jednak wchodząc coraz głębiej, nie znajdują odpowiedzi”.
Jak dodał laureat, gdyby Zbigniew Herbert usłyszał o „Pytaniach do nieba”, to według niego uśmiechnąłby się ze zrozumieniem. „Bo źródłem wszelkiego myślenia jest zadawanie pytań. Pytanie świata i pytanie siebie” – podkreślił.
Międzynarodowa Nagroda Literacka im. Zbigniewa Herberta to wyróżnienie na polu literatury światowej przyznawane za wybitne dokonania artystyczne i intelektualne, nawiązujące do idei, które przyświecały twórczości Zbigniewa Herberta: niezależności, umiłowania wolności, oporu wobec kłamstwa, nierówności i przemocy. Nagroda stanowi jedyne tego rodzaju wyróżnienie o światowym zasięgu, które wręczane jest w Polsce.
Laureata wyłania kapituła, w skład której wchodzą poeci, eseiści, tłumacze i wydawcy z Europy oraz Stanów Zjednoczonych: Krystyna Dąbrowska (Polska), Edward Hirsch (USA), Michael Krüger (Niemcy), Mercedes Monmany (Hiszpania) oraz Aleš Šteger (Słowenia).
Poniżej możecie obejrzeć zapis wideo z uroczystości wręczenia Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta 2024:
[am]
fot. Fundacja im. Zbigniewa Herberta
Kategoria: newsy
