Ryszard Ćwirlej podwójnym zwycięzcą Nagrody Wielkiego Kalibru 2018!

28 maja 2018

Podczas piętnastej edycji Międzynarodowego Festiwalu Wrocław 2018 wręczono Nagrodę Wielkiego Kalibru dla autora najlepszego ubiegłorocznego kryminału. Tegorocznym zwycięzcą – i to podwójnym – okazał się Ryszard Ćwirlej, który został wyróżniony zarówno przez jury, jak i czytelników.

Przewodniczący Kapituły Nagrody Wielkiego Kalibru prof. Zbigniew Mikołejko stwierdził, że Ryszard Ćwirlej dostał nagrodę z dwóch powodów. Po pierwsze: jury postanowiło w tym roku nagrodzić kogoś, kto spośród nominowanych najlepiej spełnia formułę tradycyjnej powieści kryminalnej lub sensacyjnej, po drugie: autor w swojej powieści „Tylko umarli wiedzą” pokazał, jak w szarym człowieku rodzą się zło i przemoc. Statuetkę oraz nagrodę w wysokości 25 tysięcy złotych, ufundowaną przez prezydenta Wrocławia, Rafała Dutkiewicza, wręczył laureatowi wiceprezydent miasta, Wojciech Adamski.

Autor w tym roku może cieszyć się z podwójnej wygranej, ponieważ do jego rąk powędrowała również statuetka Nagroda Czytelników Wielkiego Kalibru. Ćwirlej już po raz drugi otrzymał to wyróżnienie (poprzednim razem w ubiegłym roku za powieść „Śliski interes”). Nagrodę wręczył Irek Grin. „Właśnie wróciłem z Wrocławia. Dwa 'Wielkie Kalibry’ dołączyły do tego z ubiegłego roku. Muszę przyznać, że całkiem ładnie się prezentują. Ale nie wyglądałyby tak pięknie, gdyby nie Wy, drodzy przyjaciele. To Wasze głosy sprawiły, że nagroda Czytelników Wielkiego Kalibru już po raz drugi trafiła w moje ręce” – napisał laureat na swoim oficjalnym fanpage’u na Facebooku.

Tegoroczny laureat Nagrody Wielkiego Kalibru, Ryszard Ćwirlej, skończył socjologię na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Jest wykładowcą na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM w Poznaniu. Pracował jak dziennikarz w TVP Katowice, a później w TVP Poznań. Do roku 2015 był zastępcą redaktora naczelnego poznańskiego Radia Merkury. Jest twórcą nowego gatunku literackiego – „kryminału neomilicyjnego”. Na podstawie swojej powieści „Ręczna robota” napisał serial słuchowiskowy (75 odcinków), zrealizowany przez Teatr Polskiego Radia. W 2015 roku „Błyskawiczna wypłata” jako najlepsza miejska powieść kryminalna 2014 roku została nagrodzona Kryminalną Piłą. Był pięciokrotnie nominowany do Nagrody Wielkiego Kalibru.

Powieść, która przyniosła autorowi podwójne zwycięstwo, to opublikowany nakładem wydawnictwa Czwarta Strona kryminał „Tylko umarli wiedzą”. Książka jest drugą częścią serii o przygodach Antoniego Fischera, poznańskiego policjanta rozwiązującego śledztwa w międzywojennej Polsce. Tym razem bohater pomaga swojemu dawnemu przyjacielowi z Schneidemühl (dzisiejsza Piła) odnaleźć sprawcę zabójstwa znanego działacza komunistycznego, zanim z wizytą do miasta przybędzie kandydat do urzędu kanclerza – Adolf Hitler. Równocześnie Fischer ma do wykonania najtrudniejsze zadanie, z jakim przyszło mu kiedykolwiek się zmierzyć. Major Jażdżewski, oficer polskiego wywiadu powierza mu niezwykle delikatną i wymagającą misję. Misję, której przyjęcia Fischer nie mógł odmówić, gdyż zależy od niej dobro Rzeczypospolitej.

Podczas gali wręczono także trzy kolejne wyróżnienia. By uczcić pamięć zmarłej Janiny Paradowskiej, wieloletniej przewodniczącej Kapituły Nagrody Wielkiego Kalibru, Fundacja Świat ma Sens przyznała Nagrodę Specjalną imienia Janiny Paradowskiej. Otrzymała ją nieobecna na gali Anna Kańtoch za powieść „Wiara”. Witold Bereś w uzasadnieniu przytoczył słowa członka Kapituły Nagrody Wielkiego Kalibru, Anny Marchewki: „powieść Anny Kańtoch jest o tym, o czym wszyscy wiedzą, ale boją się powiedzieć – i tak właśnie o współczesnej Polsce powiedziałaby Janina Paradowska, która kochała i kryminały, i Polskę”.

Honorową Nagrodę Wielkiego Kalibru za całokształt twórczości w tym roku otrzymał Arnaldur Indriðason. Wręczył mu ją laureat Honorowej Nagrody Wielkiego Kalibru z roku 2005, Boris Akunin. Wyraził przy tym zdziwienie, jak Indriðason mógł stać się tak świetnym autorem kryminałów, pochodząc z Islandii – państwa, w którym zbrodni praktycznie nie ma.

Nowością podczas tegorocznej uroczystości była nagroda dla uczestników warsztatów. Już po raz dziesiąty Miasto Wrocław i Wydawnictwo EMG zorganizowało konkurs na opowiadanie kryminalne z Wrocławiem w tle. Laureaci wzięli udział w Kryminalnych Warsztatach Literackich, które odbyły się podczas Międzynarodowego Festiwalu Kryminału Wrocław 2018 w dniach 24-26 maja. Nagrody dla opowiadań, w których Wrocław został pokazany najpiękniej (autorstwa Agnieszki Biskup, Magdaleny Layer-Sarzotti i Weroniki Śmiei), ufundowało miasto Wrocław, a wręczyła je Joanna Rańda z Biura Promocji i Turystyki we Wrocławiu.

Podczas uroczystej gali nie zabrakło również części artystycznej o bardzo literackim rodowodzie. Mariusz Czubaj, Stanisław Szelc, Marcin Świetlicki oraz Michał Wandzilak przedstawili minimalistyczną operę zainspirowaną nominowanymi powieściami.

W Kapitule Nagrody Wielkiego Kalibru zasiadali: przewodniczący prof. Zbigniew Mikołejko, prof. Anna Gemra, prof. Małgorzata Omilanowska, Witold Bereś i Grzegorz Sowula. Do grona jurorów dołączyły w tym roku prof. Inga Iwasiów oraz dr Anna Marchewka. Pozostali autorzy nominowani do Nagrody Wielkiego Kalibru 2018 to: Wojciech Chmielarz („Zombie”), Marta Guzowska („Reguła nr 1”), Grzegorz Kalinowski („Pogromca grzeszników”), Anna Kańtoch („Wiara”), Katarzyna Kwiatkowska („Zgubna trucizna”), Krzysztof A. Zajas („Oszpicyn”).