W Krakowie powstanie centrum literatury i języka „Planeta Lem”
W Krakowie, w dawnym Składzie Solnym na Zabłociu, powstanie pierwsze w Polsce centrum poświęcone literaturze i językowi. Jego patronem będzie Stanisław Lem. Otwarcie obiektu zaplanowano na 2022 rok.
Centrum Literatury i Języka będzie nosić nazwę „Planeta Lem” na cześć klasyka polskiej literatury fantastyczno-naukowej, który większość swego życia spędził w Krakowie. „To najpoczytniejszy i najpopularniejszy polski autor, pisarz podejmujący uniwersalne i aktualne także dla dzisiejszego czytelnika tematy. Planeta Lem będzie miejscem szeroko prezentującym literaturę i dziedzictwo językowe i stanie się symbolem Krakowa Miasta Literatury UNESCO” ? mówi Jacek Majchrowski, prezydent Krakowa. „Prace nad szczegółową koncepcją centrum trwały przez wiele lat i uczestniczyły w nich wszystkie środowiska literackie naszego miasta ? i nie tylko” ? dodaje.
Obiekt powstanie na należącej do miasta działce o powierzchni ok. 1 hektara przy ul. Na Zjeździe 8, w sąsiedztwie innych instytucji kultury na prawym brzegu Wisły. Historyczny budynek Składu Solnego od wielu lat był brany pod uwagę jako przyszła przestrzeń kultury. Rozważano w tym miejscu umieszczenie siedzib kolejno: Krakowskiego Biura Festiwalowego, Sinfonietty Cracovii, Muzeum Podgórza i Biblioteki Kraków. XVIII-wieczny budynek magazynu solnego będzie zrewitalizowany, zostanie także dobudowany nowy obiekt po jego wschodniej stronie. Całość ma stanowić miejsce wielofunkcyjne, otwarte dla wszystkich grup wiekowych, miejsce edukacji literackiej i zarazem wizytówkę Krakowa.
Sercem inwestycji będzie nowoczesna wystawa dedykowana uniwersum tematycznemu powieści Stanisława Lema ? futurologa, powieściopisarza, najczęściej tłumaczonego i wydawanego polskiego pisarza. W tym miejscu pielęgnowana będzie także pamięć o dorobku twórczym innych wybitnych mistrzów słowa, przede wszystkim tych związanych z Krakowem, m.in.: Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej, Stanisława Wyspiańskiego, Josepha Conrada, Sławomira Mrożka, a także wybitnych tłumaczy, ilustratorów, autorów książki dziecięcej.
Koncepcję wystawy głównej przygotowało studio Tengent, którego twórcy byli związani m.in. z sukcesami grupy Platige Image. Wizja powstała według pomysłu Jacka Dukaja, jednego z najważniejszych współczesnych polskich powieściopisarzy. Narracja wystawy jest zbudowana wokół kluczowych dla Lema zagadnień postępu technologicznego, przypadku, ewolucji, obcości i granicy poznania. Będzie zarazem skierowana do szerokiej publiczności, w tym przede wszystkim do młodzieży i dzieci, wciągając uczestników w interaktywną grę z wykorzystaniem innowacyjnych technologii.
We współpracy z Fundacją na Rzecz Muzeum Języka Polskiego powstała także koncepcja dodatkowej wystawy stałej, poświęconej językowi i ogólnie rozumianej komunikacji. Planowane są ekspozycje ruchome, przypominające wybitne postaci literackiego Krakowa, nowoczesne, modułowe sale wielofunkcyjne z przeznaczeniem na festiwale i inne wydarzenia literackie oraz szereg innych inicjatyw literackich, a także mediatekę, kawiarnio-księgarnię i wspólną przestrzeń dla literackich i kreatywnych środowisk Krakowa.
„Inwestycja domyka program rewitalizacji Zabłocia, tworząc wspólny dom dla różnorodnych inicjatyw literackich i wszystkich podmiotów, które od lat budują literacki Kraków. Nasze miasto potrzebuje takiego miejsca i od dawna wspólnie ze środowiskami literackimi naszego miasta, a także Radą Honorową Miasta Literatury UNESCO, rozmawiamy o takiej pojemnej i włączającej różnorodne fenomeny literackiego Krakowa koncepcji” ? mówi prezydent Majchrowski.
„Planeta Lem” będzie pierwszym w kraju miejscem poświęconym nowoczesnej refleksji nad językiem. Utworzenie Centrum zgodnie poparły Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN oraz wszystkie liczące się środowiska językoznawcze w Polsce. Idea nowoczesnego centrum dla języka wynika z przekonania o niezmienności jego znaczenia w życiu kultur i społeczeństw. Na całym świecie istnieją interdyscyplinarne placówki wykorzystujące w swojej misji najnowocześniejsze technologie, interaktywne instalacje i obiekty przestrzenne pozwalające na przedstawianie zagadnień językowych w sposób przystępny dla szerokiego grona odbiorców. Swoje własne muzea mają już m.in. język hiszpański, portugalski czy litewski. Ogromne, lecz ciągle mało znane i często niedoceniane bogactwo historii polszczyzny i różnorodność zjawisk zachodzących we współczesnym języku polskim może być punktem wyjścia do narracji włączającej nie tylko rodzimych użytkowników języka, ale społeczności polonijne na całym świecie i wszystkich zainteresowanych poznawaniem i zgłębianiem języka jako najdoskonalszego narzędzia komunikacji.
„’Planeta Lem’ spełnia wszystkie wymagania stawiane inwestycjom o charakterze społecznym i kulturotwórczym. Za wzór stawiamy sobie analogiczne centra literackie i kreatywne funkcjonujące z powodzeniem od lat na świecie ? Federation Square w Melbourne, Casa del lector w Madrycie, Writers? Centre w Norwich, niemieckie domy literatury. Jesteśmy przekonani, że Kraków jako miasto o szczególnej literackiej tożsamości, a także jedna z kolebek języka polskiego, zasługuje na miejsce będące należytym podkreśleniem tych tradycji, a zarazem przestrzenią dalszej popularyzacji literatury i rozwoju wiedzy o języku” ? konkluduje prezydent Majchrowski.
Inwestycja będzie realizowana w latach 2019-2022. Otwarcie obiektu zaplanowano na 2022 rok. Rozpocznie ono nowy rozdział w popularyzacji twórczości Stanisława Lema i dopełni projekt kulturalno-edukacyjny Lem 2021 realizowany pod auspicjami programu Krakowa Miasta Literatury UNESCO w związku z przypadającą na rok 2021 setną rocznicą urodzin pisarza.
Ogłoszenie inwestycji zbiega się z inauguracją międzynarodowego konkursu architektoniczno-urbanistycznego na koncepcję Centrum, obejmującego rewitalizację dawnego budynku Składu Solnego i realizację nowej bryły lub zespołu budynków.
fot. WFDiF
źródło: Krakowskie Biuro Festiwalowe
Kategoria: newsy
