World Fantasy Award rezygnuje ze statuetki Lovecrafta, bo pisarz był rasistą

10 listopada 2015

nagroda-fantastyki-bez-lovecrafta
W miniony weekend rozdano nagrody World Fantasy Award. Przy tej okazji organizatorzy nagrody ogłosili, że jest to ostatni rok, kiedy na statuetce przyznawanej za najwybitniejsze w danym roku dokonania na polu fantastyki widnieje podobizna H.P. Lovecrafta.

Choć w oficjalnym oświadczeniu nie podano przyczyny, wszystko wskazuje na to, że organizatorzy ugięli się pod wpływem zeszłorocznej kampanii zainicjowanej przez pisarza Daniela José Oldera. Wystosował on w Internecie petycję, w której nawoływał do zmiany patrona nagrody, ponieważ twórca mitologii Cthulhu był „zdeklarowanym rasistą” o „ohydnych poglądach”. Pod petycją podpisało się ponad 2 600 osób. Rada przyznająca World Fantasy Award wydała wówczas oświadczenie, że rozważy kwestię. Wynik dyskusji poznaliśmy w niedzielę.

Pisarze, głównie ci młodego pokolenia, wyrazili radość z decyzji organizatorów. „Cieszę się, że Lovecraft nie będzie już symbolem World Fantasy Award. To nie do pomyślenia” ? napisał na swoim profilu na Twitterze Jeff VanderMeer. Wspomniany wcześniej Daniel José Older w mailu do gazety „The Guardian” napisał: „Jeśli fantastyka jako gatunek naprawdę chce otworzyć się na wszystkich swoich fanów, a wierzę, że tak, nie możemy ubóstwiać jako bohatera człowieka, który używał literatury jako broni przeciwko całym rasom. Kolorowi pisarze zawsze musieli zmagać się z pytaniem, jak kochać gatunek, który najwyraźniej zamierza udowodnić, że nie kocha nas. Wnieśliśmy nasze głosy zbiorowo, a ludzie z Word Fantasy nas usłyszeli. Z tego powodu dzisiaj fantastyka jest lepszym, bardziej zintegrowanym i silniejszym gatunkiem”.

Pisarze starszego pokolenia pisali o decyzji organizatorów nagrody z większym wyważeniem. Joyce Carol Oates skomentowała: „Problem jest w tym, że kanon tak bardzo jest nasycony rasizmem, seksizmem, antysemityzmem, antydemokratyzmem (delikatnie mówiąc) i szaleństwem, że pozbycie się tego wszystkiego nie jest żadnym rozwiązaniem. Lovecraft różnił się w stopniu, ale nie w naturze od rasizmu bądź antysemityzmu Ezry Pounda, T.S. Eliota, Jacka Londona, Hemingwaya i wielu, wielu innych. Prawdopodobnie dowiemy się, że Poe również był rasistą, a wiemy, że ?pociągały? go młode dziewczęta. Więc – nie czytać Poego? Żadnych nagród jego imienia?”

Padały też głosy rozbawienia i zdumienia całą sytuacją. Znany amerykański aktor, pisarz i komik Billy Eichner napisał na Twitterze: „W tym momencie naszej kultury jestem bardzo zdziwiony, że nie ma ludzi z alergią na orzechy, którzy bojkotowaliby film ?Fistaszki?”.

W obronie Lovecrafta od dawna stoi jego biograf i wieloletni badacz twórczości, S. T. Joshi, który sam jest hinduskiego pochodzenia. „Pomysł, że każdy człowiek (pisarz lub ktokolwiek inny) z przeszłości musi przejść nasze dzisiejsze testy na poprawność polityczną, społeczną i kulturalną (zakładając, że istnieje jeszcze jakakolwiek jednolitość opinii na temat tego, co powinno być poprawnością polityczną), to przepis na katastrofę intelektualną” ? napisał na swoim blogu. W innym wpisie dodał też, że nie podoba mu się „dziwne założenie, że każdy, kto ?broni? Lovecrafta w kwestii rasizmu, musi być politycznie konserwatywny, a ci, którzy wykazują szlachetną świętoszkowatość na ten temat, muszą być politycznymi liberałami”. Zwrócił też uwagę na fakt, że jeśli ktoś myśli, iż obecnie lepiej radzimy sobie z rasizmem, niż robiło to pokolenie Lovecrafta, to „po prostu nie zwraca uwagi na to, co dzieje się w tym kraju i na całym świecie”.

Statuetka Lovecrafta towarzyszyła nagrodzie od czterdziestu lat. World Fantasy Award to jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień w literaturze fantastycznej. Wśród dotychczas nagrodzonych znaleźli się m.in. Gene Wolfe, Stephen King, Peter Straub, Robert R. McCammon, Ursula K. LeGuin, George R. R. Martin, Joe Hill, China Miéville, a także pisarze głównonurtowi, jak Haruki Murakami, Patrick Süskind i Jonathan Carroll. W tym roku statuetka dla najlepszej powieści trafiła do rąk Davida Mitchella za „Czasomierze”. Nagrody honorowe za całokształt twórczości odebrali Ramsey Campbell i Sheri S. Tepper.

[am]
fot. batwrangler/Flickr

Tematy: , , , , , , , , , , , , ,

Kategoria: newsy